Een beter milieu begint …

Date 28 september 2021

Mensen zich schuldig laten voelen is de beste manier om macht over hen te krijgen. Kerkleiders weten dat al eeuwen lang, maar ook onze politici zijn daar niet vies van. Niet zij, maar wij allemaal zijn schuldig aan de toenemende uitstoot van CO2! En om dat binnen de perken te houden moeten we allemaal een steentje bijdragen. Zonnepanelen op het dak. Minder douchen. Energiezuinige apparaten gebruiken. Woningen isoleren. Afval scheiden. Carpoolen. Stoppen met vlees eten. Dat wordt ons sinds 1991 aanbevolen, toen de campagne Een beter milieu begint bij jezelf begon. Een ideaal middel van de overheid en bedrijven om de eigen verantwoordelijkheid richting de burger van zich af te schuiven. Jaap Tielbeke schreef als antwoord zijn boek Een beter milieu begint niet bij jezelf dat ik elektronisch kreeg toegestuurd omdat ik HUMAN had gesteund met haar actie voor zendtijd. Rutger Bregman is niet enthousiast over dit boek. ‘Jaap Tielbeke geeft toe dat hij geen groene stroom afneemt en nog steeds voor een paar tientjes naar Italië vliegt. Ik had weinig zin om daarna nog verder te lezen na pagina 18.’ Valt me een beetje tegen van je, Rutger, want de auteur heeft wel een punt.

De laatste jaren ontstaat er een samenleving waarin we elkaar steeds meer de maat nemen. Heb jij nog geen zonnepanelen? Wat, heb jij gevlógen? Weet je wel dat er palmolie in je pindakaas zit? Heb je nog geen hybride of elektrische auto? Eet je nog steeds vlees? We zondigen allemaal. Maar wat we vergeten is dat we vaak gedwongen worden om te zondigen omdat we afhankelijk zijn gemaakt van een systeem dat op fossiele brandstoffen is gebouwd. Dat moet zo snel mogelijk worden afgebouwd. Het bedrijfsleven zal daarbij, afhankelijk als dat is van zijn aandeelhouders niet snel het voortouw nemen. De grootste schuldigen aan een klimaatramp zijn de overheden zelf, want ‘alleen regeringen hebben de macht om kolencentrales te sluiten of belasting te heffen op CO2’, constateert Tielbeke. ‘Klimaatverandering is namelijk in de eerste plaats een kwestie van politiek.’ Een gevoel van urgentie is echter weinig te proeven bij onze regering. Net zoals de huidige kabinetsformatie gaat alles veel te traag terwijl er nog maar weinig tijd is te verliezen.

Een beter milieu begint bij de politiek! Dat is de titel van het laatste hoofdstuk van Tielbekes boek. Ofwel het heeft geen zin om met een milieuvriendelijk beladen wagentje bij de kassa te staan om vervolgens op de VVD te gaan stemmen. Tielbeke citeert wat hoogleraar Joyeeta Gupta zei op een discussieavond over de Green New Deal, ‘dat Nederlandse politici de neiging hebben om draagvlak te zien als iets waarachter ze zich kunnen verschuilen, in plaats van als iets wat gecreëerd kan worden door duidelijk leiderschap te tonen.’ Maar tja, daar is visie voor nodig, en dat is niet de sterkste kant van onze grootste regeringspartij. Het klimaat zou topprioriteit moeten zijn voor onze keuzes in het stemlokaal. En we moeten ons niet laten wijsmaken dat ‘de mensheid’ schuldig is, dat we allemaal medeplichtig zijn, want daarmee wordt verhuld wie de ware vervuilers zijn. In Nederland stoten de tien grootste vervuilers drie keer zoveel uit als alle huishoudens bij elkaar.

Er is niks mis met de zonnepanelen op onze daken. Maar in vergelijking met wat bedrijven en agrariërs allemaal over ons uitstorten is het maar een druppeltje op de gloeiende aarde. Dus laten we onszelf hiervoor niet op de borst slaan. Een wellicht belangrijker effect is dat we een signaal afgeven, van ons laten horen, protesteren. Minder vliegen, autorijden, bomen kappen, vlees eten en noem maar op – zeker doen! ‘Kinderschaamte’ loert aan de horizon, want per kind produceer je per jaar evenveel CO2 als met het gebruik van 24 auto’s. Maar naast dit alles moeten we wel op de juiste partijen stemmen en onze aandelenpakketten opschonen, want dat heeft meer effect. Dan hoeven we ons geen schuldgevoel te laten aanpraten, want een beter milieu begint niet bij onszelf, maar bij Shell, Tata Steel, KLM en noem maar op.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>