Ruimte voor tijd

Date 23 januari 2009

Het leukst vind ik het om de wereld zoveel mogelijk zelf te bedenken. Een beetje God te spelen. En nu heb ik het niet over het nog steeds in populariteit groeiende Second Life van bits en bytes, maar over het zogenaamde Real Life van vlees en bloed. Terwijl velen zich afvragen hoe de koningin zich heeft laten oplichten, waarom Feyenoord zijn trainer heeft ontslagen en wie er allemaal op de première van Valkyrie zijn afgekomen, vraag ik mij af hoe ruimte en tijd eigenlijk in elkaar zitten. Hoewel sommige mensen zoals Tony Parsons beweren dat ik eigenlijk helemaal niet besta, ga ik er toch maar even van uit dat dat wél het geval is. Dat er een identiteit is, een ik dat gekenmerkt wordt door zijn eigen plekje in ruimte en tijd. Zo ben ik onder andere te vinden op grofweg 23 januari 2009, 12:25:30 uur, 5°15’52” oosterlengte, 52°17’03” noorderbreedte en 3 meter hoogte. Dat punt in tijd en ruimte is mijn punt en dat zal ook altijd zo blijven.

Dat zou misschien nog wat preciezer kunnen. Moet het bijvoorbeeld precies naar het middelpunt van mijn lichaam wijzen? Of naar het zwaartepunt ervan (omdat ik teveel marshmallows heb gesnoept de afgelopen weken)? Of naar mijn hart omdat daarmee uiteindelijk alles begonnen is, en in eerste instantie alles zal eindigen? Of naar mijn hoofd omdat ik van daaruit de hele wereld en mezelf bekijk, omdat daarin zich iets als bewustzijn bevindt? Ik voel het meest voor het laatste, maar echt bevredigend is dat niet, want wáár zit het dan in mijn hoofd, dat bewustzijn? In mijn pijnappelklier? Of verspreid door mijn hele schedel? En als bewustzijn een soort wolk is, heeft dat dan grenzen of vervloeit het geleidelijk met zijn omgeving? Het is natuurlijk veel verleidelijker om mezelf als mijn lichaam te definiëren omdat dat veel makkelijker concreet te pakken is, maar dan krijg ik toch het gevoel een ongemakkelijke waarheid geweld aan te doen. Want wat heb je aan iets als er geen bewustzijn van is! Niks toch?

Sommige mensen vertellen dat je eigenlijk met je achterhoofd ziet, de visuele hersenschors. En dan nog alles op zijn kop ook. En met je linker hersens zie je alleen je rechter gezichtsveld en omgekeerd. Stimuleer die hersengebieden maar, of krijg maar gewoon migraine, en je ziet letterlijk dat dat waar is. Maar naar mijn beleving zijn de flitsen en beelden die daarbij opgewekt worden niet de echte waarneming. Wat in de hersens gebeurt is maar een bijverschijnsel, een epifenomeen van het echte waarnemen, het bewustzijn dat er achter zit. Zoals ik mij ooit eens in mijn hoofd bevond en in de donkerte ervan naar twee grote schermen zat te kijken: de gaten van mijn ogen. En als alles wat ik zie in mijn hersenen zit, hoe is het dan mogelijk dat ik iets buiten mezelf beleef en niet in mijn schedel? Het object is dáár en ik ben als subject hier, en het is toch eigenlijk een groot mysterie hoe die twee bij elkaar kunnen komen! De enige manier om dat te verwezenlijken is dat ze elkaar aanraken, overlappen, dat mijn bewustzijn zich als het ware even uitrekt naar het object, er letterlijk even contact mee maakt, er één mee is. Misschien mag je dat bewustzijnsverruiming noemen, als een heel alledaags verschijnsel waaraan we wegens zijn gewoonheid nauwelijks aandacht schenken. Bewustzijn op zich leidt al tot verruiming ervan. En zo krijgt mijn ik een steeds grotere sfeer om zich heen, wordt de straal ervan steeds groter en overlapt dat het bewustzijn van anderen. Zo kunnen ook verschijnselen als empathie en telepathie begrepen worden. Niet dat ik dat altijd helemaal zo beleef – ik ben niet verlicht – maar het gaat wel in die richting. In alle richtingen dus.

Zo ook met de tijd. Wat het meest dicht bij me is, is het nu. De afgelopen minuten en uren zijn wat verder van me vandaan, bevinden zich aan de oppervlakte van een ruimere bol om me heen. De afgelopen dagen zijn nog verder weg. Zo lijkt alles uit het verleden heel concreet aanwezig te zijn. Alleen is het één wat verder van me vandaan en daardoor soms moeilijker bereikbaar dan het andere. Maar ook hier kan mijn bewustzijn pulseren, zich verruimen en vernauwen: hoe ver reikt dat wat ik ´nu’ noem? Een fractie van een seconde? Een seconde? Een minuut? Net als het hier iets is dat je net zo groot kunt maken als je wilt, is het nu iets dat zelfs op de eeuwigheid betrekking kan hebben. En het zou me niks verwonderen als bij het verlicht raken of sterven dit soort bewustzijnsverruiming in de tijd plaatsvindt. Het zou verklaren waarom mensen dan hun leven als in een flits voorbij zien gaan omdat eigenlijk alles tegelijk gebeurt. Het verleden komt steeds dichterbij, en dat zou ook kunnen verklaren waarom veel mensen het gevoel hebben dat de tijd steeds sneller gaat, waarom ze steeds meer gisteren als vandaag beleven, en de jaren zo kort lijken als maanden. Vanuit dit perspectief bekeken is de veranderende tijdbeleving, het gevoel van tijdversnelling, geen vloek maar een zegen, de heraut van een nieuw bewustzijn dat de beperkingen van een persoonlijk hier en nu, van een beperkt ik overstijgt. Zodat Tony Parsons uiteindelijk toch nog gelijk krijgt.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

1 reactie op “Ruimte voor tijd”

  1. Diana Schellekens zei:

    Hallo Satyamo, n.a.v. deze zin
    “De enige manier om dat te verwezenlijken is dat ze elkaar aanraken, overlappen, dat mijn bewustzijn zich als het ware even uitrekt naar het object, er letterlijk even contact mee maakt, er één mee is.”
    even het volgende:
    ik kende een paragnoste, die altijd van iedereen de aura’s zag. Als ze naar de disco of een bar ging, dan zag ze, nog vóórdat de betrokkenen het zelf in de gaten hadden, dat de aura’s van diverse personen, die iemand anders ‘wel zagen zitten’, zich naar elkaar toebogen en elkaar dus reeds aanraakten vóórdat er van fysiek contact sprake was. Je bewustzijn maakt voor dat ‘uitrekken naar’ dus inderdaad gebruik van een van je fijnstoffelijke lichamen.
    Dat ook te kunnen zien is aan te leren, hoor! Ik heb het ook geleerd, maar ben nog maar een beginneling, want ik heb onvoldoende geoefend.

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>