De nieuwe wereld

21 december 2012

Meer dan de helft van nrc.last is vandaag gewijd aan het einde van de wereld, dat nu had moeten plaatsvinden. Daar mag Peter Vandermeersch toch tevreden mee zijn: newsier kan het bijna niet! En uiteraard staan ook Facebook en Twitter vol met berichten over het einde van onze planeet. Het leuke van dit alles is dat iedereen lijkt te geloven dat de wereld hier niet om 12:11 uur is vergaan! Want dat is hij wel degelijk. Welkom in de nieuwe wereld!

Toen ik het rolgordijn vanmorgen opendeed was de wereld er nog gewoon. Wat stilletjes, dat wel. En toen ik buiten een sigaartje rookte was het rustig op straat, er passeerde alleen maar een zorgeloos bestelbusje, en een postbezorger stopte mijn handen vol met tijdschriften zoals PC Active, zodat ik me de komende dagen niet hoef te vervelen. Ook mijn Turkse buren, die normaliter toch om de tien minuten hun huis in- en uitlopen, hielden zich rustig. Tja, daar zat ik dan eindelijk op deze merkwaardige dag waarop zich niets bijzonders leek af te spelen. Een paar jaar geleden heb ik nog met Marcel gewed om een fles wijn, maar ik weet niet meer wie de ander een fles wijn zou geven als de wereld verging. En nu het zover is, denk ik dat hij die fles van mij krijgt.

Een wereld vergaat niet in een paar minuten. Ja, soms gebeurt dat, maar dat is niet normaal. Meestal heeft dat soort apocalypsen een hele tijd nodig. Vraag het maar aan Johannes, die volgens Victor Lamme dezelfde is als de discipel en het lievelingetje van Jezus, iets wat door anderen wordt betwijfeld. Het is een heel proces, met zegels, engelen en bazuinen waarvan Wagner een stevige operacyclus had kunnen maken! En vandaag zitten we precies in het midden! Vandaar. Volgens columnist en optimist Arjen van Veelen gaat het beter dan ooit met de wereld, maar hij heeft het dan ook alleen maar over materiële rijkdom, terwijl de geestelijke armoede, zeker in het Westen, groter is dan ooit.

In een halfdonkere nis van het Centraal Station stonden drie Oost-Europese muzikanten te spelen in de kou. Een trekharmonica en twee blazers. Hun melancholieke klanken galmden over het plein en vele minuten stonden we te genieten van het mengsel van weemoed, treurnis en verlangen dat een ontzaglijke schoonheid in de diepte van het hart doet ontwaken. We waren op weg naar het Weihnachtsoratorium, maar achteraf bleek ik meer geraakt te zijn door de melancholie van dit met hun hele lijf musicerende trio. Wat me deed afvragen wie nu eigenlijk de echte rijke en arme mensen in onze Westerse wereld waren.

Deze week merken we niet dat de dagen korter of langer worden, maar toch is er een middelpunt in de donkere wintertijd. Dat keerpunt in koude naakte kaalte kun je het Kerst- of Lichtfeest noemen. Maar ook op grotere tijdschaal kan je spreken van een winterwende. Het zou daarom heel goed kunnen dat we nu op het dieptepunt van onze beschaving zijn en eindelijk gaan inzien dat het zo niet verder door kan gaan. We moeten wel. Openbaringen lijken tekens aan de wand te zijn, het riool van een egoïstische en materialistische cultuur gaat open, het internet legt alle geheimen bloot. Kortom: het zou best eens de goede kant uit kunnen gaan. Maar dat is iets dat we pas na enkele decennia terugblikkend zullen kunnen weten.

Laat de wereld maar vergaan. Wees in de wereld maar niet van de wereld, zei Osho. Of de wereld nu vergaat of niet vergaat: maakt het wat uit? Het belangrijkste is dat we zelf niet vergaan, erbij blijven, alert in vol bewustzijn. Net als bij sterven. Pas dan kan je zeggen dat je jezelf hebt gevonden. Voor zover je nog van ‘zelf’ kunt spreken. Te zijn én niet te zijn, dat is het antwoord!

Gepost in Maatschappij en politiek, Spiritualiteit, Uit mijn leven