Osho 75 jaar

11 december 2006

Vandaag is Bhagwan 75 jaar geleden geboren. Met Tweelingen als ascendant, Zon in Boogschutter en de Maan in Steenbok. Nou, dat hebben we geweten! Al zijn lezingen zijn weergegeven in honderden en nog eens honderden boeken waarin hij vertelde over alle verlichte meesters van Boeddha tot en met hemzelf. Hij ontwikkelde nieuwe en soms revolutionaire meditatietechnieken waarin vooral de heelwording van lichaam en ziel centraal stond in de nieuwe mens die eruit voort moest spruiten, Zorba de Boeddha. Pas dan krijgt de geest in ons, de getuige, van dit alles, de watcher on the hill een kans. Spiritualiteit kan alleen ontstaan als alles doorleefd, geaccepteerd is. Dat is dan ook de reden waarom in Poona een nieuw centrum van alternatieve therapie ontstond, naast de stilte die alles doorkliefde als Bhagwan een lezing gaf in de Buddha Hall, die je alleen maar mocht betreden na het Leave you shoes and minds at the gate ter harte te hebben genomen. De mind, het denken was altijd de grote boosdoener in zijn verhalen. Want dit denken verscheurde de werkelijkheid, die één is, in duizenden snippertjes van gedachten zodat de heelheid van het bestaan, en daarmee de verbondenheid met God verloren ging. Ik heb Bhagwan dan ook altijd ervaren als een non-dualist die er alles aan deed om ons weer met het goddelijke te verbinden of, sterker nog, ons weer God te laten worden, omdat dat ons geboorterecht is.

Nandan gaf me laatst een paar dvd’s met documentaires over Bhagwan. En als ik dan de oranje wereld van Poona bekijk, kan ik me niet meer voorstellen dat ik daartussen zat. Wat een stelletje mafkezen en egotrippers! Onder een spiritueel dekmantel achter je eigen pik aanrennen, omdat het goed voelt, en je daarmee in je centrum bent. Heerlijk neerkijken op de burgermaatschappij waar iedereen in zijn hoofd zat. Maar wat hield ik van deze chaotische wereld! Ik voelde me toen in het centrum van de wereld en van mijn leven, en achteraf gezien was dat ook zo. En nog steeds kijk ik graag naar het wel en wee van ons oranje volkje. Omdat het echt is, omdat er iets van geloof, inspiratie, liefde en vertrouwen is, hoe onhandig er ook mee wordt omgegaan. Als Bhagwan sprak veranderde de Boeddha Hall in een sprookjeswereld waar je bedolven werd onder de genade van het existence takes care, waar het regende van zegeningen, die als onzichtbare bloemen over ons neerdaalden en ons zachtjes kusten. Hier was Bhagwan, in zijn witte soepjurk, en meer thuis dan hier in Poona konden we niet zijn.

In 1981 was hij opeens verdwenen. Om een paar maanden later weer in Amerika op te dagen. Daar werd uiteindelijk tussen de rednecks van Oregon een stuk verlaten land gevonden om een commune te vestigen. Iedereen sloofde zich uit totdat hij erbij neerviel en in een mum van tijd was een wereldwonder ontstaan: Rajneeshpuram, de stad van Rajneesh. Gedurende enkele jaren zelfs een officiële gemeente. Compleet met eigen landingsbaan, busbedrijf, restaurants, casino, hotels en zwemmen in het Krishnamurti Lake, dat kunstmatig was aangelegd. Ook uit deze tijd bekijk ik documentaires, waarbij ik me niet kan voorstellen ooit in die wereld te hebben rondgelopen. Tegen beter weten in trachtte ik me daar nog thuis te voelen, maar bleef daar maar een beetje alleen rondzwalken. Wat op zich al verdacht was, want er waren nogal wat politieke spanningen rond deze nieuwe stad, die zover waren opgelopen dat je overal gewapende bewakers zag, zelfs in de helikopters die over ons heen vlogen.

Er was een godsdienst ontstaan, het Rajneeshisme, wat trouwens ook voor een verblijfsvergunning voor Bhagwan nodig was. Er kwamen meer en meer Rolls Royces en de wereld werd steeds meer gepolijst en gestileerd. Er lagen gratis condooms in onze tenten, want Bhagwan was een van de eerste die maatregelen tegen aids verordonneerde. En terecht, want als hij dat niet had gedaan, zou er inmiddels geen sannyasin meer over zijn. De sannyaswereld werd netjes, ook vanwege de buren daar in Oregon. En Bhagwan begon meer over politiek te praten, te mopperen en te kankeren op het establishment. Tooide zich in mooie kleren en droeg fonkelende horloges. Maakte grapjes, waarom sannyasins zo schaapachtig lachten, dat ik zelfs nu nog last krijg van een plaatsvervangend schaamtegevoel. Maar hij werd ook strenger, serieuzer. Omdat enkele sannyasins dingen deden die niet door de beugel konden raakten anderen verdeeld: had Bhagwan niet moeten ingrijpen? Volgens sommigen wel omdat hier volstrekt onacceptabele dingen gebeurden, zoals een poging tot salmonellabesmetting. Volgens anderen niet omdat Bhagwan zijn sannyasins met eigen vallen en opstaan wilde leren wat een rotzooitje het wordt als je een georganiseerde religie op poten zet.

De Bhagwan uit Oregon is voor mij altijd een andere Bhagwan gebleven dan die uit Poona. In stoute momenten denk ik zelf wel eens dat er twee Bhagwans waren. Dat die uit Poona echt verdwenen is en een dubbelganger de toko in Amerika heeft overgenomen. Na een wereldreis waar hij nergens welkom was, is Bhagwan uiteindelijk weer in Poona teruggekomen. En ook daar werd de wereld keurig glanzend opgepoetst, heeft spontane puurheid plaatsgemaakt voor gecultiveerde beschaafdheid. De ashram werd een Club Med, waar Bhagwan de gebouwen zwart liet verven. Hij ging zich Osho noemen en wilde ook onder die naam herinnerd worden. Na een fantastische reeks toespraken over Zen stierf hij in 1990, zeer waarschijnlijk als gevolg van een vergiftiging tijdens een transport in Amerika. OSHO – Never born – Never died – Only visited this planet earth between Dec 11, 1931 – Jan 19, 1990 staat op zijn gedenksteen te lezen.

Ondanks alles is hij de meest verlichte meester die ik ooit heb mogen meemaken, iemand die mijn voeten stevig op het spirituele pad heeft gezet. Er is maar één verlichte nodig om te weten dat er zoiets bestaat. Het is ontzettend gevaarlijk om zo iemand te ontmoeten, want zijn wezen laat je nooit meer los. Omdat je nooit meer kunt ontkennen dat je in wezen goddelijk bent.