Europees nepliberalisme

Date 6 maart 2012

Het lijkt erop dat de neoliberalen, na het mislukken van hun economische experiment in Chili onder leiding van dictator Pinochet, nu Europa als proeftuin hebben aangewezen. En daar draait nu, na een voorzichtig opstarten in de jaren tachtig, het economisch laboratorium op volle toeren opdat onderzoek zal uitwijzen dat alleen de ongelimiteerde vrije markt ons de heilsstaat zal brengen. Daarvoor moet natuurlijk eerst de oude economie worden afgebroken, een sloopwerk dat door veel regeringen graag ter hand wordt genomen. Hoewel voor een groeiend aantal mensen dit neoliberalisme zich als een nepliberalisme ontpopt, vinden overheden nog steeds dat ze hun experiment juist nu moeten doorzetten: wellicht gloort dan binnenkort een nieuw vurig licht aan de stalen horizon. Dus, Europeanen, even doorbijten nu! En niet meteen zitten te janken als je een poosje de broekriem moet aantrekken, jullie zijn toch geen watjes!

Het idee achter de vrije markt is dat zelfzucht altijd tot de beste resultaten leidt. Dus laat iedereen maar met elkaar concurreren, dan komt uiteindelijk de beste en de goedkoopste uit de strijd om de survival of the fittest. Maar als de strijd is gestreden blijft er maar één winnaar over, en dan is het hek van de markt omdat het dan alleen nog maar die ene is die het uiteindelijk voor het zeggen heeft. Dan hebben we helemaal geen keuze meer omdat onze computers door Microsoft worden bestuurd, onze bussen door Connexxion en onze banken door Standard & Poor’s. Als de neoliberale utopie wordt gerealiseerd ontstaat er een wereld die qua vrijheid en gelijkvormigheid niet onderdoet voor die van het communisme achter het IJzeren Gordijn. Want ook daar berustte de macht slechts bij enkelen, wat ook de bedoeling van het neoliberalisme is. Er blijft uiteindelijk één bank over met één werknemer die achter een computer zit, en die heeft gewoon al het geld.

Het is natuurlijk niet de bedoeling dat teveel mensen dit spelletje doorhebben, dat geeft maar onrust zoals bij de Occupybeweging. Daarom moet je alles ondermijnen wat tot enig bewustzijn zou kunnen leiden, en dat verklaart ook de rechtse haat tegen wetenschap, cultuur, natuur en onderwijs. Van frisse lucht zouden mensen wel eens wakker kunnen worden, en rare ideeën kunnen opdoen in plaats van thuis De Telegraaf te lezen, zoals het hoort. Eenheidsworsten moeten we worden, winkelend in fantasieloze koopgoten, verdoofd starend naar geestverminkende programma’s, kritiekloos consumerend wat op onze bordjes wordt gelegd. Stimuleer het egoïsme en daarmee ook de hufterigheid, maar ontzeg die ego’s wel een beetje bewustzijn op welk vlak dan ook. Al die idealisten die zeggen dat we allemaal gelijk zijn zullen hun zin krijgen. In het Nieuwe Neoliberale Europa zal er nog maar één god zijn: het Gouden Kalf. Iedereen heeft gewoon een IQ, EQ, SQ of wat voor Q dan ook van 100. Met uitzondering van de Graaier Aan De Top natuurlijk.

We stonden erbij en we keken ernaar. Terwijl zich in Homs een nieuw Srebrenica voltrekt en we kennelijk nauwelijks tot een eenheid in staat zijn, laten we dit allemaal maar toe. We blijven het pikken dat onze regeringsleiders de verschillen tussen arm en rijk alleen maar laten toenemen en hun eigen verantwoordelijkheid voor de kredietcrisis op ons afwentelen. Natuurlijk hebben ook wij zelf schuld aan de crisis door maar meteen toe te happen als we aflossingsvrije hypotheken konden krijgen, door een wissel te trekken op de toekomst. Met een ‘Reis nu, betaal later’ lokte al in de jaren tachtig reisbureaus in de Bijlmermeer de Surinamers het vliegtuig in. Maar ik ben nog van die ouderwetse generatie die vroeger gespaard heeft voordat ze zich dure dingen aanschafte. Die wellicht ook daarom, net als Rob Wijnberg, nog in een huurhuis woont.

Een nieuw dieptepunt van het neoliberale experiment in Europa is de manier waarop wij nu met Griekenland omgaan. Een nieuw Versailles dreigt, met gevolgen die niet alleen de bakermat van onze cultuur rampspoed zullen brengen, maar heel Europa daarin gaan meeslepen. Onlangs stond in nrc.next de oproep van Griekse en Franse intellectuelen aan de Europese intelligensia: steun het Griekse verzet! ‘Overal in Europa zien we hoe regeringen van technocraten verschijnen die zichzelf als “redders” presenteren en de soevereiniteit van het volk volledig veronachtzamen. Dit is een keerpunt van het parlementaire systeem: we zien hoe “volksvertegenwoordigers” de controle weggeven aan bankiers en financiële experts en afstand nemen van hun beslissingsbevoegdheid. (…) Kortom, de verregaande plunderingen die kenmerkend zijn voor het kapitalisme vinden hier hun institutionele vervolmaking. (…) Het gebruik van militaire termen is hier niet ongepast: we hebben te maken met een oorlog die gevoerd wordt met financiële, politieke en juridische middelen, een klassenstrijd tegen de samenleving in zijn geheel. (…) Kunnen we stil blijven terwijl een Europees volk systematisch wordt gestigmatiseerd? (…) Kunnen we zwijgen in het aangezicht van een geforceerde mars naar een systeem dat zelfs het idee van sociale solidariteit verbiedt?’

In dit opinieartikel van Vicky Skoumbi, Michel Surya en Dimitris Vergetis, dat door veel Europese intellectuelen is ondertekend en in 15 talen is verschenen, wordt opgeroepen tot de vorming van een Europees comité van intellectuelen en kunstenaars in solidariteit met het Griekse volk en hun verzet. Die kunnen moeilijk anders dan tot de conclusie komen dat wat met Griekenland gebeurt wel eens het eind van de Europese beschaving zou kunnen inluiden. Want we laten zomaar toe dat onze cultuur – in welke betekenis dan ook: sociaal, cultureel, economisch, maatschappelijk – tot de grond toe wordt afgebroken. Maar misschien verdienen we juist daarom wel niet beter, en krijgen niet alleen volken de regeringen die ze verdienen, maar ook hele continenten. En is alles wellicht wel goed zoals het is.

Zeus bracht, vermomd als witte stier, het mooie meisje Europa naar Griekenland. Ik hoop dat Zeus haar bijtijds meeneemt naar andere oorden zodat ze niet vermoord wordt door het fundamentalistische nepliberalisme.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

1 reactie op “Europees nepliberalisme”

  1. Michel Huegen op Facebook zei:

    poeh poeh, dit zal ik nog wel een paar keer moeten lezen voor ik iets zinnigs kan zeggen. Ik voel hier en daar wat tegenstrijdigheden maar kan nog niet de zere vinger op de juiste plek krijgen. . . Q- koorts misschien

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>