Verlichting voor gevorderden

Date 19 februari 2011

Volgens mij is Verlichting voor gevorderden een betere titel voor het boek Het einde van je wereld van Adyashanti, verzorgd door uitgeverij Samsara waar de beste boeken op spiritueel gebied te vinden zijn. Hiermee vergeleken zouden de meeste newage boeken over verlichting beter Verlichting voor dummies kunnen heten. Wat dit boek namelijk zo bijzonder maakt is dat het nu eens niet zozeer gaat over de vraag hoe verlichting wordt bereikt, maar over hoe je dit bewustzijn bestendigt. Wat verlichting is, wordt min of meer bekend verondersteld, en er lijken steeds meer mensen te zijn die deze ervaring in zichzelf herkennen. Helaas wordt deze bewustzijnsstaat vaak theatraal omschreven als een extase en opperste gelukzaligheid, wat volgens mij het wezen van deze ervaring tegenspreekt. Want uiteindelijk is het het gewoonste van het gewoonste dat er te beleven valt. Een paar steekwoorden. Wegvallen van verlangens en identificaties. Weten dat alles goed is zoals het is. Innerlijke rust, vrede en ontspanning. Nergens meer aan gehecht zijn. Bevrijding van angst en conditioneringen. Alles zien zoals het is. Leven in waarheid, zonder oordelen. Zich verbonden weten met het hele bestaan. Wat allemaal is samen te vatten als bevrijding van het ik. Maar uiteindelijk is deze bewustzijnstoestand niet echt te beschrijven.

Verlichting is dan ook het ultieme doel van religie. Dat woord betekent ‘her-verbinden’ ofwel weer één worden met het Al, om het poëtisch te zeggen. Omdat de ik-staat van afgescheidenheid, van dualiteit de oorzaak van onze ellende en lijden is, verlangen we terug naar heelheid, zowel innerlijk als met de wereld om ons heen. We willen onszelf overstijgen, en het grootste obstakel daarbij is dat we het zelf zijn die dat willen, want hoe kan een ik afstand van een ik nemen? De grote paradox is dat verlichting niet iets is dat bereikt kan worden maar alleen iemand kan overkomen. Net als inspiratie kun je het niet zelf oproepen, maar hooguit condities scheppen waaronder het zich wil laten zien. Uitputting van het ik is daartoe een veel gebruikt middel. Monniken die na jaren mediteren en ploeteren de hoop opgeven en zich neerleggen bij het feit dat zij niet hebben bereikt wat ze zochten – dat is het moment waarop verlichting toeslaat, de herkenning van de wereld zoals hij is in al zijn stralende gewoonheid in de vorm van schoonheid, goedheid en waarheid.

Bhagwan maakte onderscheid tussen satori en samadhi. Bij een kortstondige staat van verlichting was volgens hem sprake van satori, en dat is iets dat de laatste decennia steeds vaker voorkomt. Deze bewustzijnstoestand is te vergelijken met de piekervaring van Maslow en kan ook door sommige drugs worden opgewekt. Helaas doen de meeste mensen nog steeds alsof je over iets totaal onbekends en onbereikbaars spreekt als het over verlichting gaat. Ze geloven niet dat er zoiets bestaat, en als het al zou bestaan moet het wel onbereikbaar zijn. Het is uiteraard het ik dat dit zegt omdat het bang is zijn eigen hachje te verliezen, want bij dit soort ervaringen is hij niet meer de baas. Maar satori komt – wellicht als tegenkracht van het toenemend materialisme – steeds vaker voor en juist daarom is het van groot belang dat er handleidingen komen voor mensen die verder willen kijken dan hun eigen satori lang is. Die dit willen bestendigen, zodat het tot een samadhi wordt: leuk dat we met verlichting hebben kennisgemaakt, maar hoe nu verder?

In dit boek vertelt Adyashanti veel over wat er allemaal na zijn verlichting op 25-jarige leeftijd is gebeurd. Want het is niet vanzelfsprekend dat de niet-blijvende verlichting een blijvende verlichting wordt. Mensen kunnen zelfs terugvallen en hij waarschuwt dan ook voor waanideeën die zelfs na de eerste verlichting grip op je kunnen krijgen. Hij noemt het blijven steken in superioriteit, het gevangen raken in depressieve zinloosheid, en het vast blijven zitten in leegte waarbij je weer hecht aan je rol van getuige. Maar ook dat allemaal hoort bij de droomstaat waarin je blijft verkeren zolang je niet verlicht bent, en dat moet je niet ontkennen of bestrijden, maar accepteren als horende bij het pad waarop je je bevindt. Net als energetische zaken als ontlading van energie, het gevoel alsof de bedrading in je hersens verandert zodat je zelfs geheugenproblemen kan krijgen, en het verscherpt worden van de zintuigen en het gevoel. Allemaal dingen waarvan je dus niet hoeft te schrikken als ze je overkomen.

Ik heb het boek nog niet uit, maar ga straks wel twee extra bestelde exemplaren afhalen die ik aan anderen wil geven. Omdat het kan helpen met het ‘Hoe nu verder?’ na ervaringen die steeds alledaagser lijken te worden. En waarvan het zo belangrijk is dat die veel bekendheid krijgt en met zoveel mogelijk anderen wordt gedeeld: het is immers de meest helende en gezonde transformatie die iemand kan doormaken. Want juist de niet-hele, gespleten mens is de oorzaak van niet alleen zijn eigen ziekte, maar ook van zijn omgeving en de hele wereld die hij met zijn ikkigheid besmet. Daarom is het ook van het grootste belang om er heel nuchter mee om te gaan en het te ontdoen van alles wat theatraal is. In het hele boek van Adyashanti komen, althans voor zover ik het nu gelezen heb, geen aura’s, chakra’s en kundalini’s voor. Geen astrale lichamen, hogere zelven, helpende engelen of buitenaardsen. Dat lucht op. Hooguit wat acupunctuur waarmee zijn vrouw Mukti hem hielp om zijn energie te aarden. Eigenlijk is verlichting het meest nuchtere, aardse en normale dat er is.  Ons geboorterecht,  zoals Bhagwan vaak zei.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

1 reactie op “Verlichting voor gevorderden”

  1. Catharina zei:

    geweldig boek inderdaad…heb ook Dansende Leegte gelezen…

    Groetjes Catharina

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>