Programmeren is leuk!

21 september 2015

In SoftwareBus staat niet alleen de eerste aflevering van een serie over Second Life, maar ook een bespreking van het boek Android: apps programmeren, stap voor stap. Nee, afgezien van het feit dat het nu al niet meer verkrijgbaar is, zal ik het toch niet kopen. Omdat er gewoon teveel leuke dingen zijn te doen in het leven en ik denk daar niet meer aan toe te komen. Dat lukt alleen als ik mezelf een maand lang in een berghutje ergens in een uithoek van Amerika opsluit, en dat zie ik niet zo snel gebeuren. Als ik ergens mee bezig ben, wil ik er ook mee bezig blijven. Flow. Die hobby moet ik maar tot een volgend leven uitstellen. Toch nog een incarnatie dus.

Programmeren is leuk. Dat begon al in 1980 op de TRS-80 van huisarts Piet, met wie ik in Poona veel had opgetrokken. Het eerste wat ik ermee ging doen was mijn avonturen bij Bhagwan schrijven, wat later resulteerde in Terug naar huis. Voor mijn scriptie had ik een correlatiecoëfficiënt nodig en ik vond het een uitdaging om dat al te weten voordat de resultaten uit de universiteitscomputer kwamen. Computertijd was toen nog heel duur, en MS-DOS en GW-BASIC bestonden nog niet eens. De eerste spreadsheet die ik zag, VisiCalc, ervoer ik als een fantastisch ei van Columbus. En ik herinner me dat ik een programma maakte waarmee ik aan de teller van een band- of cassetterecorder kon aflezen hoeveel speelduur er nog over was.

Na lang smachten kreeg ik in 1982 mijn eigen TRS-80. Begon astrologische programmaatjes te schrijven en dook wat in machinetaal, wat eigenlijk assembleertaal heet. Het leuke daarvan is dat je byte voor byte de processor bestuurt, de kern van de computer, in mijn geval de Z-80. Het werd een spelletje Mastermind, waarbij je zelf zowel het aantal kleuren als pionnen tot 26 kon uitbreiden. Achteraf gezien was dat heel leerzaam: als je eenmaal het hart van een computer hebt gezien en begrepen, geeft dat niet alleen een band maar heeft hij in principe ook geen geheimen meer voor je. Natuurlijk is dat tegenwoordig een beetje ingewikkelder allemaal, maar dat verandert niets aan het principe.

In 1984 ontmoette ik Nandan, en voor zijn bedrijf Aries Astro-Services ging ik programma’s schrijven op zijn Commodore 64. Dat was wel even wennen, maar hij had wel een echte diskdrive waarmee je al binnen een paar minuten een programma kon bewaren, wat toch veel sneller werkte dan met een cassetterecorder! Een jaar later stond er ook een Commodore 64 in mijn woonkamer in de Bijlmer, nu om programma’s te maken voor een organisatie voor gezinshulp, en waarmee ik deze computer in natura verdiende. Ook buurjongen Jaap had zo’n computer die eigenlijk heel bijzonder was omdat er kleur en muziek in het computerleven kwam, en we speelden er veel spelletjes op, zoals Frogger en Aztec Challenge.

Rond 1986 kwam eindelijk de personal computer in mijn leven. Met een harde schijf van maar liefst 20 MB. Eerst die van Nandan om er de astrologieprogramma’s op over te zetten. Ik knutselde met Microsofts QuickBASIC. Versie 4.5 om precies te zijn, die stond op 3 floppy’s à 360 K. Eén van die 5,25-inchfloppy’s was corrupt en ik stapte in de trein naar Hoofddorp waar Microsoft er snel een nieuwe versie op zette. Zo ging dat in die tijd. Om horoscooptekeningen te maken kwam er ook een plotter, een Epson HI-80. Toen ik een jaar later naar Buitenveldert verhuisde kon ik mijzelf ook een pc en een plotter permitteren. Tot vandaag de dag herinner ik me de geluiden die de plotter ding maakte als er een horoscooptekening door vier pennetjes op het papier werd getekend.

In de zomer van 1988 begon ik, samen met Nandan, met veel vrijwilligerswerk in de Osho-commune op het Cornelis Troostplein in Amsterdam. Daar stonden dus tamelijk snel veel computers, deze keer om teksten van onze meester te inventariseren. Ik schreef The Quest, een programma om aan Osho gestelde vragen mee terug te vinden, en waarvan later een voor Windows toegankelijke versie is gemaakt waarbij je je best kunt voorstellen hoe het er op een DOS-scherm heeft uitgezien. Een zwart scherm met ruimte voor 25 regels waarop 80 tekens pasten. Want de letters waren nog steeds groen of amber, meer keuze was er niet.

Rond 1990 raakte ik in desktop publishing geïnteresseerd omdat we met het programma Ventura, dat later door Corel werd overgenomen, een Nederlandstalige Osho Magazine maakten. Inmiddels verscheen Windows, maar dat interesseerde me niet, ook niet toen twee jaar later de eerste populaire versie 3.1 uitkwam. Ik hield niet zo van muizen. Alles zag er zo voorgeprogrammeerd uit, alsof de computer niet meer van jezelf was. Zo kwam er ooit een boek uit met de titel Windows voor kinderen, en ik vond dat een rare titel omdat Windows per definitie iets voor kinderen was.

In 1992 verscheen Visual Basic voor DOS, en later hetzelfde voor Windows, en die heb ik allebei nog steeds in mijn computer, de versies 1.0 en 4.0. Omdat alles in de daarop volgende jaren verwindowd werd, moest ik weer mijn astrologieprogramma’s aanpassen. De matrixprinter werd een HP LaserJet IIP, de plotter een HP DeskJet 1600c. In de loop der jaren zijn die door nieuwe printers vervangen. En doe ik weinig meer aan programmeren. Ja soms, als een nieuwe printer van de horoscoopcirkel weer eens een ei maakt, dan moet ik even in die oude programmatuur duiken. En sommige oude DOS-programma’s gebruik ik nog steeds, zoals die voor astrologische geboorteregeling en bioritmen. En mijn bestand met cliënten en bestellingen maakt nog steeds gebruik van Paradox voor DOS, waarvoor ik indertijd veel scripts heb geschreven, die ik vandaag de dag alleen met veel moeite nog kan ontcijferen.

Wat er zo leuk is aan programmeren? Gewoon puzzelen en net zolang bezig zijn totdat de computer doet wat jij wil. De uitdaging om door dikke handleidingen te ploegen. Uren, zo niet dagen zoeken waarom iets niet werkt omdat je één teken verkeerd hebt getypt. Logisch denken, je loopjes keurig nesten, je variabelen overzichtelijk houden, kortom: iets moois maken, hoe abstract het ook mag overkomen. Net zo’n soort bevrediging als je zelf kan bewijzen dat formules uit de boldriehoeksmeetkunde kloppen. Wat ik dus ook niet kon laten. Leuk!