Dag van de Arbeid

1 mei 2015

Vandaag is het de Dag van de Arbeid. Een dag waarvan ik nooit veel heb begrepen. Want hoe kan je arbeid vieren door juist op die dag vrij te nemen? Kennelijk zijn we helemaal niet zo blij met al dat werken, want anders gingen we er vandaag met zijn allen flink tegenaan. Maar ambtenaren hebben vrij. Net als bankiers, maar dat kan geen kwaad lijkt me, integendeel. Een hypocriet dagje dus, die eerste dag in mei. Want we zijn helemaal niet blij met de arbeid! Ja, we doen alsof, en er zullen best wat mensen zijn die blij zijn met hun werk. Maar de meesten zijn nog blijer als ze na een werkdag weer thuis zijn en wanneer de vakantie is aangebroken.

Het is oorspronkelijk een socialistische feestdag, ter ere van het afdwingen van de achturige werkdag, wat natuurlijk geen overbodige luxe was. Maar om er een verheerlijking van de arbeid van te maken ging mij altijd een beetje te ver. Omdat arbeid in mijn ogen heel vaak slavernij is. Ja, daar waren we vroeger ook al goed in. Maar dat ze slaven zijn zullen weinig werknemers toegeven, geïndoctrineerd als ze vaak zijn door de verheerlijking van werk die vandaag de dag door zowel links als rechts hoog van de toren wordt geblazen. Behalve dan op The first of May. Gij zult hardwerkende Nederlanders zijn, en zo gij dat niet zijt bent u profiteurs, luilakken en gelukzoekers, niet tot enig goed in staat!

Natuurlijk moet er wat gewerkt worden om de samenleving draaiende te houden, en is het niet onredelijk als iedereen daar een eigen steentje toe bijdraagt. Maar dan wel een eigen steentje, want alles dat niet uit de mensen zelf komt, dat opgedrongen en geforceerd is kan nooit iets goeds opleveren. Je moet je hart en ziel in je werk kunnen leggen, enthousiasme, bevlogenheid. Jezelf kunnen zijn. In de jaren zeventig en tachtig wandelde ik vaak langs de Bergwijkdreef tussen Eeftink (waar ik woonde en dat recent is afgebroken) en metrostation Diemen-Zuid. Het was zonnig weer en ik kwam langs een bouwplaats waar ze de toekomstige Hogeschool Inholland aan het metselen waren. Heerlijk leek me dat. Lekker concreet werk uit je handen, gezond buiten werken. Maar toen ik dichterbij kwam hoorde ik de radio schetteren en realiseerde ik me dat ik ook zou moeten leren naar meiden te fluiten.

‘Topman Kok nam pot,’ palindroomde mijn visionaire vader lang voordat de vakbondsleider minister van Financiën werd. Mijn ouders hielden niet zoveel van socialisten en pas in mijn studententijd hoorde ik het eerst De Internationale. Wat ze zich niet afvroegen was hoe werkgevers hun arbeiders zover kregen dat ze muziek onder het werk nodig hadden, dat ze floten naar passerende meisjes, De Telegraaf gingen lezen en zodanig op hun hurken gingen zitten dat ik me steeds moest inhouden om geen muntje in hun bilspleten te werpen. Ja, vandaag de dag worden niet alleen arbeiders maar bijna alle werkende bevolkingsgroepen geïndoctrineerd om steeds harder te werken en het verplicht leuk te vinden. De vrije markt is verworden tot een vrije slavenmarkt.

Iedereen zal werken! En als er geen werk is dan scheppen we banen en plempen we de wereld vol met overbodige, snel slijtende, onzinnige producten die allesbehalve duurzaam en milieuvriendelijk zijn, bij voorkeur in plastic verpakt. Waarmee we weer banen scheppen voor de managers en reclamejongens die ons laten geloven dat die ons leven zullen verrijken. Terwijl eigenlijk een drie- of vierurige werkdag voldoende zou zijn om veel relaxter, gelukkiger en gezonder te leven. Maar dat gaat mooi niet door omdat werk heilig is. Wie niet werkt zal niet eten. Arbeit macht frei. Ja, als het bezield werk is klopt dat. Maar in plaats daarvan is het een verplichte verslaving geworden die ons bij voorkeur 24/7 bindt. En we laten het allemaal gebeuren! Ontwaakt, verworpenen der aarde!