Slapen

21 januari 2020

Meestal ga ik rond één uur slapen en word ik rond tien uur weer wakker. Als je mij mijn gang laat gaan slaap ik negen uur per nacht. Maar als ik ’s ochtends ergens heen moet, zet ik de wekker extra vroeg omdat ik er een hekel heb om haastje-repje uit huis te gaan. Bij voorkeur word ik niet meteen helemaal wakker, maar sluimer nog even na met resten van dromen in mijn hoofd. Toen ik bij de Amrobank werkte zette ik ’s morgens de wekker extra vroeg. Extra tijd om rustig koffie te drinken en muziek te luisteren alvorens de voordeur achter me dicht te trekken, de drukte in. Even bijkomen. Ook hou ik er niet van om zodra ik in bed lig meteen het licht uit te doen, maar eerst wat te lezen en een simpele sudoku te doen. De overgang tussen waken en slapen, en omgekeerd, moet niet te abrupt zijn, maar ik weet dat de meeste mensen zich niet de tijd gunnen of kunnen permitteren om rustig in slaap te vallen of wakker te worden.

Nu ik dit schrijf worden vijfentwintig meter voor me de containers geleegd. Dat wordt door de échte hardwerkende Nederlanders gedaan. ‘Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers,’ is de titel van een mooi boek van Rutger Bregman en Jesse Frederik bij uitgeverij De Correspondent. Maar ik weet niet of ze echt gezond leven met hun zware werk in de buitenlucht. Gunnen ook zij zichzelf de tijd om te sluimeren tussen waken en slapen en waken? Komen zij toe aan de noodzakelijke acht uur slaap? Steeds vaker lees ik dat het ongezond is om te weinig te slapen. Slapen schijnt toch niet iets voor hardwerkende Nederlanders te zijn. En na een slapeloze nacht is je intelligentie meteen met tien punten gedaald. Ik begrijp de mensen dan ook niet die er trots op lijken te zijn dat ze weinig slapen, alsof dat een soort prestatie is in plaats van ronduit ongezond. Ik denk dat de wereld er veel vrediger zou uitzien als mensen wat meer sliepen.

Slapeloosheid vind ik een ramp. Wie niet? En terecht. Maar onze hectische samenleving vraagt erom. Vorige week was ik zo stom om ’s avonds veel te lang door te werken, en daar lag ik dan klaarwakker in bed. Met na verloop van tijd een steeds groter wordende neurotische dwanggedachte dat ik toch écht eens in slaap moest vallen, ook omdat ik de volgende dag vroeg op moest. De eerste uren kan ik nog wel genieten van de stilte en de donkerte, van de veiligheid in mijn warme bed, met soms even een hallucinatie die me vertelt dat mijn hersenen aan het overschakelen zijn, zoals van een geluid dat er helemaal niet is. Dan kan ik ook genieten van oplichtend gedwarrel om me heen dat met een mooi woord ‘visual snow’ heet, zodat het bijna lijkt alsof ik spoken zie. Totdat ik het toch écht tijd vind dat ik in slaap moet vallen. Nee dus.

Slaap is helend. Ik denk dat ik een groot deel van mijn gezondheid daaraan te danken heb. En dromen is zo belangrijk omdat ze je toch iets kunnen vertellen over je diepere wezen. Vaak is het gewoon onzin – afgelopen nacht zat ik het midden in een raadsvergadering op te nemen voor travestie – maar zelfs dan zijn mijn hersenen kennelijk met een noodzakelijke schoonmaak bezig. Maar ik droom ook vaak dat ik kan vliegen, wat eigenlijk heel gemakkelijk is. En handig. Dat is echt genieten. Sommige mensen treden zelfs soms uit tijdens hun slaap, maar dat is me nog nooit overkomen. Zo kunnen zich tijdens je dromen ongekende mogelijkheden openbaren. Niet dat ik verwacht in dit lichaam te kunnen vliegen, maar het laat me wel zien dat mijn geest losstaat van de natuurkundige wetten van tijd en ruimte. En ik heb een echte droomwereld met zijn vaste plekjes. Een hotel ergens in Frankrijk, een station ergens in België, een stad ergens in Duitsland. Ik reis wat af soms.

In oude culturen was de slaap iets heiligs. Jammer dat we dat hebben verloren. Want je kunt nog zo gezond leven, als je niet genoeg slaapt en een wekker nodig hebt doet dat weer veel teniet. En ook als je niet droomt is het heerlijk om even niet thuis te geven. Wakker Nederland slaapt eigenlijk, maar slapende Satyamo is wakker!