Puzzelen

8 november 2021

Hersengymnastiek. In mijn jeugd vond ik dat een rare term. Maar toen geloofden we nog dat er weinig beweging in onze hersenen zat. Met het ontdekken van de neuroplasticiteit bleken ze veel flexibeler, soepeler en plooibaarder te zijn dan we aannamen, zodat er veel nieuwe verbindingen worden gemaakt. Geen wonder dat onze bovenkamer maar liefst een vijfde van onze energie gebruikt. Van de vijf boterhammen is er dus één voor je hersenen. Met pindakaas graag. Bewegen, slaap, training, ontspannen, sociale contacten en muziek zijn volgens de hersenstichting belangrijk om je brein gezond te houden. Bewegen is niet mijn beste kant, maar in slapen ben ik héél goed en ook de rest valt bij mij wel mee. En dat trainen gaat over puzzeltjes, mentale uitdagingen. Daarmee verminder je het risico op hersenaandoeningen zoals dementie. En het is leuk omdat het dopamine vrijmaakt, daarmee voelen we ons tevreden en beloond.

Ik ga naar bed en sta op met een puzzeltje. Voor het slapen gaan doe ik graag nog even een eenvoudige sudoku op mijn telefoontje. Zonder glaasje wijn, want na mijn laatste operatie eind januari heb ik daar de eerste weken niet meer aan gedacht en dat heb ik maar zo gelaten. Bovendien is alcohol eigenlijk een hele stomme en verdovende drug. Puzzelen is veel leuker. Bij de koffie storten Vriend en ik ons op de dagelijkse puzzel In het midden van de NRC, een soort mix van een kruiswoordraadsel en een cryptogram. Daarna ga ik meestal even buiten zitten roken, waarbij ik soms een hele poos met een leeg hoofd voor me uit kan zitten kijken. Dan geniet ik stilletjes van zwervende gedachten die ik de vrije loop laat. Dat zijn ook mijn meest creatieve momenten, daarvoor moet ik gewoon even een poosje niets doen. Ik kan me dan ook niets voorstellen bij mensen die meteen actief worden zodra ze een voet buiten hun bed hebben gezet.

Toen ik in de jaren 70 bij de Amrobank werkte, stond ik graag een half uur of meer eerder op om nog even lekker rokend en koffie drinkend naar muziek te luisteren voordat ik op bus 58 stapte. Bij die bank was ik trouwens ook goed in puzzelen. Puzzelen waar zoekgeraakt geld gebleven was, en in mijn geval naar het buitenland. Zonder computers, met microfiches en tussenrekeningen waarlangs je het spoor van het geld moest volgen. Toen later de computer in de huiskamer verscheen, was ik daar snel aan verslaafd. Een programmaatje maken waarmee je de teller van een cassettespeler koppelde aan het tijdsverloop. Of waarmee je een correlatiecoëfficiënt berekende, iets wat ik één keer met de hand heb gedaan. Ik ging soms letterlijk met de listings naar bed. En ik maakte natuurlijk een programma waarmee je een horoscoop kon berekenen, waarbij al snel zaken als rechte klimming, declinatie en boldriehoeksmeting om de hoek kwamen kijken.

Een maand geleden heb ik me opnieuw weer eens in Visual Basic gestort, dat nog steeds bestaat in het gratis Visual Studio van Microsoft. Na een kwart eeuw wordt dat wel bijspijkeren, maar ik vind het gewoon leuk, en dat is de enige reden dat ik het doe want ik heb geen speciaal doel voor ogen. Ik hou niet van doelen, die staan me te ver van het hier en nu af. Een ‘ik doe maar wat’ is trouwens iets wat een groot deel van mijn leven kenmerkt en wat me niet ongelukkiger heeft gemaakt dan mensen bij wie alles een doel of nut moet hebben. En laat ik trouwens Second Life niet vergeten, waar ik de afgelopen maand schuifdeuren voor de disco in elkaar heb geknutseld en op een kilometer hoogte een skybox heb opgezet. Voor de komende Beatles-party heb ik disco volgehangen met draaiende albums van de groep, met niet alleen de dertien Engelse maar ook met nog vier elpees die alleen in Amerika waren verschenen. Ook het zoeken naar die laatste was puzzelen. In dit soort dingen zet ik graag mijn tanden. Ik moet daar trouwens ook nog achter vuurwerk aan. Hoe doe je dat?

Laat mij maar puzzelen!