Pink Floyd

10 juli 2010

Soms is het de wereld op zijn kop in Second Life. Robbie (21) nam mij (63) mee naar een uitvoering van Pink Floyd: The Wall – Mother, should I trust the government? Ik moest hem wel uitleggen dat dit muziekwerk al in 1979 is ontstaan en niet tien jaar later na de val van de Berlijnse Muur, wat velen natuurlijk denken. De beste creatieve kanten van Second Life komen hier tot zijn recht. We hebben ademloos zitten kijken en luisteren, en toen de muur uiteindelijk uit elkaar was gevallen werden we op het podium uitgenodigd om mee te dansen, waarbij ik wel een beetje aan Robbie moest trekken om mee te doen. We kregen allemaal vuurwerkstokken zodat we elkaar nog nauwelijks konden zien onder en achter de kleurenkringels die ervan afspatten. Ja, hier en daar was de show best wat psychedelisch! Heerlijk na een dag in real life geslenterd te hebben langs de boulevard en op de pier van Scheveningen in de koele zeewind!

Vanaf het eerste uur ben ik een fan van Pink Floyd. In Londen heb ik zelfs ooit bij EMI foto’s losgebietst voor een fanclubje waaraan ik meewerkte. Zo zitten er in mijn archiefdoos nog unieke documenten en heb ik nog altijd een paar bootlegs uit medio jaren zeventig bewaard. De echte liefhebber mag dit alles voor niks komen halen, hoewel hij dan natuurlijk wel een paar vragen over de begintijd van mijn lievelingsgroep goed moet beantwoorden. Wat is de kortste en wat is de langste titel (resp. 2 en 92 tekens) van een Pink Floyd-song? Maar dit soort kennis is natuurlijk niks vergeleken bij het wezen van hun muziek. ‘Probeer het niet te begrijpen,’ wilde ik Robbie nog toefluisteren. ‘Want dit is op zijn minst Fourth of Fifth Life!’ En dat is bijna niet uit te leggen.

Alex was één van mijn vrienden die het begreep. We hoeven elkaar maar aan te kijken en achter elkaars ogen zagen we werelden waarvan de meeste mensen zeggen: ‘Ja maar dat kan helemaal niet!’ Een blik van verstandhouding. We wisten van elkaar in welke werelden we geweest waren en waarin we geloofden. Het geluid van een leeuwerik in een oneindige diepte, overspoeld worden door een muur van geluid als je lekker weggesukkeld was, gekieteld worden door kleine harige beestjes, klanken die zo in je lichaam doordrongen dat elke cel van je lijf ervan leek op te lichten. Luieren onder een tropische zon, een nachtmerrie van een scheefgevallen rode wereld, uitgestrekt baden in honinggras, je op orgeltonen weg laten drijven… En dan lachten Alex en ik naar elkaar, want we wisten dat de wereld totaal anders, maar dan echt totaal anders in elkaar zat dan algemeen werd aangenomen. Dat was de Grote Grap, de basis van humor die diep in je buik krabbelde. En dat weten we nog steeds, want hoe zouden we ooit onze eigen ervaringen kunnen ontkennen? Als je in zo’n wereld geweest bent, laat het je nooit meer los.

Dat is ook het gevaar van psychedelische projecten, want je wordt met ongewone werelden geconfronteerd, met een soort gekte waar je echt even aan moet wennen. Zo werd ik eens midden onder het eten in een Chinees restaurant aan de Overtoom overvallen door allemaal pijlen die me van alle kanten beschoten, en kon ik niet anders dan uit deze volslagen uit het niets opdoemende paniek het nabijgelegen Vondelpark in te rennen. Ik voelde me opgesloten in een stolp van dik glas met het gevoel dat dat ook altijd zo zou blijven, en ik belde als redmiddel mijn moeder op om te zeggen dat ik voortaan van de drugs af zou blijven. Alsof ik op de drempel van allerlei enge psychiatrische afwijkingen stond, zoals psychose, schizofrenie en paranoia. Helaas hebben velen die de psychedelische werelden bereisden hiervoor de hoge prijs van gekte moeten betalen, waaronder ook Syd Barrett die na hun tweede album geen deel meer kon uitmaken van Pink Floyd, maar wel vaak bezongen is in liederen als Shine on you crazy diamond: ‘You reached for the secret too soon…’ Gekte is dan ook vaak een thema van Pink Floyd, zoals in het fantastische mooie Brain Damage.

Maar toch ben ik hartstikke blij dat ik dit alles heb mee mogen maken en dat mijn persoonlijkheid wat geïntegreerd is gebleven. De angst van mijn moeder was niet onterecht. Ik ben nooit van het balkon gesprongen hoewel ik er wel lang bang voor was dat ik – of beter gezegd: iets in mij – dat zou doen. Daar had Alex een goede therapie voor: mij met wat resten van lsd in mijn kop laten slapen op zijn kamer met de balkondeur open, want het was een mooie zomerdag geweest. Hij woonde ook op de zevende. Dat wordt in gedragstherapie flooding genoemd, en het werkte. Want de volgende dag leefde ik nog en was ik mijn angst grotendeels kwijt, doordrongen van de klanken van het mooie lied Love van John Lennon.

Is dit nu een pleit voor het gebruik van psychedelische, bewustzijnsverruimende middelen? Ik weet niet hoe sterk drugs tegenwoordig zijn en veel hangt af van je eigen persoonlijkheid. Nog voordat ik ooit aan een joint had geproefd schreef ik al verhalen waarvan de lezer nooit gelooft dat ik toen niet onder invloed was. Ervaringen die ik zowel iedereen als niemand toewens. ‘Tear down the wall!’ wordt in de finale door mensenmassa’s geroepen, en even later ligt de muur in brokstukken op het toneel. Robbie blijft nog zitten en ik ren het podium op. Maar ja, hij is 21 en ik 63… en ik ben blij te horen dat hij thuis ook een cd van Pink Floyd heeft, al weet hij uit zijn hoofd niet welke. Wat Pink Floyd – voor mij een van de mooiste bloemen van de popmuziek – te vertellen heeft gaat gelukkig niet verloren.