50 jaar uit Tibet

10 maart 2009

Volgens de Chinezen is Tibet vandaag 50 jaar bevrijd. Volgens de Tibetanen is hun land nu een halve eeuw bezet. De Dalai Lama beschuldigt China van het ombrengen van honderdduizenden Tibetanen, en van het creëren van een ‘hel op aarde’. Volgens China zijn dat allemaal leugens, want Tibet zou juist geprofiteerd hebben van de doorgevoerde hervormingen. Ik betwijfel of de bewoners van dat land het daarmee eens zijn, en ben meer geneigd om de Dalai Lama te geloven. Waarom? Zucht… Moet ik dat echt nog uitleggen? Dat voel je toch? Dat weet je toch? Straks moet ik ook nog gaan uitleggen waarom ik Obama meer vertrouw dan Bush! Wat is – naast dat in intelligentie – het meest opvallende verschil tussen hen? Charisma! Zo heeft ook de Dalai Lama charisma! En wat is charisma? Zichzelf wegcijferen, betrokkenheid, inlevingsvermogen. Vaak zijn haat en woede getransformeerd tot mededogen. En het gaat ook vaak gepaard met intelligentie, alsof charismatische mensen in staat zijn alles vanuit een hoger perspectief te bekijken. Charisma maakt geliefd, bij vriend en vijand. Nou ja, niet bij allen dus, zoals de Chinezen, maar wel bij grote groepen mensen die voor het overige totaal tegengestelde meningen kunnen zijn toegedaan.

In het Westen is de Dalai Lama vrijwel onverdeeld geliefd en heeft Tibet veel sympathie. Voor mij was Kuifje in Tibet de eerste kennismaking met dat land. Onlangs zag ik de film Kundun over het leven van de Dalai Lama, eindigend met zijn vlucht voor de Chinezen. Daar waren vorig jaar de Olympische Spelen en we vonden het sportief om in een land met dubieuze normen naar brons, zilver en goud te reiken. Of is het juist goed dat we dat hebben gedaan, juist om contact te houden met een cultuur die er volgens ons dubieuze praktijken op nahoudt? Polariseren of integreren, dat is de vraag. Polariseren: duidelijk stelling nemen tegen iemand is wel eens nodig als je jezelf wilt beschermen of die ander wakker wilt schudden. Integreren is een meer rationele oplossing: je gaat communiceren, naar elkaar luisteren, tracht samen tot een oplossing te komen. Maar daarvoor moeten beide partijen wel boven hun emoties van afkeer en haat kunnen staan, zichzelf kunnen wegcijferen om naar het algemene belang te kijken. Dat is lang niet altijd het geval, zodat er vaak weinig anders overblijft dan dat ieder zijn eigen stellingen betrekt. Integratie is het mooiste dat er is, maar we moeten er wel aan toe zijn. Je kan het ook niet afdwingen, zoals veel politici ons willen doen geloven. Evenmin als je een volk kan afdwingen haar religie af te zweren, zoals de Chinezen dat van de Tibetanen wilden.

Prachtige films als Samsara en natuurlijk Seven years in Tibet tonen ons de vreedzame en diepe cultuur van dat tussen sneeuw en bergen verborgen land. Hun spiritualiteit heeft een ongekend hoge top bereikt, wat vooral te zien is aan de wijze waarop er met sterven en de dood wordt omgegaan. Geen andere cultuur heb ik zo duidelijk horen zeggen dat je het sterven bewust zou moeten meemaken. Waarbij de ingefluisterde woorden uit het Tibetaanse Dodenboek je voorbij hallucinaties en begoochelingen tijdens het stervensproces moeten leiden, om je naar het Heldere Licht te voeren. Al lang voordat men in het Westen de dood begon te onderzoeken – vanaf Raymond Moody tot vandaag de dag Pim van Lommel – wist men daar al dat leven zonder lichaam heel goed mogelijk is. Tijdens het leven wordt dat lichaam goed verzorgd, maar na het sterven wordt dat aan de gieren gevoed. Net als in veel niet-westerse landen leeft men samen met de dood. In India vinden lijkverbrandingen in het openbaar plaats, en dat lijkt me veel gezonder dan het fysieke afbraakproces onder de grond of in crematoria te verstoppen. Zeg me hoe je met de dood omgaat, en ik vertel je over je cultuur. In heelheid met dood en sterven is er weinig plaats meer voor angst en haat, en kunnen zuiverheid, schoonheid en liefde bloeien.

China heeft de liefde verbannen, de Dalai Lama de haat.

Gepost in Maatschappij en politiek, Spiritualiteit