Geluidsoverlast

11 april 2014

Lawaai maakt meer kapot dan je lief is. Klachten erover worden in bestuurlijke kringen niet echt serieus genomen, alsof stilte een luxeproduct is dat in deze tijden van bezuinigen best gemist kan worden. En omdat sommige mensen erover klagen terwijl anderen zich er nauwelijks bewust van zijn, wordt bij geluidsoverlast vaak naar het domein tussen de oren verwezen. Geheel onterecht, als ik professor Joost Smiers mag geloven, die in nrc.next van vandaag wijst op van alles waartoe geluidsoverlast kan leiden. Gebrek aan concentratie, verbrokkelde slaap, hartritmestoornissen, aantasting van bloedvaten, irritatie, stress, ruziezoekerigheid, depressies, weinig eetlust, angst, vermoeidheid en misschien minder lust tot seks. Alleen dat laatste vind ik niet een echt argument om geluidsoverlast tegen te gaan, want met wat minder seks zaten we nu – althans voor zover het hetero’s betreft – met een minder overbevolkte wereld en de desastreuze gevolgen daarvan. ‘Dat is niet gering,’ schrijft hij onder de kop Red de stille auto. ‘Uiteraard heeft niet iedereen last van alle soorten lawaai, en krijgt niet iedereen al deze plagen van Egypte tegelijkertijd. Dat neemt niet weg dat ongewenst geluid voor enkele tientallen procenten van de bevolking een meer of minder zware wissel trekt op het psychisch en/of fysiek welbevinden. Dat is een percentage om van te schrikken.’ Waaraan ik zou willen toevoegen dat ook geluidsoverlast die we niet bewust ervaren en waar we dus niet over klagen, een grote duit in het zakje doen.

Het terugdringen van overbodig kabaal zou veel bijdragen aan de volksgezondheid, maar staat niet echt hoog op de politieke agenda. Te vaak wordt er wat meewarig over gepraat alsof dat een probleem is van hooggevoelige watjes die er maar mee moeten leren leven. Ja, alles went en velen van hen horen op gegeven moment het kabaal niet meer, omdat ze niet anders kunnen dan zich afsluiten voor de grove botheid waarmee velen hun omgeving van herrie voorzien. Ik ben niet voor niets een nachtmens omdat ik dan verzekerd ben van een omgeving die niet geteisterd wordt door muziek, knallende motorrijders, schoonmaakmachines en brullend tuingereedschap. En laten we eerlijk zijn: het wordt ons steeds minder mogelijk gemaakt om iets te doen zonder daarbij kabaal te maken. Probeer maar eens een bladblazer te vinden die géén herrie maakt. En zelf zou ik ook meer moeten letten op het kabaal dat een nieuwe stofzuiger gaat veroorzaken. Even uittesten in de winkel dan maar? En in de bus van het hoogwaardige R-net is het gesis van de radicale airco niet te ontwijken, en kan ik moeilijk mijn geld terugvragen wegens verminderde kwaliteit van dit vervoer. Apparaten moeten goedkoop zijn en als ze dan wat herrie maken moet je daar niet moeilijk over doen. Zo is de beleving van de automobilist is voor minister Schultz van Haegen belangrijker dan de toegenomen herrie en de extra wolken uitlaatgassen en fijnstof. Opsluiten in een flatje langs de A10, die meid!

De beleving! Nu de minister ook subjectieve argumenten erkent kan er ook plaats komen voor de realiteit tussen de oren! Voor de beleving van mensen die last hebben van verkeerslawaai bijvoorbeeld. Maar ik vrees dat ministers dit argument heel opportunistisch zullen blijven gebruiken. En het lastige van belevingen is dat ze altijd echt zijn. Ja, er zijn mensen die zich overal aan ergeren, maar het is de vraag of onder deze beroepsquerulanten niet veel hooggevoeligen zitten die het ook niet kunnen helpen dat ze nu eenmaal zo zijn. Natuurlijk zijn er ook velen onder hen die helaas geen andere manier kunnen vinden om wat aandacht te krijgen, maar dat mag geen argument zijn om dan maar al het geklaag te verwijzen naar het rijk der subjectieve fabelen. Aanleiding voor het artikel in nrc.next is het besluit van de Europese Commissie dat auto’s geluid moeten blijven maken omdat geruisloze auto’s onveilig zouden zijn. Omdat je ze niet hoort aankomen. Ja, zo lust ik er nog wel een paar. Alsof een verbod op oordopjes tijdens het weggebruik niet effectiever zou zijn. Alsof het normaal is dat je méér voorrang geniet als je je minder natuurlijk voortbeweegt, en je dus als fietser of voetganger meer zou moeten opletten. ‘Voor de veiligheid van de fietser,’ heet het dan bijvoorbeeld. ‘Fietsers maken ook geen geluid,’ eindigt Smiers zijn artikel, ‘toch botsen we als voetganger daar niet regelmatig tegenop. Veilig verkeer kan dus heel goed zonder overmaat aan lawaai.’

Dit hierboven mag dan een min of meer politieke stellingname zijn, gebaseerd op het nastreven van al dan niet fysieke en psychologische gezondheid, maar je kunt er ook op een meer spirituele manier naar kijken. Wat mij opvalt als ik me ergens aan stoor, is dat dit altijd gekoppeld is aan een oordeel. Namelijk dat het niet zo hoort, of niet zo zou moeten zijn. Afgelopen zomer zat ik in mijn tuin te luisteren naar de herrie van de A27 en toen betrapte ik mezelf erop dat mijn beleving ervan veranderde toen ik me voorstelde dat dit het geluid van de branding van de zee was. Heel rustgevend. Wel een beetje rare branding, toegegeven, maar toch. Belazerde ik mezelf? Ja en nee. Maar het belangrijkste was dat ik daarmee het kabaal accepteerde. Dat is natuurlijk ook een methode: de wereld accepteren zoals die nu eenmaal is, inclusief alle herrie en overige ellende. Maar daar ben ik ook niet altijd toe in staat, en ik neem aan dat niet iedereen dat even makkelijk kan. Dat laat iets zien van de spanning tussen politiek en spiritualiteit: enerzijds knokken voor een betere wereld en tegelijk accepteren zoals die nu eenmaal is. En deep down geloof ik dat dit laatste een voorwaarde is voor het eerste: dat wezenlijke verandering alleen dan pas gebeuren vanuit een acceptatie van dat wat is. Dan zit er geen doel, geen idee, geen wens meer achter, maar doe je spontaan gewoon dat wat er gedaan moet worden. Zoals het bestrijden van geluidsoverlast.

Gepost in Gezondheid en welzijn, Maatschappij en politiek, Spiritualiteit