InZicht

Date 16 september 2007

Deze week kwam weer een nieuw nummer uit van InZicht, het mooiste tijdschrift dat ik ken. Het is ‘gericht op het laten wegvallen van beperkingen, op bevrijding door zelfkennis. Een verdiept inzicht in zichzelf betekent een relativering van beperkende factoren, een sterkere werking van ontgrenzende liefde, en de ontplooiing van de ervaring dat er in het geheel geen beperkende grenzen zijn. Het ontstaan van dit inzicht in de nondualiteit is de Bevrijding, de Verlichting, die grote consequenties heeft voor het leven en samenleven.’ Met andere woorden: het gaat over a-dvaita, niet-twee, de bevrijdingsweg van de Advaita Vedanta waarvan de bronnen teruggaan tot het India van rond de zesde eeuw, waar we Gaudapada en Shankara aantreffen. Daar ontmoeten we ook Ashtavakra, die wellicht de meeste kernachtige verhandelingen heeft nagelaten en aan wie Osho zijn lezingencyclus Enlightenment, the only revolution heeft gewijd, in het Nederlands door Osho Publikaties uitgebracht als De psychologie van verlichting. Maar ook bij mijn Wijze Tante meen ik veel advaita te herkennen, iets waarover ik in februari in deze weblog schreef toen het me goed deed te merken dat ik hierin niet de enige was.

De psychologie van verlichting. Tijdens mijn doctoraalstudie psychologie hield dat onderwerp me hevig bezig. Want ik ben van de generatie die nog geloofde in en werkte met de Client Centered Therapy van Carl Rogers, waarin onvoorwaardelijke acceptatie een centrale rol speelde. Gewoon alles laten zijn zoals het is, zonder oordelen, dat was en is voor mij de enige weg naar de waarheid, die ik zowel bij Rogers als bij Osho tegenkwam. Wat is dan het verschil tussen psychotherapie en spiritualiteit? Wat was het verschil tussen een fully functioning person en een verlichte? En is acceptatie niet de enige manier om echt objectief te zijn, juist omdat het je dan niets meer kan schelen hoe de werkelijkheid eruitziet? En is ontspanning niet de enige staat waarin de echte werkelijkheid onbevangen en onbevooroordeeld onder ogen kan worden gezien. Dat leerden we ook al in het studieblok gedragstherapie, waar bij de behandeling van fobieën onder de vlag van reciproke inhibitie en successieve approximatie eigenlijk iets verteld dat aan het spirituele grensde. Zo werd op die vijfde verdieping van de Doodskist op het Weesperplein heel stiekem getipt aan processen die, voor zover men zich er al van bewust was, meer aan het spirituele grensden dan men zou willen toegeven in wetenschapsland.

Het septembernummer van InZicht gaat over de relatie tussen advaita en psychotherapie, een onderwerp dat me al decennia lang boeit. Onder de kop ‘Radicale acceptatie’ opent Hans van den Boogaard zijn woord vooraf . Robert Hartzema schrijft over spirituele arrogantie en pleit voor een stevige basis van psychische gezondheid, want een vliegtuig kan niet opstijgen uit een moeras maar alleen vanaf een betonnen startbaan. Adyashanti, die meerdere keren over ‘het vuur van de waarheid’ spreekt, vindt in een interview dat therapeuten het beste zelf ontwaakt kunnen zijn. We lezen over hoe U.G. (‘de andere’) Krishnamurti precies op zijn 49e verjaardag verlicht werd, wat hij heel fysiek als een ‘ramp’ ervoer. Steven Harrison verkondigt onder de kop ‘Leven in een denkbeeldige wereld’ precies het tegengestelde van wat ik zelf al maanden roep als hij onder andere schrijft dat we uit de denkbeeldige wereld moeten stappen en naar de feitelijke wereld moeten gaan, waarin hij de mijns inziens primitieve hier en nu-wereld van indianen in de Amazone idealiseert en te weinig ruimte overlaat voor transpersoonlijke ervaringen, die dwars door tijd en ruimte gaan. Jan Foudraine heeft medelijden met psychotherapeuten die moeten werken met behandelplannen, classificaties, protocollen en dossiers terwijl het alleen maar om de Leegte gaat want ‘dan is er een zien en horen zonder enig vooroordeel of vooringenomenheid.’ Franje de Waard vertelt over haar recente boek Spirituele Crises en over haar benadering die geïnspireerd is door de ‘diamond approach’ van A.H. Almaas, waarbij ze het ook heeft over ‘innerlijke goddelijkheid’ en ‘gnosis’. Erwin Knijnenburg eert zijn leraar Philip Renard met een artikel over waarheid en gaat herkenbaar diep in op zaken als oprechtheid, wat begint met het herkennen van de kleine smoesjes die je jezelf vaak toefluistert. In een interview zegt Prajnaparamita dat spiritualiteit er eigenlijk alleen is ‘voor gezonde, stabiele mensen. Je moet rijp zijn en stevig in je schoenen staan om je volledig over te geven aan… Wat zullen we zeggen? Aan waarheid, liefde, aan al wat is.’ Een column van Helena Klitsie besluit deze nieuwe InZicht met haar verhaal hoe ze verder ging zoeken: ‘Op een gegeven moment kon ik het niet meer horen dat het slechts mijn karma was dat uitgewerkt diende te worden, dat het leven lijden was, dat het ik dat deze problemen had in feite niet bestond,’ vertelt ze, waarin nog altijd een bijna niet uit te roeien Calvijn te beluisteren is.

Waarom ik hier alle artikelen en wat kernbegrippen heb genoemd van dit blad? Omdat ik er heel enthousiast over ben, en hopelijk een indruk geef waar het over gaat. Omdat het de meest wezenlijke vragen in het licht zet, zoals over bewustzijn en liefde, over afgescheidenheid en heelheid, over werkelijkheid en illusie. En daarmee over mij en mezelf, over ik en de ander, over wij en de wereld. Alleen door ons aan die vragen te wijden is er iets als bevrijding of verlichting mogelijk. Individueel. Collectief. Mondiaal. Alleen radicaal zelfonderzoek kan ons nog redden. Verbeter de wereld, begin bij jezelf. Zoals al eerder gezegd: dat heeft niets met narcisme te maken, maar alles met hoe dingen nu eenmaal werken. Alleen inzicht geeft uitzicht.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>