Dodenherdenking

Date 4 mei 2017

4 mei is de stilste dag van het jaar. Althans in mijn jonge jaren toen ik in het gloednieuwe Slotervaart woonde. In de jaren waarin Loe de Jong gedurende vijf jaar De Bezetting op de televisie presenteerde, met bijbehorende pocketboekjes die ik natuurlijk ook had. Twee minuten stilte waarop al het verkeer op straat stopte en iedereen, zweeg. Maar nu weet ik zeker dat het geraas van auto’s op de snelwegen gewoon door zal gaan, dat het merendeel van de bevolking het domweg vergeet, niet weet, niet wil, of wel iets anders aan zijn drukke hoofd heeft dan herdenken. Zo raakt heel stilletjes en geleidelijk de Tweede Wereldoorlog in de vergetelheid, en realiseren we ons steeds minder wat onze ouders en grootouders hebben meegemaakt en gedaan, waarvoor velen hebben gevochten en betaald met hun leven. Alsof we niet meer willen weten wat er voor onze vrijheid gekost heeft, alsof die een vanzelfsprekendheid is waarvoor we niemand meer dankbaar hoeven te zijn.

De herdenking verwatert omdat we steeds meer zijn gaan herdenken. Door alle discussies betrappen Fokke en Sukke zichzelf erop dat ze tóch aan vluchtelingen hebben gedacht. Want dominee Rikko Voorberg vindt dat we ook de duizenden moeten herdenken die verdronken in de Middellandse Zee. Waar is het eind als we ons niet meer tot de Tweede Wereldoorlog beperken maar alle slachtoffers van geweld moeten herdenken? Gaat het over een paar jaar ook over christenen die voor de leeuwen werden gegooid tot en met de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh? De Vietnamoorlog? De slachtoffers van 11 september? Syrië, Aleppo? Als we alles herdenken, herdenken we niets,’ zegt het Centrum Informatie en Documentatie Israël CIDI terecht. Dan herdenken we geen doden meer met ons hart, maar een abstractie met ons hoofd, wellicht omdat we te laf zijn om ons te verplaatsen in onze wereld tijdens de oorlogsjaren.

Zelfs het Nationaal 4 en 5 mei Comité wil steeds meer herdenken, terwijl ze rustig blijft adverteren op het seksistische en vrouwonvriendelijke DumpertReeten. Heel moedig van Rosanne Hertzberger die – hoewel ik het bepaald niet altijd met haar eens ben – fel van leer trekt tegen de mensonterende praktijken van GeenStijl onder wiens verantwoordelijkheid deze discriminatie valt. De Jodenhaat neemt toe, en het hedendaagse arrogante Israël draagt daar zelf ook aan bij met haar beleid jegens Palestijnen, waarmee het haar eigen graf graaft. Maar dat blijft niet in de verste verte vergelijkbaar met de holocaust van toen, een broedsel van opvattingen dat de laatste jaren heel geniepig de politieke arena infiltreert, net zoals tijdens de oorlog joden afgevoerd konden worden juist omdat de discriminatie zich in kleine stapjes voltrok en zo de weg naar concentratiekampen plaveide.

Echt gedenken is dat van het ergste van het ergste, en dat is voor mij nog steeds de Tweede Wereldoorlog. Als we die vergeten, kunnen we alles wel vergeten.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>