Maan

Date 21 juli 2009

Waar ik was toen de eerste voet op de maan werd gezet? In de kantine van een camping in Bredene, bij Oostende in België, waar ik met mijn Gereformeerde Vriend (Niet Vrijgemaakt) tijdens een lift-vakantie was beland. Daar zagen we in de eerste nachtelijke uren van 21 juli 1969 Neil Armstrong op het maanoppervlak afdalen en hoorden we zijn beroemde woorden “That’s one small step for a man, one giant leap for mankind.” Dat het de Apollo 11 was die de mens hierheen had gebracht, en de Waterman het elfde dierenriemteken was, maakte dit wel extra bijzonder. Bovendien was mijn vriend een paar uur daarvoor net 21 jaar geworden, wat toen gold als een bijzondere leeftijd, want ‘volwassen’, net als de mensheid dat nu zou worden nu hij zijn eerste stappen op buitenaardse grond had gezet.

De eerste stappen op de maan waren niet alleen een fysieke kennismaking. Er was veel meer aan de hand, want de maan is niet alleen een brok rotsachtige materie dat trouw om de aarde cirkelt. De maan verlicht de nacht en geeft veiligheid, is als een moeder die ons koestert en over ons waakt. De maan trekt aan de zeeën en oceanen, heerst over het water en daarmee – als we Masaru Emoto mogen geloven – over ons geheugen, waarbij ze hecht aan conditioneringen en aan het vertrouwde verleden dat we immers steeds hebben overleefd. Maar de maan is ook veranderlijk in dit alles, kan door haar verschillende schijngestalten best wispelturig zijn. Kortom: de maan bestaat ook in de astrale en mentale wereld, en vertegenwoordigt onze persoonlijkheid, de vorm waarin ons goddelijke zelf gegoten is, met al zijn rariteiten en hebbelijkheden.

De maan is een afspiegeling van en doorgang naar de zon die ons ware zelf vertegenwoordigt, onze oorsprong. De zon staat voor onze individualiteit, die verder gaat dan verleden, veiligheid, voeding, volk en vorm. In de astrologische termen kan de verhouding tussen de zon en de maan, als heersers over de tekens Kreeft en Leeuw, afgeschilderd worden als die tussen hoger en lager zelf, tussen het hart en maag, tussen creativiteit en conditionering, tussen idee en vorm. Je zou de reis naar de maan dus ook kunnen opvatten als de reis naar de persoonlijkheid, een soort collectieve psychotherapie. En dat past ook mooi in het tijdsbeeld van eind jaren zestig, begin jaren zeventig. Steeds werd duidelijker we onze zelfrealisatie of zelfactualisatie, zo niet verlichting in de weg stonden met onze eigen beperkte persoonlijkheid die zich liever onder een deken van romantisch maanlicht koesterde.

De maan is dus enerzijds een opstap voor een reis naar de zon, maar kan anderzijds juist ons ware zelf verduisteren. In de zomer van 1999 waren Vriend en ik naar Alex in Zuid-Duitsland gereisd, om daar de zonsverduistering van 11 augustus mee te maken. In een arcadisch landschap braken de wolken op het juiste moment, zodat we met onze Zeiss-brilletjes precies konden volgen hoe steeds een grotere hap uit de zon werd genomen. En juist de laatste hap maakte de zonsverduistering zo bijzonder: opeens keek ik met blote ogen naar de zon, de natuur trok zich naargeestig terug, maar vogels bleven fluiten in het onnatuurlijk verlichte landschap. Het ging waaien en de ervaring dat de zon en de maan precies op één lijn met mij stonden deed me bijna knielen en bidden van dankbaarheid. Zo moest de wereld er hebben uitgezien toen Christus gekruisigd was…

Zo veel als er gefantaseerd is over reizen naar de maan – van Jules Verne tot en met Kuifje – zo weinig hoor je over reizen naar de zon. Misschien speelt de zon minder tot de verbeelding omdat je er geen vaste voet op kan zetten of omdat zijn hitte verzengend is – dingen waar de persoonlijkheid nu eenmaal niet van houdt. Daarom is het des te meer genieten van de film Sunshine uit 2007, met de niet te versmaden Cillian Murphy, waarbij je bij het naderen van de zon steeds meer voelt van het wezen van haar warmte en straling. De zon als hart van ons zonnestelsel, de zon als het hart van jezelf.

De eerste stap op de maan, vandaag 40 jaar geleden, was dus niet alleen fysiek een ‘gigantische sprong voor de mensheid’, maar had ook iets met de spirituele ontwikkeling van ons mensen te maken. En wel in die betekenis dat we wellicht in die periode meer dan ooit onze persoonlijkheid gingen verkennen – persoonlijkheid als schenker van noodzakelijke voeding en veiligheid, maar tegelijkertijd als belemmering om bij onze ware aard te komen. Mijn lievelingsgroep Pink Floyd heeft dat heel mooi verwoord in de songs Brain damage en Eclipse, de apotheose van het muzikale bouwwerk The dark side of the moon uit 1973:

all that is now,
all that is gone,
all that’s to come,
and everything under the sun is in tune,
but the sun is eclipsed by the moon.

Onder de zon is alles goed, maar de zon wordt verduisterd door de maan, de persoonlijkheid die zelfs tot gekte, maanziekte, kan leiden. “There is no dark side of the moon really,” wordt daar nog even zachtjes aan toegevoegd. “Matter of fact it’s all dark.” Het maanlicht is eigenlijk zonlicht en daarom sluit dit meesterwerk van Pink Floyd dan ook af met hetzelfde geluid van het kloppende hart waarmee alles begon. Het hart ofwel de zon als levengever en bron.

Vandaag is dus ook mijn Gereformeerde Vriend (Niet Vrijgemaakt) jarig! In de fysieke wereld zien we elkaar de laatste jaren niet veel, maar het zal trouwe bezoekers van mijn weblog inmiddels duidelijk zijn dat dat niet het enige criterium voor vriendschap is. Sommige vrienden ervaar je nu eenmaal als je familie en blijven zo een deel van je leven uitmaken. En blijf je daarom feliciteren. Ik wens deze vriend, met wie ik in mijn studententijd en ook daarna zoveel heb meegemaakt, dan ook nog vele gelukkige jaren toe.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

1 reactie op “Maan”

  1. Harry zei:

    Bijzonder inspirerend artikel over hoe vriendschap verschillende grenzen overstijgt.

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>