Pim Fortuyn

6 mei 2012

Wat heb ik gejankt op die dag, tien jaar geleden, toen Pim Fortuyn was vermoord! Alsof alle geloof, hoop en liefde in, op en voor een nieuwe politiek in één klap was weggevaagd, alsof een nieuwe bloem in de kiem was gesmoord. Alsof iets als ‘nieuwe politiek’ als een veel te gevaarlijke ontwikkeling bewust en misdadig met de grond gelijk was gemaakt, na een demonisering die door de ‘oude politiek’ was omhelsd. Ook velen die beter konden weten hebben er indertijd enthousiast aan meegewerkt door een sfeer te creëren waarin deze moord kon gebeuren, zoals NRC Handelsblad, Marcel van Dam, Paul Rosenmüller en de met tomaten gooiende SP. Zowel links als rechts was deze man met zijn verfrissende en guitige kijk op vernieuwing een doorn in het oog, en de wijze waarop het proces tegen de moordenaar achter de schermen gebeurde versterkt mijn vermoeden dat er nog steeds dingen zijn die we niet mogen weten, en die hopelijk toch eens boven water zullen komen.

Wat was er dan zo nieuw en verfrissend aan Pim Fortuyn? Wat was dan die ‘nieuwe politiek’? Openheid, eerlijkheid en transparantie waren de veel geproclameerde eigenschappen, die intussen zijn verwaterd tot vage visies en beleidslijnen, tot dekmantels van ‘oude politiek’. Meer dan ooit is de politiek tot een ondoordringbaar bolwerk geworden van leugen, bedrog en schijnheiligheid waar iedereen kan zien hoe sommigen de boel bewust zitten te belazeren, maar er geen vat op kan krijgen omdat ze zich, uit vlucht voor eigen verantwoordelijkheid, hebben ingedekt achter juridisch dichtgetimmerde wetten en regeltjes. Als je in de politiek duikt moet je wel een beetje in jezelf gecenterd zijn, want je maakt dingen mee waar de honden geen brood van lusten. Je wil gewoon niet weten wat ze allemaal achter de schermen uitspoken. En dat lijkt de afgelopen tien jaar alleen maar erger te zijn geworden.

Charisma is niet echt een eigenschap van politici. Maar dat had Fortuyn wél! En wellicht is charisma wel iets dat je uitstraalt als je zelf open, eerlijk en transparant bent. Dat je niet een rol gaat spelen, niet hypocriet bent, niet je ware aard verschuilt onder een schijnheilig jasje. Het volk doorziet dat meteen, voelt heel goed aan of iemand echt gewoon zichzelf is of de boel zit te belazeren. Dat kan je populistisch noemen, maar is de regering er uiteindelijk niet voor het volk? Pim kon vertellen over zijn homoseksuele avances en vrijpartijen, en het volk pikte dat en genoot er zelfs van. En ik moet er niet aan denken dat Balkenende toen met dat soort verhalen zou komen, want dan zou ik meteen straight worden. Pim was gewoon zichzelf, en is wat dat betreft een politiek unicum. Daarbij was hij in mijn ogen ook hoogbegaafd: hij schreef zelfs leesbare boeken die hij zelf heeft geschreven! Hij was humoristisch, nam hij geen blad voor de mond en was moeilijk in categorieën als ‘links’ of ‘rechts’ te pakken. Een van de weinige politici tegen wie je nooit ‘Doe eens normaal man!’ zou hoeven te roepen.

In Hilversum legde ik wat snel uit de tuin gegraaide bloemen neer op een herdenkingsplek. Drie dagen later – het was Hemelvaartsdag – was het afscheid nemen in de Laurentiuskerk in Rotterdam, na drieënhalf uur in rijen te hebben gestaan en geschuifeld, waar alle lagen van de bevolking aanwezig waren. Vlak voor ons legde een vader aan zijn zoon uit wat homoseksualiteit was, iets waar die jongen kennelijk nog nooit van had gehoord. Een korte groet aan zijn dode lichaam in de kerk. Daarna het condoleanceregister tekenen in het stadhuis aan de Coolsingel: ‘Lieve Pim, bedankt voor het feit dat je ons politiek hebt wakkergeschud. Ik hoop dat we wakker blijven. Een goede reis. Love.’ Maar ons land is politiek niet wakker gebleven. Zoveel als Pim tijdens zijn leven gehaat en gedemoniseerd was, zoveel meenden later zijn voetspoor te moeten claimen, zoals de xenofobe Geert Wilders die misschien wel slim is maar niet intelligent zoals Pim. Of vandaag de dag – gotspe – fractievoorzitter Stef Blok van de VVD die zich erfgenaam van Pim Fortuyn voelt na alle collaboratie met de PVV de afgelopen jaren.

Ja, ik heb ook op Pim gestemd tijdens de Tweede Kamerverkiezingen op 15 mei, waar de Lijst Pim Fortuyn meteen 26 zetels won, een zesde van het totaal aantal zetels. Natuurlijk is het onzinnig om op een dode te stemmen, maar ik vond dat ik dat toch moest doen. En het werd een rotzooitje, die LPF, door al die mensen die meenden dat ze de nieuwe Pim waren en zijn gedachtengoed het beste vertegenwoordigden. Maar daarmee waren ze nog geen Pim. Hij was een man om van te houden, en dat deed ik ook. En ik weet zeker dat ik niet de enige ben, tot vandaag de dag. Met Pim kreeg politiek een hart, bleken zelfs politici een hart te kunnen hebben. Bleken ze niet per se de machtswellustige egotrippers te zijn zoals ze zich tot vandaag de dag zo vaak ontpoppen, wars van medemenselijkheid, realiteitszin en redelijkheid. Ja, politici kunnen zelfs mensen zijn! In de gemeentepolitiek valt dat allemaal nog wel mee omdat die dicht bij het volk staat, maar daar in de provincie of Den Haag gaat alles weer zijn oude vertrouwde gangetje verder met mensen van wie je niet echt kunt houden. Maar toch: één witte raaf is voldoende bewijs dat er witte raven bestaan. Nogmaals dank, Pim!

Gepost in Maatschappij en politiek, Uit mijn leven