Lagere school

Date 30 mei 2020

Een paar weken geleden kreeg ik een mailtje van René. Meer dan een halve eeuw heb ik niet meer aan hem gedacht. Op de lagere school in Slotervaart was hij een vriendje van me en hij had me herkend van foto’s ergens op het internet. Knap hoor! Hij stuurde me twee klassefoto’s uit die tijd. Daar wist ik hem met enige moeite nog wel uit te pikken. Net als de twee Dicks met wie ik bevriend was en vaak speelde. Net als de agressieve Ruud waarvoor ik best bang was omdat hij me vaak in mijn buik stompte. We schrijven eind jaren vijftig. Les in een houten noodschooltje, zwemles in het AMVJ bij het Leidseplein. Een paar dagen in Huize Erica in Huizen, dat inmiddels is afgebroken. De meeste kinderen op die klassefoto’s herken ik niet, en een aantal van hen vaag. En als jongens hadden we wel héél korte broeken aan!

René heeft een beter geheugen dan ik. Zeker voor de namen van de meisjes in onze klas. Kennelijk interesseerden die me toen al niet zo. Maar het verwondert me wat hij zich allemaal van mij herinnert. Het planetariumpje dat ik in mijn kamer bouwde. Mijn vader die aan een degelijk bureau boeken uit het Frans vertaalde. Mijn broer die altijd met radiootjes aan het knutselen was. De leraar die zo’n moeilijke achternaam had dat je die bijna altijd verkeerd schreef en nog op je donder kreeg ook, en die René als ‘generaal’ omschrijft. Dat mijn vader net als zijn eigen vader bij de PTT werkte. Hij wist zich ook te herinneren dat ik een Beatlesfan was, maar dat kan helemaal niet omdat er toen nog geen Beatles waren. Hebben we later nog contact gehad dan? Ik herinner me dat niet. Wel dat hij een kamertje aan de straatkant op de eerste verdieping van hun huis had en dat hij speelgoed had dat ik heel leuk vond. Maar wat dat speelgoed was herinner ik me weer niet.

Zo kunnen herinneringen een beetje door elkaar heen gaan lopen. Onze hersenen vervalsen ze ook wel eens. Zo herinner ik me echt bij een brand in Blaricum tussen veel omstanders te hebben toegekeken terwijl ik daar helemaal niet bij had kunnen zijn. Zo plaatste René een Märklin-trein in het huis van een van de twee Dicks, terwijl die volgens mij in mijn eigen kamertje rondreed. Hij herinnert zich dat mijn broer net als mijn vader ‘Erik’ heet, maar dat is toch echt niet zo. Er wordt dan ook vaak op gewezen dat je voorzichtig moet zijn met verklaringen van getuigen. Kennelijk kunnen onze hersenen realiteit en al dan niet gewenste fantasie niet altijd uit elkaar houden. En ik heb altijd al veel fantasie gehad zodat ik als angstig kind vaak spoken zag.

Het rare van herinneringen is dat ze eigenlijk per definitie niet kloppen. Nou ja, de al dan niet vage beelden voor een deel wel, maar de ervaring daarvan niet. Omdat je altijd vanuit het hier en nu zit te koekeloeren. Ja, het was een heerlijke stille rustige tijd eind jaren vijftig, maar hebben we dat toen zo ervaren? Dat zou inderdaad zo zijn als we nu met een tijdmachine terugreisden. Zonder mobieltjes, internet en verkeerslawaai zouden we in een verstild paradijs belanden dat we in werkelijkheid helemaal niet zo hebben beleefd. Lekker rustig werken op een schrijfmachine, en kleine brievenbusjes waar alles in paste, een simpele telefoon met draaischijf. Dat was allemaal heel gewoon, maar dat zouden we nu niet meer zo gewoon vinden als we uit de tijdmachine stapten.

Het is wonderbaarlijk hoe lang herinneringen in de hersenen opgeslagen kunnen blijven. Ik heb lang geloofd dat dat eigenlijk helemaal niet kon, dat onze hersenpan daar te klein voor is. Maar toen ik eens ben gaan rekenen bleek er zat plaats voor dat alles te zijn. Zo begon René opeens over mutus, dedit, nomen en cocis, wat te maken heeft met een goocheltrucje met kaarten van mij. Nooit meer aan gedacht. Nou je het zegt: ik hield van goochelen. Mijn grootvader deed dat ook al. En ik stond als kind vaak met mijn neus gedrukt tegen de etalage van Witbaard aan de Ferdinand Bolstraat. Dat ik dat zo leuk vond verwondert me niet zo want ik speelde graag met illusie en werkelijkheid. Nog steeds trouwens.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>