Topman Kok

24 oktober 2018

Topman Kok nam pot, palindroomde mijn vader die graag met woorden speelde. En kennelijk ook visionaire kwaliteiten had, want Kok was nog lang geen minister van Financiën. Dat Kok in 1994 promoveerde tot minister-president is mijn vader gelukkig bespaard gebleven. Hij moest niets van het socialisme hebben en vond het van de gekke dat de arbeiders die tegenover ons huis aan de Louis Bouwmeesterstraat nieuwe huizenblokken bouwden een auto hadden. ‘Ze hebben allemaal met een áúto!’ riep hij verontwaardigd nadat hij tussen de bosjes bij de bouwplaats had gekeken. Misschien was dat jaloezie omdat hij zelf geen auto had, maar het kan ook zijn dat hij gewoon geen auto had omdat hij geen behoefte had aan iets dat hij voornamelijk als een statussymbool kende. Wat het natuurlijk in die tijd ook vaak was. Van Den Uyl moest hij ook niets hebben, en ook ik vond het verdacht dat hij wél in het als chic staand bekende Buitenveldert woonde. Nee, ik ben niet echt socialistisch opgevoed, want socialisten dachten alleen maar aan geld en materie. Het CDA, dát was het, want daar heersten tenminste nog normen en waarden. Maar mijn probleem met die partij was dat ik eigenlijk niet zo in hun God geloofde.

De vakbondsleider werd geleidelijk een bemiddelaar. Van Ram naar Weegschaal. In zijn horoscoop van Saturnus in Ram naar Zon in Weegschaal dan. Van rood naar zacht blauw dat al snel naar paars verkleurde. Het was tijdens zijn presidentschap dat het neoliberalisme vat begon te krijgen op de politiek, dat er steeds meer gepolderd werd om het zoveel mogelijk mensen naar de zin te maken, met als gevolg dat velen juist óntevreden werden in de ontstane kleurloosheid. Ideologie maakte plaats voor marktwerking. Het afschudden van ideologische veren sluit daar naadloos op aan – denk aan Ruttes olifant – maar nu lees ik dat hij niet de veren bedoeld zou hebben, maar overbodige veren. Vaag verhaal. Want wat waren dan die nieuwe veren waarvoor plaats moest worden gemaakt? Topsalarissen voor bestuurders van ING? Voor mij blijft hij nog steeds de eerste verrader van het socialisme, minzaam kijkend naar het zaad van het neoliberalisme dat werd gezaaid. Tja, dat kan gebeuren met een Weegschaal aan de top. Had mijn vader dan toch gelijk? Links heeft geen visie meer en sterft daarom uit. Rechts heeft dan tenminste nog de visie dat visies uit den boze zijn, daar weet je tenminste waar je aan toe bent.

Indertijd vroeg ik me af of ik wel in het Nederland van Rutte zou willen blijven wonen. Een Amerikaanse vriend wilde eigenlijk weg uit de Verenigde Staten als Trump aan de macht zou komen. Maar Trump is heilig als je hem vergelijkt met Bolsonaro, vertelde een Braziliaanse vriend me onlangs. Onder het neoliberalisme wordt iedereen op zichzelf teruggeworpen – eigen verantwoordelijkheid en zo, zie maar hoe je straks aan je medicijnen komt – en weet niemand meer waar hij aan toe is.. Geen wonder dat de roep om een sterke man floreert, iemand die tenminste ergens voor stáát. Het is beter weten waar je aan toe bent en ergens bij te horen, dan alleen in onzekerheid achter te blijven. Althans voor de meeste mensen. Voor een betere wereld moeten nu eenmaal offers worden gebracht, zoals joden en homo’s. En desnoods de hele wereld zelf. En Kok stond aan het begin van dit alles: hij stond erbij en keek ernaar. Van mij geen lovende woorden zoals in de ontelbare overlijdensadvertenties waarmee we deze dagen worden overspoeld.

Dat is niet netjes van me, want over de doden niets dan goeds. En ook hij speelde maar de rol van zijn eigen persoonlijkheid, een rol die door velen werd gewaardeerd en gedragen. Op Srebrenica na dan. Uiteindelijk zocht ook hij naar liefde en geluk, en kun van hem hooguit zeggen dat hij verdwaald was. Volgens velen krijgt zo iemand wel een herkansing in een volgend leven, en wordt iedereen uiteindelijk na veel vallen en opstaan wel verlicht. Volgende keer beter, Wim, goede reis en doe je best!

Gepost in Maatschappij en politiek