Radio bij Ojas

2 juni 2010

Gisteravond op www.ridderradio.com of zo je wilt www.denieuwemens.eu een verhaal gehouden over politiek en spiritualiteit. De opnames waren gewoon thuis bij Ojas en Dorith in Buitenveldert, waar alles vanachter de computer werd geregeld. Live. Hooguit maar een paar honderd luisteraars, maar toch! Voor mijn bezoek aan hen heb ik nog even over het Gelderlandplein gezworven. Niet alleen om zeven pioenrozen voor de gastvrouw te kopen, maar ook omdat ik van 18 maart 1987 tot 20 juli 2001 in deze wijk heb gewoond. In die veertien jaar heb ik meegemaakt hoe het vanouds gezellige plein door megalomane projectontwikkelaars veranderd is in een decadente luxe koopgoot. Met als gevolg dat ik tegenwoordig, zodra ik dat winkelcentrum binnenkom, altijd bevangen word door een vervreemd gevoel van depersonalisatie, alsof ik in een virtuele wereld ben beland. De notenbar, de doe-het-zelfwinkel, de broodjeszaak… ze zijn allemaal verdwenen en aan de buitenkant schittert een kale stenen vlakte door gebrek aan schoonheid en terrassen. Kortom: als je zelfmoord wil plegen, ga dan naar het Gelderlandplein! Want als ergens het leven in de waan van megalomanie, geld en genot in de kiem wordt gesmoord is het wel daar. Vergeleken met deze exponent van het neoliberalisme behoort Second Life tot real life!

Het lag dan ook voor de hand dat het neoliberalisme en Second Life ter sprake zouden komen tijdens het uur praten met Ojas. Het thema was politiek en spiritualiteit en met een koptelefoon op zat ik naar Ojas, de webcam en het beeldscherm te kijken waarop tegelijk gechat werd over de topics die we aansneden in het programma. Weinig muziek en veel spreektijd gelukkig, zodat ik Ken Wilber, Rob Wijnberg, Jed McKenna, Frank Ankersmit, Osho, Douwe Tiemersma, Ayn Rand, Lao Tse, Henk Vonhoff en vele andere verlichte en verduisterde mensen de revue kon laten passeren. En dat allemaal naar aanleiding van een artikel dat ik in De Koorddanser had geschreven. Het ging er heerlijk ontspannen aan toe, hoewel ik achteraf vind dat ik iets langzamer en duidelijker zou moeten praten. Ik hamerde op heelheid – niet alleen als persoonlijke hobby zoals je dat vaak ziet in newageland, waar velen zo trots op hun eigen groei, ontwikkeling en wortels zijn. ‘De meeste mensen hebben de vervelende neiging zich met zichzelf te identificeren,’ grap ik dan. Maar heelheid gaat verder, ook als acceptatie van de wereld zoals hij is, een constatering dat de huidige politieke ontwikkelingen kennelijk een fase zijn waar de mensheid doorheen moet. Waarmee ik dan trouwens ook mijn eigen kruistocht tegen het neoliberalisme accepteer! En in de derde plaats gaat spiritualiteit dan ook nog om heelheid met andere werelden die velen maar al te makkelijk ‘virtueel’ noemen, maar die daarom nog niet minder echt zijn. Bij dit alles lanceerde ik humor als spiritueel medicijn, want waar ontstaat lichtheid en loslaten van identificaties beter dan in het relativeren van onszelf en onze idealen? Het uur was te snel voorbij en na afloop hebben we onder een glas wijn meteen 28 september in onze agenda’s gezet voor een volgende uitzending die over Second Life zal gaan.

Ojas en ik kennen elkaar al sinds 1988, het jaar waarin ik in de commune op het Cornelis Troostplein in Amsterdam ging werken. Samen met onder andere Nandan en Almast zette ik het edit-project op, met als doel zoveel mogelijk van Osho’s woorden te digitaliseren. In die warme zomer zetten we een stuk op twintig computers in een grote zaal en daar gaf ik instructies aan sannyasins die allemaal enthousiast meededen aan het voeden van harde schijven, die indertijd soms wel zo’n 20 megabyte aan woorden konden opslaan. Daar heb ik Vriend voor het eerst gezien, die in sportieve kleding achter een Apple zat. Ik sliep thuis, maar at mee uit de communekeuken, rookte mijn sigaretjes in de tuin onder soms rare discussies over homoseksualiteit, aids, of de mate waarin Osho dacht, wat door een arts ontkend werd. Rond 1990 zat ik met Ojas daar tot diep in de nacht het Osho Magazine in elkaar te flansen met behulp van een laserprinter die minuten nodig had op een A4-tje af te drukken, wat toen een echt wonder was. Net als de fax die op zijn bureau stond. Mooie tijden, mooie herinneringen, terwijl er ook veel dingen gebeurden die het daglicht nauwelijks konden verdragen, wat voor mij echter nooit mijn relatie met Osho heeft verstoord. Zelfs niet toen hij dingen in mijn ogen wat minder handig aanpakte: een verlichte is niet onfeilbaar.

Ik heb vrijwel geen contact meer met het boeddhaveld – althans niet in de real life wereld – en steeds minder de behoefte om überhaupt bij een spirituele beweging te horen. Ik hoef niet meer zo te shoppen van satsang tot satsang. Vind het leuk om een paar keer bij Tony Parsons geweest te zijn, of een keer bij Philippe Renard of Douwe Tiemersma. Hoe hoog ik ze ook aansla, ik zit altijd met een mond vol tanden als het moment van vragen stellen is aangebroken, omdat ik meestal toch wel vermoed wat het antwoord zal zijn. Ik wil alleen zijn, mijn eigen eenzame weg volgen. ‘Het is moeilijk om collectief spiritueel te zijn,’ zei Ojas nog door de telefoon. Misschien is dat wel per definitie onmogelijk. Hoewel ik dat gevoel van onmogelijkheid wel weer graag met anderen deel. Zoals gisteravond. Nee, ik heb geen stemadvies gegeven maar wel gewezen op de absurditeit van het neoliberalisme dat in wezen onverenigbaar is met een spirituele benadering omdat dit juist het ego verheerlijkt en het altruïsme verafschuwt. Toen ik weer thuis kwam heb ik vannacht nog de Stemwijzer op mezelf losgelaten. Hoewel ik meer van de ChristenUnie lijk te houden dan me lief is, klopte de uitslag precies met wat ik altijd dacht. Bovenaan stond de Partij voor de Dieren en helemaal onderaan de VVD…

Gepost in Maatschappij en politiek, Second Life, Spiritualiteit