Hoezo virtual reality?

Date 25 juni 2015

Al in mijn jeugd maakte ik kennis met virtual reality. Nou ja, toen heette het nog niet zo en was het nog in een primitief stadium, maar het was er wel! Bijvoorbeeld in de vorm van de View-Master, een plastic apparaatje waarin je schijfjes met plaatjes stopte zodat je, door die als een soort toneelkijker voor je ogen te houden, maar liefst zeven afbeeldingen in stereo kon bekijken! Wow! Foto’s waarin je echt diepte zag! Een voorloper daarvan had ik trouwens al in de jaren vijftig bij mijn tante in de Van Eeghenstraat gezien: een vooroorlogs houten apparaat waarin je kartonnen kaarten met twee zwart-witte foto’s kon schuiven, en dat je als een zware bril voor je neus moest houden om van een ruimtelijke wereld te genieten.

In feite is het cardboard dat de vpro een paar dagen geleden in mijn brievenbus deed ploffen niets anders dan een vervolmaking hiervan. Dit VPRO Cardboard, geschikt voor zowel iPhone als Android, is een stevig bouwplaatje dat slechts € 14,45 all-in kost en in een oogwenk in elkaar is gezet. Een Oculus Rift voor de smalle beurs, zal ik maar zeggen. In plaats van de schijfjes die je bij de View-Master gebruikte, schuif je nu je telefoon met van het internet geplukte filmpjes achter in het apparaatje. En dat is echt je verwonderen en genieten. Bij voorkeur zittend op een stoel als je het niet gewend bent, want je verliest snel je evenwicht. Nu heet de opgepluste View-Master opeens virtual reality, alleen omdat de stilstaande beelden een film met geluid zijn geworden en alles zich nu panoramisch om je heen afspeelt waarbij je in alle richtingen om je heen kunt kijken.

Maar er zijn wel twee echt wezenlijke verschillen met het speelgoed uit mijn jeugd. Ten eerste is het interactief. Zo kan je bijvoorbeeld met de app InMind VR tussen de neuronen van hersenen zwalken en die een andere kleur geven door erop te focussen. Bij dit soort films kun je echt op reis gaan naar de plekken die je wilt zien, zodat je minder gebonden bent aan een script dat je aanvankelijk wordt voorgeschoteld. Open een deur door erop te klikken, of beter: door erop te focussen en met je hoofd te knikken. De muisbewegingen en het klikken doe je gewoon met bewegingen van je hoofd – wat vooral headbangers psychedelische ervaringen zal geven – en in de toekomst wellicht door iets te zeggen of alleen maar te denken.

Het tweede verschil met iets als de View-Master is de toevoeging van – het woord zegt het al – augmented reality waarbij allemaal informatie over de beelden heen wordt geprojecteerd. Niet een echt nieuwe uitvinding trouwens, want wat is het verschil met de ondertiteling van een film? Tegenwoordig is dit ook bekend van zogenaamde head-up displays, zoals in de Google Glass. Kijk naar een boom en zie meteen wat voor boom het is, waar hij groeit, en hoe oud en hoog hij wordt. Om een dystopisch voorbeeld te geven: kijk naar een persoon en zie meteen zijn of haar medisch dossier, religie, seksuele voorkeur en financiën.

Maar wat hebben deze interactie en augmented reality met virtual reality te maken? Je kan het alleen maar zo noemen als je ook de klassieke View-Master, of de voorganger ervan die mijn tante in huis had, of de ondertiteling van films ook zo noemt. Het enige echt nieuwe is de interactie waardoor je invloed hebt op wat je wilt zien. Wat me aan iets anders aan mijn jeugd doet denken: de plaatjesboeken die eigenlijk uit drie in de rug boven elkaar gehechte boekjes bevonden en waarin je het hoofd, de romp en de benen naar eigen smaak kon combineren. En er zijn natuurlijk spelletjes zat waarvan de afloop niet vaststaat. Dus dat interactieve is eigenlijk ook niets nieuws. Wat blijft er dan nog over dat virtual reality onderscheidt van dingen die we allang kennen?

Het probleem met virtual reality is dat we eigenlijk niet weten wat het is. Zodat ik blijf concluderen dat het óf niet bestaat, óf dat ons leven er ongemerkt aan alle kanten al in ondergedompeld is.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>