Leeghoofd

10 juni 2013

‘Ik zie dat alle verslavingen voortkomen uit een gehechtheid aan het “ik”. Omdat we vastzitten in de illusie een “ik” te zijn, is er een onbedwingbaar verlangen naar ervaringen waarin het “ik” wegvalt. Gebruik van een (genots)middel is een manier om tijdelijk vrij te kunnen zijn van het “ik”.’ Aldus Arold Langeveld, die in verschillende verslavingsklinieken heeft gewerkt, in Alles over niets, een fantastisch boek om kennis te maken met non-dualiteit en waarin zich ook dvd’s met een film en interviews bevinden. Non-dualiteit verschilt voor mij niet veel van zen en taoïsme, waarin religie tot haar ultieme bloei komt. Misschien mag je het niet een religie noemen want dat ‘re’ suggereert dat je terugkomt van weggeweest terwijl de verbinding eigenlijk nooit verbroken is geweest. Maar ‘ligie’ klinkt een beetje raar. ‘Verslaving is niet de vijand,’ vertelt Langeveld een paar pagina’s verderop, ‘maar een heel directe uitnodiging om te ontdekken wie of wat je wél bent!’ Als je het zo bekijkt kun je veel druggebruik ook zien als een intense behoefte aan spiritualiteit.  Even een rookwolk over je gedachten om te leren hoe het is om daar even verlost van te zijn. Maar het zou wel leuk zijn als je daarvan achteraf, als de rook is opgetrokken,  iets blijkt te hebben opgestoken, bijvoorbeeld dat je niet je gedachten bent.

Laat ik toegeven: ik heb iets met drugs en verslavingen. Een grootvader die aan de drank was, een moeder die rookte als een ketter en zich volstopte met Valium en Bromural. En zelf wist ik er eind jaren zestig ook wel raad mee. En als er iets is dat de verslaving in stand houdt, dan is dat wel het te veroordelen, er vanaf te willen, wat eigenlijk niets anders is dan een oordeel van een ikje dat heel goed meent te weten wat goed en slecht voor je is. Maar je kan verslaving ook, zoals Langeveld, zien als een behoefte om even van dat ikje bevrijd te zijn, om even te leven in het hier en nu, zonder oordelen, verlangens en verwachtingen waarmee het alledaagse leven zo vol zit. En zijn het vaak niet juist de meest begaafde en gevoelige mensen die bijvoorbeeld naar een jointje grijpen? Dat ze soms gewoon even rust willen hebben omdat ze anders gek worden van al hun gedachten en gevoelens? Artiesten die ook wel eens gewoon lui in de zon willen liggen bakken zonder lastiggevallen te worden door nieuwe ideeën en inspiratie? Laat het bestaan nu maar even iemand anders uitzoeken om zich te manifesteren! Even weg met die hoogbegaafdheid en hooggevoeligheid!

Zelf heb ik 28 jaar stevig gerookt. Toen was het mooi geweest en in 1997 stopte ik ermee van de ene op de andere dag. Was wel even afzien, en ik moest even streng zijn voor mijn lijf door het te zeggen dat niet hij, maar ik de baas was. Een paar jaar geleden deden sigaartjes hun intrede. Die konden immers minder kwaad omdat ik de rook niet inhaleerde en ze alleen lekker vond om aan een lekker smaakje te lurken. En nieuwsgierig als ik altijd ben naar nieuwe ontwikkelingen werd onlangs een Joyetech eRoll bezorgd, een elektronische sigaret. Mijn vader zou het eens moeten weten, dat we tegenwoordig onze sigaret aan de lader moeten leggen, wat in zijn oren even raar zou klinken als vergeten je telefoon mee te nemen. In die elektronische sigaret zit geen tabak, alleen nicotine in warme lucht met een smaakje naar keuze. Geen aansteker en asbak meer nodig. Het inhaleren heb ik verleerd, maar zover het me lukt kan ik er niet die heerlijke bedwelming aan beleven van de eerste sigaretten die ik rookte, wat eigenlijk wel zou moeten na zestien jaar ‘clean’ te zijn geweest. Maar misschien ben ik wat bewuster gaan leven en heeft het minder vat op me. Met alcohol is het me zelden gelukt om mijn bewustzijn of geheugen te verliezen. Wat op zich een uitnodiging is om nog sterkere drank te gaan gebruiken en het nicotinegehalte te verhogen van ‘normaal’ naar ‘sterk’.

Maar hoezeer Gurdjieff drank gebruikte om zijn bewustzijn te toetsen, zelf heb ik daar nou net weer geen behoefte aan. En ook dat is oké. ‘Wat werd gezocht middels gebruik,’ schrijft Langeveld, ‘blijkt zo dichtbij! Voor overgave heb je niets nodig. Het “ik” waar je vanaf wilde, bestond sowieso al niet.’ De rust, de ontspanning, de stilte, de eenheid die ik zoek kan ik uiteindelijk alleen tussen mijn oren vinden en niets is heerlijker dan me letterlijk een leeghoofd te voelen.

Gepost in Spiritualiteit, Uit mijn leven