Tweede raadsperiode

5 maart 2010

Vandaag heb ik er weer voor getekend. Letterlijk. Voor het aanvaarden van het raadslidmaatschap. Waarmee voor mij een nieuwe periode begint. Met veel andere mensen in de raad, want van de dertien raadsleden zijn er nu zes nieuw. Helaas heeft onze partij Oldegeppels Hart een zetel verloren zodat ze niet meer de grootste is en net als de VVD en onze lokale concurrent De Oldegeppelse Partij drie zetels heeft. Het is wel mooi dat bijna de helft van de raadszetels door lokale partijen worden ingevuld, net als in de vorige raad.

Het worden moeilijke tijden. Wouter Bos heeft de banken overeind gehouden, maar dat betekent wel dat straks de gemeenten flink gekort gaan worden op de uitkeringen die ze van het rijk krijgen. En eigenlijk ben ik het er helemaal niet mee eens omdat ik vind dat Bos de banken helemaal niet had moeten steunen in de vrije markt waar iedereen zo in gelooft. Maar dat is volgens sommigen toch net iets te radicaal omdat je daarmee de hele economie overhoop haalt. Maar de gemeenteraden hebben het niet alleen moeilijk met de financiën, maar ook met andere dingen.

Neem bijvoorbeeld die grote pakken papier die je geacht wordt door te werken. Wat nauwelijks kan, zoals het ook vrijwel niet haalbaar is om bij alles wat je in de winkel of op het internet koopt alle algemene voorwaarden door te lezen – de economie zou lam liggen als iedereen dat ging doen. Terwijl er in die raadsstukken en bijlagen toch onopvallende dingen kunnen zitten waar je achteraf op wordt aangesproken. Bovendien komt er van hogerhand steeds meer op de gemeenten af, zoals de Wmo, zodat het leeswerk er in de loop van de tijd niet minder op wordt.

In de tweede plaats moet je ook leren vertalen. Normale taal omzetten in bestuurlijke taal. Dat laatste is vaak nog een heel lelijke taal ook. Zo is alles tegenwoordig een visie, en kom je om in de beleidsinstrumenten, randvoorwaarden en woonsituaties. En die vertaalslag is helemaal lastig als het om financiën gaat, want zoals ik denk in termen van een huishoudboekje – links bezittingen, rechts schulden en het verschil ertussen is het eigen vermogen – denken ambtenaren meestal niet. Maar ze zijn bij ons wel hartstikke bereid om het uit te leggen en ze lijken dat zelfs leuk te vinden. Zo zijn we er de afgelopen raadsperiode wel in geslaagd om wat meer begrijpelijke rapportages te ontvangen, ook vaker.

Het zijn deze twee punten – kort samengevat: veel en vaak moeilijk te doorgronden documenten moeten doorworstelen – die het raadslidmaatschap er niet makkelijker op maken. Bovendien moet je wel een beetje weten hoe de bestuurlijke wereld in elkaar zit, waarbij juridische en financiële kennis enorm kan helpen. De VNG, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, doet er echt veel aan om raadsleden cursussen aan te bieden, en ondersteunt hen graag op vele manieren. Alleen beland je vaak in een vicieuze cirkel van veel lezen en vergaderen, zodat je er juist geen tijd en puf meer voor hebt om te leren hoe je dat beter en efficiënter kan doen.

Omdat de raadsvergoeding samenhangt met de grootte van de gemeente is het zeker in kleinere gemeenten niet mogelijk om daarvan rond te komen. En omdat er ook brood op de plank moet komen heb je er gewoon minder tijd voor, hoe leuk je het werk ook vindt. Wat er dan zo interessant aan is om in een gemeenteraad te zitten? Voor mij is het niet alleen goed om tegen veel klippen op met idealen bezig te zijn en om contacten met totaal andersdenkenden te hebben, maar ook om me een beetje met de voeten op de grond van deze aarde te houden. En bovendien is het boeiend om te trachten het mysterie te ontsluieren waarom er zoveel dingen gebeuren zoals ze gebeuren, zelfs als niemand ze wil.