Hemelvaart
2 juni 2011
Mijn hemel. Op een tropisch eiland lekker liggen luieren. Een rum-cola naast me, staren naar de mensen en de zee. De zon die mijn lome lijf verguldt. En verder helemaal niks. Dat is mijn paradijs. En niet van mij alleen. Gewoon genieten van het hier en nu, niets hoeven. Dat is geluk. Dat is waarvoor wij hier op aarde zijn. Om onszelf te bevrijden van het moeten, het willen, het doen, het voortdurende bezig zijn. Daarom ben ik ook een fel tegenstander van het arbeidsethos, want dat propageert het werken voor een doel, voor iets anders, voor de toekomst, voor een ander, voor de economie. De verheerlijking van de arbeid is dan ook vaak een groot struikelblok geweest in mijn omarming van het socialisme. Omdat arbeid helemaal niet adelt maar ons bindt aan de aarde, aan materie en aan geld, en ons allesbehalve in het hier en nu doet leven.
‘Eerst je school afmaken,’ zei mijn moeder, mijn smachten naar ongebreidelde creativiteit en expressie vooruitschuivend als wat tegenwoordig een linkse hobby heet. Want daarna moest ik eerst mijn studie afmaken. En daarna moest ik eerst een baan vinden. En daarna moest ik eerst een gezin stichten. En daarna moest ik eerst voor kinderen zorgen. En zo blijf je dus bezig met rechtse hobby’s als aan de slag blijven, werken, iets doen voor de kost, knokken, vechten en doorpakken. Ergo: nooit toekomen aan dat waar het leven voor bedoeld is: het paradijs vinden in het hier en nu, gewoon genieten van het leven, lanterfanten. Het calvinistische arbeidsethos is voor mij dan ook alles behalve spiritueel te noemen. Ja, dat stelt zelfs alles in het werk om te voorkomen dat je het geluk in jezelf vindt. Stel je voor! Dan kunnen we alle bijbels wel in de papierversnipperaar doen en dominees in de bijstand stoppen.
Laat mij maar lekker slenteren langs lange stranden. Ja, natuurlijk moet er brood op de plank, maar het echte brood, het echte werken ontspringt alleen uit spontaniteit. Het ideaal van het nietsdoen wordt vaak bestreden met het argument dat er helemaal niets gebeurt als je maar een beetje in je zwemslip ligt te luieren en met het mulle zand ligt te spelen. Maar dat is onzin, want pas dan en alleen pas dan borrelen in je lijf en ziel juist die dingen op die echt willen en moeten gebeuren. Het echte werk kan alleen ontspringen uit de bron van het nietsdoen, van ontspanning, van acceptatie. Alleen werk dat helemaal vanuit je eigen bron gebeurt – en dat is voor mij per definitie creativiteit – heeft kwaliteit, is waardevol. De rest is namaak, geforceerd, onbezield. Iets doen of maken alleen maar omdat het moet of omdat het zo hoort of omdat je anders niet overleeft. Maar wat is leven zonder ziel, leven alleen om te werken? Echt goed werk is niet iets dat je doet, maar iets dat je niet kan nalaten.
Mijn hemel. Die is er gewoon al. Het idee dat we niet al lang in de hemel leven is ons aangepraat door priesters en politici, bij wie het altijd weer meer en beter kan. Ik hoef dan ook helemaal niet naar de hemel te varen, omdat ik allang in dat heerlijke zinloze Niets ben. Het is alleen een kwestie van goed opletten. Even alle oordelen opzij zetten en gewoon om je heen kijken. Het strand, het zand, de schelpen, de zee, de blauwe lucht, de felle zon – aarde, water, lucht en vuur zijn al overal om je heen. Alles is allang compleet zoals het is. De hemel is allang op aarde.
Ja, ik weet het. Er zijn mensen die daar heel anders over denken. Maar toch is het mijn overtuiging dat het godslastering en arrogantie is om te beweren dat er ergens in de kosmos ook maar iets gebeurt dat niet goed, lelijk of verkeerd zou zijn. Want dat het een rotzooitje is, is ook maar bedacht, ingefluisterd door een stemmetje dat graag zegt dat iets anders zou moeten zijn als het is. Er is immers nog steeds lijden en pijn! Maar zijn dat ook niet oordelen, illusies? Hoe relatief is pijn als je van zweepslagen kan genieten? Hoe beheersbaar is verbranden als je over gloeiende kolen kunt lopen? Hoe erg is honger als je geniet van het knorrende gevoel in je maag bij het afvallen? Hoe uitputtend is pijn als je afziet voor sportieve prestaties? Bestaat pijn eigenlijk wel? Wat blijft ervan over als je het accepteert, als je je weerstand ertegen verliest en de pijn gewoon pijn laat zijn? Geldt niet ook hier dat uiteindelijk alleen het hier en nu verlossing brengt? Wellicht zal ik zelf op de stoel bij de tandarts ook vragen om mij deze tekst nog eens voor te lezen, maar dat zegt meer iets over mij dan over het waarheidsgehalte van deze woorden.
Mijn hemel. Natuurlijk ga ik me op gegeven moment vervelen. Dat snap ik trouwens nooit bij al die verhalen die over de hemel worden verteld. Alsof daar eeuwig altijd alles goed zou zijn en je daar nooit genoeg van krijgt. Maagden in overvloed. Engelengezang dat je je oren uitkomt. Wolven en schapen die het met elkaar doen. Dat kan een tijdje leuk zijn, maar heeft iemand er ooit bij stilgestaan hoe lang dat eeuwige eigenlijk duurt? Want dat duurt zo lang, dat je op gegeven moment er alles voor over hebt om in godsnaam weer terug te mogen naar de aarde! Waar je dan begint te ontdekken dat je de hemel nooit zult vinden als je hem niet in jezelf vindt. Dat je voor je geluk geen voorwaarden aan anderen en je omgeving kan stellen. Dat het dan niets meer uitmaakt waar je bent, omdat gelukkig zijn jouw keuze is voor een zieletoestand. Dat je zelfs middenin een ellendige wereld voor je eigen hemel mag opkomen, voor geluk durft te kiezen, van het leven mag genieten. Opdat er tenminste van jou iets van een licht, van een andere wereld uitstraalt dat uiteindelijk het enige is dat een mens goed kan doen en dat mensen goed kan doen.
Na deze mooie woorden geschreven te hebben ga ik nu even lekker de tuin in. In de zon. Wellicht onder hevig gekwetter van ruziënde vogels in de kastanje. In steek een sigaartje op en zie dat het goed is. Dan ben ik even God en hoef ik niet naar de hemel te varen omdat ik daar allang ben.
Gepost in Maatschappij en politiek, Spiritualiteit
3 juni, 2011 om 6:37
Schatyamo! Very touching! Only … what about those people who have made all the tiny parts of your computer, you are using; who grew and rolled your cigars; who made your bicycle; who bake your bread and make sure you get water and electricity in your home …. and many others who make your life comfy … I am only wondering, I don’t have the answers…
3 juni, 2011 om 12:59
Mooi artikeltje!
Maar…… hadden we met zo’n houding ook de universle rechten voor de mens gehad? En waren we dan wel bevrijd in 1944/1945. Hoeveel miljoen joden waren er dan nog gedood?
Dat blijft altijd een lastig iets vind ik.
Graag jouw zienswijze.
3 juni, 2011 om 11:39
Poor Schatyamo! But anyway, thanx for the post. Have been thinking over it while shopping at the market!!!
3 juni, 2011 om 13:51
Wow Mandira! Door jouw reactie waan ik me in Nederlands-Indië, in ‘ons Indië’ met allemaal bedienend, verzorgend en koesterend personeel om me heen! Laat ik vooropstellen dat we in het Westen natuurlijk veel te veel in luxe, onzin en overbodigheid leven ten koste van ontwikkelingslanden waar mensen zich kapot moeten werken om te overleven. Kapot moeten werken? Ik begrijp niet waarom die mensen niet en masse protesteren, zich niet organiseren, vakbonden oprichten – wat dank zij het internet toch steeds mogelijker wordt. Voor minder werk, voor betere arbeidsomstandigheden en –voorwaarden. Voor leuk werk. Voor bezield werk, dat niet uit een moeten voortspruit maar uit liefde en inspiratie. Zolang ze liever in veilige armoede en angst blijven leven zal er niet veel gebeuren, en zich daar uit vechten is kennelijk een ontwikkeling die grote groepen nog moeten doormaken. Dat heeft allemaal met bewustwording te maken. Niet alleen hier in het Westen, maar ook daar moet minder gewerkt worden. Voor ons welzijn is veel onzin en flauwekul die uit de fabrieken rolt helemaal niet nodig. Consuminderen is geen linkse hobby maar een pure noodzaak om ‘met zijn allen’ te overleven op deze aarde. Door minder te werken, dus ook minder grondstoffen te verbruiken, met minder tevreden te zijn.
Dag Geert! Niets doen betekent voor mij niet nietsdoen. Maar datgene doen – ik kan beter schrijven: ‘laten gebeuren’ – dat spontaan, intuïtief in je opkomt, dat gedreven wordt uit liefde en compassie in plaats van uit opgedrongen noodzaak of plicht. Voor mij is veel van al dat gewerk om ons heen een vlucht. Een vlucht uit de ledigheid, zinloosheid en verveling die ontstaan uit angst om de confrontatie met je eigen kern aan te gaan. Het ego wil steeds afleiding, bezig zijn en zoekt afleiding om maar niet met existentiële ervaringen en vragen geconfronteerd te hoeven worden. Knokken voor de joden of voor de rechten voor de mens lijken me geen ‘werk’ dat uit een arbeidsethos is ontstaan, maar een spontane, menselijke actie die voortkomt uit iets dat boven de persoon, boven het ego uitstijgt. Ik moet trouwens wel toegeven dat ik ook vaak actievoerders met veel ego ben tegengekomen, en dat ik dan grote vraagtekens zette bij de mensen die zo trots zijn op hun sociale engagement. Of spirituele engagement, want in die wereld komt het zeker niet minder voor.
3 juni, 2011 om 11:53
Dag Mandira en Geert, zie mijn reacties onder de post op mijn weblog op http://www.satyamo.nl.
3 juni, 2011 om 12:17
I was responding to your picture of a tropic beach with a cool drink and sand between your toes. “We all” cannot organize ourselves to work less. You are right, it is a question of consciousness, and thus – individual. At the present state it is the luxury of chosen few. And, by the way, if the protestant Holland has not been working itself dead, this beautiful piece of land would be still a swamp. I believe, that human life is meant as a learning process. Per aspera ad astra. Just enjoy your revelation, but don’t expect it to be a norm, helas!
3 juni, 2011 om 14:30
Wat een gedoe om een weblog. Overigens vreemd om in het Engels te reageren op een weblog in het Nederlands. Hoe goed kun je de nederlandse tekst dan eigenlijk lezen en interpreteren ? Of een flut vertaling gemaakt met google ? Ik val niemand aan hoor maar denk gewoon even hardop. Ik denk dat het goed lezen van deze weblog al een heel eind helpt. Gewoon leven vanuit wat in je zelf is en wat mag bloeien, dan komen er mooie dingen tot stand en dat kunnen we van de Ratrace niet zeggen.
3 juni, 2011 om 16:37
Hi Mandira, ik bepaal zelf wel of ik bij de ‘chosen few’ hoor, hoor! Sterker nog: laten we ons ervan bewust zijn dat we dat eigenlijk allemaal al zijn! Je zegt dat ons land een moeras zou zijn als er niet hard voor gewerkt was. Ik zeg dat het een rotzooitje van beton, kabaal, stank en vervuiling wordt juist omdat we zo hard werken! Zie ook de laatste zin van Peter.
3 juni, 2011 om 16:00
Peter, Sorry for writing in English, my written Dutch is not good enough for this sort of discussions. But I understand it very well and wanted to respond to Satyamo. It is not the problem of working hard – when you are being ‘creative’ you can go on without rest for a long time. It is the greed and thirst of power that destroy this world. Probably it is simply that very self-consciousness, bewustzijn, a typical human characteristic, that implies this greed and power struggle? I think there is no definite solution to this problem. People who are really fed up with this rat race and jungle of concrete, pack and leave for a virgin place, …. which very often they turn into just the same “stank, kabaal en vervuiling” they had fled from ….
4 juni, 2011 om 4:33
Misschien dat het boek Leven uit inspiratie, de autobiografie van Mellie Uyldert nog ergens te krijgen is.
7 juni, 2011 om 16:13
Het is zo. Luieren geeft inspiratie. Als je móet werken is dat meestal met weinig fantasie. Als je de tijd hebt om je fantasie te laten werken ga je nooit meer verplicht werken voor iemand die over jouw rug een beter leven probeert te verwerven. Je kijkt wel mooi uit.
We hebben de meeste dingen die we hebben helemaal niet nodig. Durf maar eens een lijst te maken van dingen die je echt nodig hebt en een lijst van dingen die je hebt en best kan missen. Zie het verschil in kunnen missen en wel of niet willen missen. Verrassend, zeker weten.
7 juni, 2011 om 16:14
Vergeet ik te vermelden dat ik deze blog geweldig vindt. Ik was op zoek naar wat info over Jed Mckenna en kwam hier terecht. Ben gelijk maar even blijven hangen en kom zeker vaker langs.
6 augustus, 2011 om 22:47
reactie op ‘satyamo wrote on 03-06-2011’
wat een wijsheid:
al die [arme!] mensen [levend in lappen onder de highways -uiteraard voor de rijken, want ooit een arme daar in een automobiel zien rijden?] in india moeten zich [via internet?!] organiseren […] om minder te werken…
zo schuift een lafaard ZIJN verantwoordelijkheid af op de armen…
hoezo ‘bezield werk’ als je niet eens dageljks genoeg te eten hebt?…
VOOR LEVEN IN ARMOEDE KIES JE NIET, maar wordt door graaiers (ònmensen die meer nemen dan voor hen noodzakelijk is) opgelegd…;
ALLES is immers ÉÉN, dus wat ENKELEN tevéél nemen wordt VELEN ONTHOUDEN!