Happy Halloween!

31 oktober 2015

Halloween! Als babyboomer ben ik er niet mee grootgebracht, want het vieren van dit feest is eigenlijk pas in de jaren negentig van de vorige eeuw in onze landen zwang gekomen. Nog steeds verovert het Europa meer en meer, iets waaraan de secularisatie ervan zeker bijdraagt. Dat geldt ook voor mij: ik kan in de door kaarsjes oplichtende ogen in pompoenen weinig kerkelijks meer vinden. De datum ervan, 31 oktober, hebben we echter wel degelijk aan de christelijke religie te danken, want het valt op de avond vóór Allerheiligen dat op 1 november plaatsvindt. Hoewel? Als we verder in de tijd teruggaan zien we dat Allerheiligen – ter gedachtenis aan heiligen en martelaren – niets anders is dan het heidense Samhain feest waarin de doden werden herdacht en het Keltische nieuwjaar begon, maar dat in 837 door paus Gregorius VI is ingelijfd.

Wellicht is in de loop van de tijd, al dan niet onder invloed van commercie, het accent van Halloween steeds meer te komen liggen op het griezelen. Ging het oorspronkelijk wellicht alleen om het bang maken van elkaar, tegenwoordig kan dat bijna niet zonder doodshoofden, bloederige kleren, enge beesten, openstaande graven en wat niet al. Het is de vraag of daar veel mis mee is, want wat is er gezonder dan met je eigen angsten geconfronteerd te worden? En welke tijd is daarvoor beter geschikt dan die waarin de zon in Schorpioen staat, het teken dat aandacht vraagt voor transformatie, dood, het onbewuste? Nu we lange schemeruren kennen, de natuur kaal wordt, grondmist ons in nevelen stort en de donkerte van de dagen de onvermijdelijkheid van de nacht toont?

‘Happy Halloween!’ wensen we elkaar toe. Dat klinkt vreemd, want hoe kan je vrolijk worden van de koude rillingen over je lijf? Je kunt dat echter ook opvatten als een wens dat je onaangeroerd blijft, blij omdat je de getuige blijft van je angsten zonder je erin te verliezen. Angsten zijn er niet om te trotseren of manhaftig de kop in te drukken, en veel van wat ‘moed’ wordt genoemd is eigenlijk lafheid. Want datgene waarvoor je bang bent wil niet onderdrukt worden, maar vraagt om aandacht, wil gezien worden omdat het een wezenlijk deel van je is. Bewustwording begint bij jezelf en zonder aandacht voor al die enge dingen die we in het onderbewuste verstoppen kan een mens nooit heel worden. En het is goed dat we dat van kinds af aan leren.

De Kaarsvlam, november/december 2015