Privacy

30 oktober 2013

Nee, je hebt wél iets te verbergen. Dat was onlangs de kop van een artikel van Maurits Martijn en Rob Wijnberg in De Correspondent, het nieuwe digitale dagblad dat diepere onderstromen van nieuws op een originele manier belicht door ‘voorbij de waan van de dag’ te gaan. Ontzettend veel mensen maken zich niet zo druk over hun privacy zodat het hen worst zal wezen of NSA – die nu met de Zon in Schorpioen extra belangstelling geniet – of wie dan ook van alles en nog wat van hen weet. Hoe vaak horen we dat niet: ‘Ik heb toch niks te verbergen’, ‘Ik doe toch niks fout’ en ‘Ik doe toch niks illegaals’. De auteurs komen met elf fundamentele tegenargumenten, waaronder ‘Je weet niet wat fout is’, ‘Je weet niet wat allemaal illegaal is’ en het cultuurrelatieve ‘Het foute verandert’. Nu weet iedereen van me dat ik homo ben, maar stel eens dat morgen hier de sharia de wet gaat uitmaken, zal ik daar dan blij mee zijn?

Het meest bijzondere argument om zuinig op je privacy te zijn vond ik de eerste stelling: ‘Er is geen “ik” zonder iets te verbergen.’ Ik citeer: ‘De meest elementaire verschijningsvorm van privacy is namelijk de private ruimte in ieder mens: mijn gedachtenwereld, mijn gevoelsleven, mijn innerlijk. Deze ruimte, waar mijn gedachten en gevoelens zich ophouden, is privé in de zin dat ze voor niemand toegankelijk is behalve voor mijzelf. Niemand kan zomaar zien wat ik op ieder moment van de dag denk, voel of ervaar. Dat betekent: het “ik” is een voortdurende manifestatie van privacy.’ Anders gezegd: als er geen privacy meer is, is er ook geen ik meer.

Ik tracht me voor te stellen hoe het leven is zonder privacy. Dat iedereen me continu in de gaten houdt. Camera’s en microfoons die niet alleen mijn buitenwereld registreren, maar ook al mijn gedachten en gevoelens. Dat betekent dat ik niet alleen op mijn woorden ga letten, maar ook op wat zich in mijn innerlijk afspeelt. Dat ik niet meer mag dromen hoe ik een politica de strot omdraai, en niet meer mag denken aan de libertaire neigingen die wel eens in me opwellen. Want voor ik het weet sta ik als potentiële terrorist of anarchist geregistreerd. Want ik weet dromen en werkelijkheid nog wel uit elkaar te houden, maar kan de NSA dat? Ik durf mezelf pas bloot te geven als ik geaccepteerd word zoals ik ben, maar betwijfel of mijn bespieders dat doen. Zodat ik mijzelf ga censureren. Maar dan blijft er niet veel meer van me over dan een gemangeld eenheidsworstje dat denkt, voelt en doet precies zoals dat van hem verlangd wordt. Heel eng!

De Kaarsvlam, november/december 2013

Gepost in Computer en internet, Psychologie