Leve het studentenleven!
11 augustus 2014
‘Studieschuld? Het kan ook anders: ga werken,’ stond onlangs in studentenkrant nrc.next te lezen. Ja, je zou bijna vergeten dat niet gaan studeren na je middelbare opleiding óók een optie is. Gewoon je hart volgen en je eigen weg gaan, zoals in het artikel door drie jongeren wordt geïllustreerd. Daar lijkt me niks mis mee. Universiteiten zijn verworden tot commerciële kennisfabrieken, met elkaar concurrerend op een vrije onderzoeksmarkt. Met de daarbij horende inflatie van bachelor- en mastertitels, enigszins te vergelijken met scholen met hun wildgroei van toetsen en inflatie van criteria. ‘In mijn tijd,’ vertel ik nu even als wijze opa, ‘in mijn tijd was studeren minder vanzelfsprekend dan tegenwoordig. Toen was wetenschap nog wetenschap, waren studenten de bloem der natie en kon niet jan en allemaal beginnen aan willekeurige onzinstudies.’ Ja, het was elitair, maar sinds de jaren zestig is daar wel erg veel de klad in gekomen. Niet alleen omdat we meenden dat gelijkheid betekende dat iedereen even intelligent moest zijn, maar ook omdat de universitaire wereld zich door de markt heeft laten inpakken. Naar wat ooit zuivere wetenschap was moet je nu met een kaarsje zoeken.
Het leuke van dit advies in nrc.next vind ik dan ook dat het jongeren kan stimuleren om juist niet te gaan studeren, dan wel dit op eigen houtje te gaan doen. Dat het een signaal kan zijn dat de universitaire wereld als commercieel bedrijf helemaal verkeerd bezig is. Dat het een protest kan zijn tegen het opbouwen van hoge studieschulden, tegen onbetaalbare kamerhuur, tegen gekmakende concurrentie, tegen veel te hoge collegegelden. Zo kan de intelligentsia de universiteiten en hun beleidsmakers een koekje van eigen deeg geven: als jullie niet blij met ons zijn zoeken jullie het zelf maar uit, heren managers! Laat de universiteiten maar leeglopen. Want wij zijn mensen en geen producten van een kille kennisfabriek! Ja, wij zijn slim, en als jullie dat waarderen zullen jullie dat écht moeten waarderen, ofwel op waarde moeten schatten. Onze intelligentie moet gestimuleerd en beloond worden, iets wat trouwens uitstekend past in jullie eigen neoliberale opzet. Als jullie niet in ons willen investeren zijn we weg!
Ja, we hebben ook onze studentenverenigingen nodig, onze corpsen, ons bier en onze nachtelijke feesten. Omdat studeren niet alleen uit colleges, boeken en practica bestaat, maar ook uit het opbouwen van levenslange vriendschappen, uit dronkenschap en depressies, uit creativiteit en waaghalzerij, uit dolle seksuele escapades en liefdesverdriet. Want dat zijn de dingen die het leven compleet maken. Laat ons alles ervaren opdat we een héél mens, een homo universalis worden. Wij kunnen het ook niet helpen dat we slim zijn en daarom de mogelijkheid, zo niet de plicht hebben om bij te dragen aan kunst, cultuur en wetenschap. En als jullie politici en universiteitsbestuurders dat niet willen en het ons tegenmaken met al jullie management, dan gaan we wel onze eigen weg en gaan we werken voor de bloemenveiling, worden we controleur bij de NS of gaan we ons uitleven als cameraman. Dan haken we gewoon af!
Zijn wij elitair? Volgens het marktdenken hebben we groot gelijk. Maar wij doen niet aan marktdenken! Wij willen ons gewoon ontplooien en vinden dat we daar recht op hebben, juist omdat wij de mogelijkheid daartoe in ons hebben meegekregen. De mogelijkheid om echt outside the box te denken, om revolutionaire ideeën te ontwikkelen, om vingers op zere wonden te leggen, om valsheid en leugens door te prikken. Wij willen ons niet laten betuttelen en uitgeknepen worden door bestuurders voor wie het in universiteit louter om productie gaat, om winst en verlies. Wij verlangen dat jullie op zijn minst de intentie hebben om even logisch, helder en beargumenteerd besluiten te nemen als wij dat nastreven te doen. Maak je los van politiek en bedrijfsleven! Word zelfstandig!
Moeten we als samenleving investeren in studenten? Ja! Ook in hun bier en nachtelijke feesten? Ja! Moeten we hen een goede wetenschappelijke opleiding geven die hun denken stimuleert? Ja! Omdat velen vinden dat werken per definitie niet leuk hoort te zijn, menen ze dat een leuk studentenleven betekent dat er niet gewerkt wordt. Alsof werk dat niet leuk is tot betere resultaten leidt dan werk dat wél leuk is! Ja wij houden van het nachtleven, maar het is nu eenmaal zo dat slimme mensen laat naar bed gaan. Creativiteit is het doel van ons leven. Geef ons de ruimte daarvoor! Want zoals bloemen willen geuren en bloeien, verdort een samenleving als ze haar slimme mensen frustreert.
Gepost in Maatschappij en politiek
