Ave verum

Date 13 februari 2019

Velen zijn het er wellicht niet mee eens. Met de tekst van het Ave verum van Mozart dat we volgende maand gaan zingen. Want dit lied gaat over het lichaam van Christus, en niet over zijn geest. Maar ik vind het prachtig. Juist daarom. Omdat het wellicht revolutionair was om zijn lichaam te groeten. Want het is het lichaam dat heeft geleden.

Ave verum corpus. Gegroet, waarachtig lichaam. In mijn oren klinkt dat best erotisch. Net zoals binnen de katholieke kerk dat lichaam tijdens de eucharistie zelfs opgegeten wordt. En Christus’ bloed wordt gedronken. Alsof zijn lichaam heilig is. Net zoals een kannibaal ooit gezegd heeft dat mensenvlees een delicatesse is, juist omdat de mens iets hoogstaands is. ‘Eet van het hogere, desnoods van het gelijke, maar nooit van het lagere,’ is een devies uit mijn boek dat dus minder origineel is dan het lijkt. Want katholieken doen dat al heel lang, zeker omdat ze in transsubstantiatie geloven: de hostie is écht het vlees en de wijn écht het bloed van Christus. Ze zijn dus eigenlijk kannibalen, en daar is in hun geval niks mis mee. Als je heilig of verlicht bent gaat die energie vast ook in je lichaam zitten.

Natum de Maria virgine. Geboren uit de maagd Maria. Die maagdelijkheid is volgens mij vaak veel te letterlijk opgevat. Zo zou ik het veel gehoorde woord ‘unigenite’ het liefst vertalen met ‘uit eenheid geboren’ in plaats van ‘eniggeboren’ (zoon van God), dus niet uit een tweeheid van man en vrouw, maar uit de eenheid die het bestaan is. Ik kan me trouwens moeilijk voorstellen dat God geen andere zonen en dochters had.

Vere passum, immolatum in cruce pro homine. Dat werkelijk voor de mens heeft geleden aan het kruis. Ik heb begrepen dat er volgens Rudolf Steiner toen een soort explosie van energie heeft plaatsgevonden, een kantelpunt in de geschiedenis. Daar kan ik me wel iets bij voorstellen. Alsof Christus’ energie in een explosie vrij kwam. De energie van goddelijkheid werd over de mensheid uitgestrooid, verlichting werd over de wereld uitgezaaid, in overgave verenigde hij zich met God, het bestaan of hoe je het albewustzijn ook noemen wil. Volgens mij werd Jezus toen Christus, en niet tijdens zijn doop in de Jordaan, hoewel hij tijdens dat laatste zich wellicht bewust werd van zijn bestemming.

Cujus latus perforatum unda fluxit sanguine. Uit wiens doorboorde zijde bloed vloeide. Die regels maken het verhaal even een beetje pervers, maar daardoor krijgt het wel kleur, komt het verhaal over zijn sterven wel tot leven. 

Esto nobis praegustatum in mortis examine. Laat ons dit een voorsmaak zijn tijdens de beproeving van de dood. Maar wat gaan we dan proeven, en wat smaakt dan zo lekker of verschrikkelijk? Ons eigen sterven! Alsof Christus een voorbeeld geeft van hoe je sterven moet. Door het lijden vrijwillig te accepteren en het juist daardoor te overwinnen. Elk beetje intelligent en bewust mens lijdt in deze wereld, in de dualiteit. Geen leven zonder lijden. Liefde lijdt. Maar overgave is de enige weg. Niet steeds pijn en lijden ontvluchten of ontkennen, maar het erkennen als een onvermijdbare realiteit. Uiteindelijk zijn we allemaal diep van binnen een Christus, maar het realiseren daarvan kan niet zonder lijden zolang we nog steeds geloven in ons eigen van anderen en de wereld afscheiden ik, dat per definitie zich niet wil verenigen met het bestaan of God.

O Jesu dulcis, o Jesu pie, o Jesu fili Mariae! O zoete Jezus, o trouwe Jezus, o Jezus, zoon van Maria! We mogen dankbaar zijn dat Jezus ons het voorbeeld heeft gegeven over hoe ook wij een Christus kunnen worden. Echt! Het is bewezen dat het kan! Maar of het echt zo gebeurd is weet ik niet. Evenmin of Christus het ermee eens zou zijn dat we zijn lichaam gingen opeten.

Ik had dominee moeten worden.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>