Hyperlink!

18 maart 2011

Net op tijd! Het staat nu officieel vast dat ik hoogbegaafd ben, maar daar had ik niet nog een jaar mee moeten wachten. Want daarvoor hang ik teveel aan het internet, en dat schijnt volgens het boek Het Ondiepe – Hoe onze hersenen omgaan met internet van Nicholas Carr nou niet bepaald de intelligentie te bevorderen. Je leert er om snel dingen te vinden en pagina’s te scannen, maar echt lezen is er niet meer bij! Informatie wordt oppervlakkig verwerkt en onze hersenen, die veel plastischer zijn dan we tot op heden vermoedden, passen zich daar keurig bij aan. In mijn eigen woorden: de kwantiteit van de informatie die we tot ons nemen gaat ten koste van de kwaliteit. In zijn boek haalt Carr daarvan talrijke onderzoeken aan, die steeds weer hetzelfde laten zien: hyperlinks en multitasking leiden ons teveel af om onze hersenen een en ander goed te laten verwerken. Je ziet het verschil al als je mensen pagina’s laat lezen met en zonder hyperlinks, en hen dan achteraf overhoort. Dan blijken teksten met hyperlinks veel slechter te zijn doorgedrongen dan die zonder links. Ook voor multitasking geldt een dergelijk verhaal: het tast zaken als geheugen, concentratie en begripsvermogen aan, en zuigt ons in het triviale ‘ondiepe’. Een spannend boek, maar niet echt optimistisch over het internet.

Maar hoe herkenbaar tegelijk! De voortdurende afleiding geeft ons weinig kans om ons in iets te verdiepen. Je kijkt naar een pagina op je scherm. Daar staan allemaal reclames en boodschappen in de marges, en soms er dwars overheen zodat je ze moet wegklikken. Ik ken mensen die van alles doen, zelfs een gedeelte van hun scherm fysiek afdekken, om daarvan verlost te zijn. Tip: diep in de nacht surfen maakt het vaak wat rustiger. Maar dan nog heb je al die hyperlinks in je tekst, waarbij je bewust of onbewust bij elke link weer je hersens aan het werk zet voor de beslissing: volgen of niet volgen? En als je hem volgt moet je weer terug zien te komen. Of juist niet. En terwijl je zo zit te surfen laat een knipperende taakbalk je weten dat iemand met je wil chatten. Of hoor je een geluidje dat er een nieuwe mail is binnengekomen. En voor je het weet ben je ergens anders dan waar je zijn wilde. Plong! Een sms’je in het mobieltje dat naast me ligt! Ook als ik niet online ben brandt mijn smartphone soms in mijn handen om te checken of er nog nieuwe mail is. Of nieuws over de kernramp in Japan. Of iets interessants op Facebook. Of gewoon een grappige tweet van onze wethouder die zijn hond uitlaat. Eigenlijk is internet een pure verslaving van hersencellen die hunkeren naar steeds meer en meer voer om te verwerken.

Maar ik vind het zo ontzettend boeiend allemaal! Wij watermannen hebben nu eenmaal iets met nieuwe technologieën. En het internet heeft ook het grote voordeel dat het mensen met elkaar verbindt. Hoewel dat vaak oppervlakkige verbindingen zijn. Eén echte vriend in real life is beter dan tien vrienden online! Maar ook dat gaat niet altijd op, want het is ook mijn ervaring dat je online niet alleen echte vriendschappen kunt onderhouden of herstellen, maar zelfs nieuwe vrienden kunt krijgen. Zoals in Second Life. Maar dat komt misschien omdat er daar nauwelijks computers zijn en omdat je daar zonder mobieltje rondloopt. Maar het is misschien wel wat onhandig dat je een computer nodig hebt om computers te ontvluchten. En ik moet toegeven dat ik in Second Life maar heel zelden een boek lees. Dat doe ik nog wel vaak in het echte leven. Nog. Want als je een boek aan het lezen bent over waarom mensen geen boeken meer lezen, is de kans groot dat het je laatste boek is. Dank zij het internet, dat maar al te vaak een aanslag op onze intelligentie doet. Waarvan het gebruik dus eigenlijk heel link is. Hyperlink.

Gepost in Computer en internet, Psychologie, Second Life, Uit mijn leven