De getuige
5 oktober 2014
Daar kan ik nou een hele poos naar kijken: het inmiddels tot nationaal monument verheven zebrapad op Abbey Road, gezien door de webcam die bij de gelijknamige studio is opgehangen en dag en nacht laat zien wat daar gebeurt. En regelmatig zie je dan mensen die zich op dat zebrapad laten fotograferen, bij voorkeur in een groepje van vier mensen die met wijde passen de straat oversteken, zoals op de hoes van de in september 1969 verschenen elfde lp Abbey Road van The Beatles. Grappig, hoe 45 jaar later zes witte rechthoeken op de weg en twee knipperbollen beroemd zijn geworden. Het lijkt een beetje op een bedevaartplek. Het laat zien hoe belangrijk iets schijnbaar onbelangrijks kan worden. En ik maar spieden door die webcam naar dat zebrapad, waar eigenlijk niet veel bijzonders gebeurt. Het verkeer gaat gewoon door, dag in, dag uit, nacht in, nacht uit.
Misschien is dat het juist wat het zo boeiend maakt: het bijzondere van het triviale, het belangrijke van het alledaagse, het mooie van het onbeduidende waar je meestal niet op let. Zoals ook in het dagelijks leven: een langzaam glijdende slak, een vogel die roept in de nacht, een dood insectje of andere zogenaamde onbelangrijkheden. Die bij bijvoorbeeld ook te zien in het werk van Pannekoek, waarvan etsen zijn ingeplakt in Veertien etsen van Frans Lodewijk Pannekoek voor arbeiders verklaard van – in 1967 nog – Gerard Kornelis van het Reve. De eerste zin van dit korte verhaal vind ik prachtige proza, en ik ben dan ook heel zuinig op de eerste druk die ik kort na verschijnen met Sinterklaas van mijn ouders kreeg. Juist omdat we maar al te vaak menen dat alleen grootse dingen en gebeurtenissen belangrijk zijn, maakt het zo urgent om aandacht aan kleine dingen te geven.
Eigenlijk is er geen verschil tussen groot en klein. Ik kan me klein voelen onder een ontzagwekkende sterrenhemel, maar als ik mezelf onder de microscoop leg blijken er ook immense oneindig diepe fantastische werelden in mezelf te zijn. Oneindigheid strekt zich niet alleen in de kosmos uit, maar gaat ook in de diepte in, zodat niet alleen ik zelf maar alles wat er is oneindig grote sterrenstelsels met alles erop er eraan in zich herbergt. Dat is een wonder om getuige van te zijn, een van de wonderen van het alledaagse die ik maar al te vaak al te graag van de daken heb geroepen. Dan voel ik me een beetje als Hermes die de Smaragden Tafel schrijft: ‘Het is waar, zonder leugen, zeker en zeer waar. Wat lager is, is zoals wat hoger is.’ Ik mis wel enthousiaste uitroeptekens in de tekst, maar ik weet niet of die in het Arabisch bestaan.
Getuige zijn. Vaak was ik dat graag bij huwelijken van vrienden. En ook was ik jaloers op de discipelen van Jezus die, bevlogen van het wonder, de wereld introkken om overal te vertellen over de echtheid van wat ze gezien hadden. Ja, ik heb vaak een apostel willen zijn! En dat voel ik me eigenlijk nog steeds, een verhalenverteller die van zijn ervaringen wil getuigen, alsof dat het doel van het leven is. Wellicht mijn belangrijkste en laatste identificatie met een rol die uiteindelijk ook losgelaten zal worden. Want ook daarvan kan ik een stille getuige blijven. Wat alleen maar lukt als ik ophoud met zelf iets te doen, iets waar Osho continu op wijst. Meditatie is niets anders dan pure waarneming. Open en zonder oordelen, zodat je niets anders dan de waarheid kunt zien. Zodat je, net als Reve in De Avonden, kan besluiten met ‘Het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven.’ Dat is liefde.
Gepost in Spiritualiteit
