Witte spelling
18 augustus 2006
Er liggen nu twee boekjes voor me: het Groene Boekje en het Witte Boekje. Het laatste, uitgebracht door het Genootschap Onze Taal, vind ik het leukst. Omdat het een protest is tegen de onzinnige spellingregels waarmee de Nederlandse Taalunie ons al tien jaar opscheept. Een pannenkoekje van eigen deeg, zal ik maar zeggen. Het in 1996 gewijzigde gebruik van de tussen-n is daarin de grootste boosdoener, een reeks ingewikkelde regels en bijbehorende uitzonderingen die niet meer te volgen waren. Typisch het werk van mensen die alle contact met de werkelijkheid hebben verloren, zelfs geld verdienen met het maken van voorschriften waarmee de Nederlandse bevolking nodeloos tien jaar is lastiggevallen. De spelling van het Groene Boekje is immers voor overheidsinstellingen en scholen verplicht! En als onderwijzers de regels voor de tussen-n moeten gaan uitleggen, ja, dan komen ze minder aan echt belangrijke dingen toe. Vóór 1996 hadden we het minder moeilijk met die tussen-n. Oké, ik wist niet of het trappehuis of trappenhuis was: is een trap iets dat zich tussen twee verdiepingen bevindt, of is het gehéél van alle treden van begane grond tot bovenste verdieping één trap? Maar dit was een uitzondering. Je had maar één rug, dus de ruggegraat om zo te schrijven als je het zelf het beste vond, hoeveel zielenpijn je de makers van het nieuwe Groene Boekje er ook mee bezorgde. Gezien alle perikelen rond die tussen-n had ik verwacht dat de regels in het nieuwe Groene Boekje weer teruggedraaid zouden worden. Nee dus.
Het heeft het Genootschap Onze Taal een subsidie van € 40.000 gekost. Want het is begrijpelijk dat de Taalunie niet blij is met dit anarchistische gedrag, waaraan dan ook nog onder andere de Volkskrant, Trouw, NRC Handelsblad, Elsevier, Vrij Nederland, HP/De Tijd, de Groene Amsterdammer, Tekstnet, de NOS en Planet Internet meedoen. En terecht. Behalve het terugdraaien van de tussen-n-regels – of beter: het gebruik ervan vrijlaten – heeft het Witte Boekje nóg een paar pré’s, namelijk het vermelden van afkortingen en eigennamen. Niet altijd even logisch trouwens, want een kilobyte is een kB maar mega- en gigabyte MB en GB, terwijl het woord terabyte wel voorkomt, maar de TB nog ontbreekt. En zo zijn er nog meer rare dingen in het Witte Boekje te vinden. De hoofdstad van China heet weer Peking, Windows en Apple heten Windows® en Apple®, en wat te denken van het hoofdlettergebruik in ‘De weltschmerz is zum Kotzen’?
Dat is nog allemaal te vergeven, want bonte koeien hebben nu eenmaal vlekjes. Maar ik kreeg toch hier en daar even een teleurstelling te verwerken. Wat te vinden van persé? Of, nog erger, van handvaten? Hier is een beleid gevoerd dat toestaat dat fouten verdwijnen als ze maar lang genoeg worden herhaald. Als maar lang genoeg iedereen een woord verkeerd schrijft, dan wordt dat uiteindelijk goedgekeurd. Hier zie ik het democratische principe uit de jaren zestig terug, waarin alles aangepast dient te worden aan het laagste niveau. Waarin het lagere niet tot het hogere wordt verheven, maar het hogere geacht wordt zich aan het lagere aan te passen op straffe van excommunicatie wegens elitair en/of autoritair gedrag. Op school had ik braaf het verschil geleerd tussen een IJ en een Y, maar toen ik IJmuiden in het midden van het telefoonboek zocht bleek die plaats onder de Y te staan. Daarmee werkte zelfs de overheid mee aan de verloedering, het platmaken van alles dat een beetje ontwikkeling had en boven het maaiveld uit kwam. Ik herinner me een sketch van Freek de Jonge waarin hij als pilaarheilige geroepen wordt om uit zijn ivoren toren naar beneden te komen. ‘Kom jij maar boven!’ was zijn antwoord.
Ik maak mezelf maar even wijs dat er niet alleen voetbaden, maar ook hándbaden bestaan. En dat je voor die laatste handvaten nodig hebt, net zoals je bloed en bier in vaten stopt. Vanwege de erin vermelde afkortingen (met wat ze betekenen!) en namen (zowel geografische zoals Tsjechoslowakije, als van personen zoals Bhagwan Shri Rajneesh) kan ik veel sneller de juiste spelling vinden dan met het Groene Boekje, waarbij ik dan vaak de Schrijfwijzer van Jan Renkema nodig heb. Trappehuis of trappenhuis? Even opzoeken. Shit, het staat er niet in!
Gepost in Diversen
