Autocratie

Date 6 december 2011

‘We weigeren in te zien dat automobilisten anderen de vrijheid ontnemen.’ Zo begint een artikel van Marcel ten Hooven in nrc.next van 5 december onder de kop ‘Lekker doorrijden, ten koste van de sukkelende stakkers.’ Nou kan je je afvragen wie de ‘stakkers’ zijn: zij die eenzaam in hun auto zitten of zij die in real life in de wind fietsen of tussen echte mensen lopen, staan en zitten op straat, bus of trein. Hoewel ik me op de fiets in de regen, op een leeg kruispunt wachtend op het groene licht, heus wel eens een stakker, een slachtoffer, lekker zielig voel. Met mij wordt te weinig rekening gehouden en zo. Maar toch bestrijd ik dat ik auto’s haat omdat ik er zelf geen heb, en denk ik dat eerder het omgekeerde het geval is. Want op die momenten dat ik zat geld had bleef het aanschaffen van zo’n ding het laatste waar ik aan dacht. Ik heb nog een rijbewijs uit 1973 dat ik voor de zekerheid keurig laat verlengen, dus ik mag nog altijd zo in een auto stappen na 38 jaar niet gereden te hebben. Maar ook dat is vrijheid.

‘Wie zich buiten het automobilisme bevindt, weet dat het een zelfvernietigende begoocheling is, maar binnen de tovercirkel is men overtuigd van het eigen gelijk,’ citeert de auteur NRC-columnist Henk Hofland in 1989. ‘Daar heeft zich een autocentrisme ontwikkeld met al zijn magie, irrationalisme en zelfbedrog.’ De auto verspilt energie maar draagt wel bij aan de vrijheidsromantiek. In mijn eigen woorden: een romantiek die veel lijkt op die van het wilde westen, en ik moet toegeven indertijd het liedje On The Road Again te hebben gemaakt. Om dat heerlijke gevoel met nog meer snelheid te kunnen bevredigen stelt minister Schultz van Haegen (VVD) dan ook graag 132 miljoen en vijf extra verkeersslachtoffers per jaar ter beschikking: ‘Je bent sneller op de plek van bestemming en het sluit ook beter aan bij de beleving van de weggebruiker.’ De beleving! Maar ik moet toegeven dat ik bij tijd en wijle graag meegeniet, ondanks al mijn gekanker op auto’s. Waar Hein, die ons regelmatig meeneemt naar Duitsland, het overigens helemaal mee eens is.

‘In werkelijkheid gaat het gebruik van de auto gepaard met een inperking van de vrijheid van anderen dan de automobilist,’ schrijft Ten Hooven in nrc.next. De auto legt beslag op schaarse ruimte. Bedreigt de veiligheid. Ontneemt kinderen speelruimte en bewegingsvrijheid. Drukt fietsers van de straat. Maakt van wegen gevaarlijke barrières. Dwingt ter bescherming tegen geluid en uitlaatgassen tot geluidswallen, dubbele ramen en airconditioning. Drukt een stempel op het landschap. Ontneemt je de vrijheid om met 90 km/u over de snelweg te rijden. En naast deze weet ik er zelf ook nog wel een paar. Zoals de ruimte die de auto schept voor huftergedrag, zoals te dicht op kruisingen, op stoepen en op fietspaden parkeren. Systematisch gas geven bij oranje licht. Bumperkleven. En altijd net wat harder rijden dan toegestaan is. Zodat drempels moeten worden aangelegd, die fietsers de vrijheid ontnemen om vrij van hobbels over straat te rijden. En dan dat eeuwige toet-toet als de visite van de buren vertrekt!

Tja, die rechtse hobby kost ons wat! En dat allemaal voor een paar minuten tijdwinst en het bevredigen van primitieve lusten. Maar één troost is er! Als ik mag geloven wat Lynne McTaggart in haar boek De Verbinding schrijft, hebben ego’s een veel grotere kans op hart- en vaatziekten dan anderen. Wellicht gewoon omdat ze niet vanuit hun hart leven, denk ik dan simpel. Dat geldt enerzijds voor ons ijskoude kabinet dat zichzelf verziekt, en anderzijds voor de Henken en Ingrids die te dom zijn om te beseffen dat je een verbinding niet met je auto moet maken, maar met je hart. Want hun ingeblikte ikjes scheuren op en neer op de wegen, en ze hebben niet door dat het echte leven zich pas laat zien als ze de autodeur achter zich dichtslaan. Ga lopen, fietsen, paardrijden! Wat zijn we toch gehecht aan onze auto, een vel van glanzend blik, en laten we ons daardoor beheersen alsof het ons eigen lichaam was! Misschien moest John Galt wel niet het dollarteken in de lucht schrijven, maar een heilige auto op de wolken projecteren.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>