Wij van de HBS

Date 15 december 2017

Je kan van ons babyboomers zeggen wat je wil, maar we hebben tenminste wel een goede opleiding gehad! Nog beter dan ik dacht, als ik het rijk geïllustreerde boek Wij van de HBS mag geloven. Wat hebben we niet allemaal geleerd in de jaren zestig! Maar wat is er weinig beklijfd van wat we allemaal wisten. In het boek staan eindexamenopgaven van het jaar 1965 (en de antwoorden achterin) waarvoor ik nu zou zakken als een baksteen. Ik ben al blij als ik de opgaven zelf begrijp. Maar goed, we zijn een halve eeuw verder, en we hebben ook dingen geleerd die we later nooit meer nodig hadden. Zoals de formule waarmee je een vierkantsvergelijking oplost, die nog altijd in mijn hoofd zit en die ik maar een keer of twee keer in mijn leven ergens voor nodig had. Maar ondanks de vele kennis waar je later weinig meer mee doet, was het een brede opleiding, en in het boek las ik dat het rooster soms zelfs 34 vakken bevatte. Zo erg herinner ik het me niet.

De HBS is door Thorbecke in 1863 opgericht, en de laatste scholen sloten in 1974 wegens het ingaan van de Mammoetwet. Of dat indertijd een vooruitgang was betwijfel ik. Want een van de nadelen van de jaren zestig was dat alles lief en aardig moest worden, waarbij autoriteiten zoals goede leraren uit den boze waren. Niet helemaal onterecht, want ik had ook een hekel aan onze autoritaire rector, die in dit boek ook vermeld is in een lijst van toenmalige rectoren. Maar de antiautoritaire mentaliteit is toen wel een beetje doorgeslagen, met als gevolg dat je steeds minder leerde op school.

Hoewel we kennelijk heel veel hebben geleerd en geblokt, herinner ik me daar niet zo veel van. Ja, ik kon soms heel fanatiek op een wiskundesom puzzelen. We hadden een goede wiskundeleraar en het beste was ik in stereometrie. Natuurkunde was leuk, maar scheikunde vond ik matig, want daarvoor moest je op gegeven moment allemaal formules uit je hoofd leren zonder te begrijpen waarom. Want uit de kennis van het periodiek systeem zou je toch alles moeten kunnen afleiden? Nee dus. Althans toen niet. We hadden een strenge maar goede leraar Nederlands en Nederlands vond ik ook leuk. In tegenstelling tot Engels, dat wilde er bij mij maar niet in met de rare manier van woorden uitspreken en dat ‘I’ altijd met een hoofdletter schrijven. En ‘again’, ‘Brittain’ en ‘complain’ rijmden helemaal niet op elkaar! Ook biologie vond ik wel leuk. Maar aardrijkskunde vond ik stom, want ook daar moest je dingen gewoon uit je hoofd leren. Maar de laatste leraar aardrijkskunde vond ik sympathiek omdat die over het weer vertelde – passaten en zo – en dat was dan weer iets dat ik kon begrijpen.

Ik zal wel huiswerk hebben gemaakt, maar herinner me daar niet veel meer van dan het bureau waarachter ik in mijn kamertje zat. En soms de wekker een half uurtje eerder om nog wat rijtjes te leren of zo. Het meeste ging me kennelijk nogal makkelijk af. Wist ik veel dat ik hoogbegaafd was! Zo voelde ik me helemaal niet. Integendeel zelfs, want ik zat vaak in de klas te dromen en te suffen en dat was toch niet normaal. Daar ben ik trouwens tot vandaag de dag nog steeds bij tijd en wijle goed in. Als iemand honderd woorden gebruikt om iets te vertellen dat ook in tien woorden kan – en zeker in de politiek zijn velen daar sterk in – heb ik de grootste moeite mijn aandacht erbij te houden.

Wat duidelijk uit het boek van Roelof Bouwman en Henk Steenhuis blijkt, is dat de toenmalige HBS onderwijs gaf van hoge kwaliteit. Wat je indertijd normaal vond. Ik zat op het ‘HLW’, het Hervormd Lyceum West in Amsterdam en deed eindexamen in 1966. Totdat de nieuwbouw klaar was rond 1964 zaten we in houten noodlokaaltjes en zelfs in een kerkgebouw – babyboom! – en gymnastiek kregen we in een school een paar kilometer verderop in Oud-West. Het lijken mooie herinneringen, maar achteraf kan ik niet zeggen dat ik het toentertijd ook zo mooi vond allemaal. Zonde om de mooiste jaren van je leven te verdoen met leren terwijl er veel belangrijker dingen waren om je mee bezig te houden, zoals liefde, muziek en creativiteit.

In het boek staan ook korte verhaaltjes van bekende Nederlanders over hun HBS-tijd, van Maarten ’t Hart, Willeke van Ammelrooy, Freek de Jonge, Frits Spits, Neelie Kroes, Gerrit Zalm, Hedy d’Ancona, Maarten Spanjer, Herman Koch en Jan Mulder. Die roepen weemoedige herinneringen op, en ik ben er toch trots op een HBS’er te zijn. HBS-B, om precies te zijn. Waar je leerde leren, en dat is nooit weg.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>