Diplomatie

Date 7 augustus 2013

Diplomatie hoort bij het leven. Maar is ook juist dat wat het leven onleefbaar maakt. Onze dagelijkse omgang, en last but not least de politiek en het zakenleven, is ermee doorspekt. Het is de tegenhanger van eerlijkheid en openheid, en daardoor niet te combineren met transparantie en duidelijkheid. Diplomatie is dealen. Voor wat hoort wat. Diplomatie is van het zakelijke verstand dat een leugentje om bestwil goedkeurt om een ander doel te bereiken. Door diplomatie weten we nooit of iemand meent wat hij zegt en blijven zijn ware bedoelingen voor ons verborgen. Diplomatie offert het heden aan de toekomst, en zal dat ook in die toekomst weer blijven doen. Zo creëert diplomatie wantrouwen, terwijl het bedoeld was als een indirecte weg om iets te bereiken, wat via de directe weg niet lijkt te lukken. Met diplomatie belazeren we elkaar en weten we nooit de achterliggende motivaties en bedoelingen van de ander of de andere partij. Als diplomaten laten we ons niet kennen en hullen we onze ware bedoelingen in het duister.

We zijn ermee opgegroeid en stellen nooit meer vragen naar de legitimiteit van diplomatie. Wil je wat bereiken in de wereld, dan moet je aardig gevonden willen worden, aan de verwachtingen van anderen voldoen. Kinderen leren al heel snel hoe ze anderen kunnen manipuleren en dit is zo vanzelfsprekend geworden dat we ons er nauwelijks van bewust zijn hoe verziekt onze omgangsvormen zijn. Bij sollicitaties worden we gedwongen om oneerlijk te zijn, niet onszelf bloot te geven. Ook heel letterlijk door keurige kleding aan te trekken alsof dat iets zegt over onze vaardigheden en capaciteiten. We hebben niet meer door dat een das ons de strop omdoet. We vinden het heel gewoon om af te dingen op de prijs en laten het achterste van onze tong niet vertellen wat iets ons werkelijk waard is. We sluiten onafgesproken deals met ongewenste verplichtingen: als ik aardig ben voor jou zal jij ook aardig voor mij zijn. En zo blijven we onze zondagen doorbrengen met onze schoonmoeders opdat er geen spanningen en ruzies in de familie ontstaan.

Raar woord eigenlijk, want wat heeft dat met diploma’s te maken? Op de Etymologiebank lees ik dat het van het Griekse δίπλωμα komt, ‘dubbelgevouwen (van brief), namelijk twee houten wastafeltjes met elk een verzonken waslaag met ingekraste tekst, met de schrijfkant op elkaar geplaatst, zodat de houten achterkanten het schrift beschermden (…)’ Een soort dichtgeslagen boekje dus, en wie weet wat er in staat… Een soort verborgen agenda. Vooral in de politiek is het gebruik ervan zo toegenomen dat niemand meer weet waar hij met een ander aan toe is. En politiek wordt niet alleen in bestuursland bedreven, maar ook in huiskamers en op straat. Voor wat hoort wat, dus als jij nu met mij naar de film gaat, zal ik morgen de afwas doen. En als ik jou te eten uitnodig verwacht ik wel dat je een bloemetje of een fles wijn meebrengt, want anders vind ik je een onbeschofte profiteur. En als jullie meedoen aan het leggen van een vrije busbaan krijg er een mooi ecoduct voor terug.

Wat er mis is met dit onderhandelen? Dat je niet meer weet waar iemand echt voor staat, zoals nu bij regerende politieke partijen het geval is. Dat je niet meer weet wat de echte prijs is van iets dat je wilt kopen. Dat je niet meer weet of de gasten het eten écht lekker vonden. Zo is diplomatie de voedingsbodem van wantrouwen en staat het elk spontaan initiatief in de weg. Ik heb respect voor mensen als ze van iets zeggen dat er niet over te onderhandelen is – als ze zich daar in de praktijk aan houden tenminste, want dat blijkt achteraf niet altijd het geval. Maar al te vaak wordt hen rigiditeit en gebrek aan samenwerking verweten, alsof het aangaan van compromissen een deugd is, terwijl het resultaat vlees noch vis is, en werkelijke keuzes uit de weg worden gegaan. Ja, sommige onderhandelaars bereiken hun doel maar de vraag is hoe lang dit stand houdt, gebaseerd als het is op zelfverraad. Nee, geef mij maar het koppige – volgens velen puberale – vasthouden aan je eigen normen en waarden.

Diplomatie is natuurlijk ook een spel, maar het blijft de vraag hoe nuttig het is om dit mee te spelen. Ik ben realistisch genoeg om te weten dat je diplomatie niet van de ene dag op de andere om zeep kan en moet helpen, maar wel om te zien dat hierin de oorzaak ligt van het onbetrouwbare imago van politici en zakenmensen. Want je weet nooit wat je aan ze hebt. Een imago dat we ook over en voor onszelf oproepen zolang we het, zelfs al is het maar op beperkte huiselijke schaal, meespelen. Eerlijk duurt het langst, maar daar hebben we tegenwoordig veel te weinig tijd en geduld voor. Misschien is het wel juist die diplomatie die politiek een onbetrouwbaar imago geeft en zo ongeliefd maakt. En misschien is het wel juist het gebrek aan diplomatie waardoor mensen als Pim Fortuyn en Geert Wilders zo gewild waren en zijn. Want wat je ook van ze vindt, ze zeggen waar het op staat en daar zouden velen een voorbeeld aan kunnen nemen. Dat is moed.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

1 reactie op “Diplomatie”

  1. Annete van Luijk op Facebook zei:

    thankxx Satyamo Uyldert. Dit herinnerd mij aan mijn papa en zijn dingen destijds. En zijn sterven .

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>