Het bedriegende brein

28 maart 2017

Sommigen beweren dat met de oerknal de tijd geschapen is. Ik vind dat echt onzin. Omdat tijd nooit geschapen kan zijn. Daarvoor is immers tijd nodig. Welk werkwoord je ook gebruikt om het bestaan van de tijd te verklaren – ontstaan, creëren, scheppen – het blijft een werkwoord, en die hebben nu eenmaal per definitie tijd nodig: zonder tijd kan er niet gewerkt worden. De enige logische conclusie is dan ook dat tijd altijd bestaan heeft. Dus ook vóór de big bang. Als tijd niet geschapen is, kan het natuurlijk ook zo zijn dat zij helemaal niet bestaat, iets wat vaker het geval is bij dingen die niet geschapen zijn. Maar dat is niet erg waarschijnlijk is omdat tijd dan een illusie zou zijn, en voor die illusie is weer tijd nodig.

Iets soortgelijks geldt voor de ruimte. Zoals de tijd zich in de oneindigheid van verleden en toekomst uitstrekt, kan het niet anders zijn dan dat ook de ruimte oneindig groot is. Want als je stelt dat ergens geen ruimte is, spreek je jezelf tegen omdat het toch weer over een zekere plek – dat ‘ergens’ – gaat waarvoor weer ruimte nodig is. Ook voor die big bang was ruimte nodig, al was het maar die in de top van een speld waarin alle huidige materie was samengebald. Tijd en ruimte zijn oneindig. De tijd duurt een eeuwigheid en de ruimte is grenzeloos. Dat kunnen we ons moeilijk voorstellen omdat onze hersenen daar niet op zijn gebouwd. Die willen overleven en daarvoor zijn grenzen nodig. Die dualiteit is ons zo ingebakken dat we zonder grenzen niet meer leven kunnen en maar een oerknal hebben bedacht, een zogenaamde singulariteit, waarmee we echter het niveau van diverse scheppingsverhalen niet hebben overstegen. Omdat er helemaal geen schepping was.

Alles speelt zich af in tijd en ruimte. Of beter: binnen de tijd en de ruimte. We kijken naar de gebeurtenissen die zich daar afspelen en verwarren die met de tijd en ruimte zelf. Vandaar dat we kunnen spreken van een ‘uitdijend heelal’ terwijl we alleen maar bedoelen dat alles wat we waarnemen zich uitdijt – maar dat gebeurt dan wel binnen de oneindige ruimte die zich nooit kan uitbreiden omdat zij oneindig is. Want het heelal is groter dan je denkt, net zoals de eeuwigheid langer duurt dan je je kan voorstellen. In feite maken we dezelfde denkfout die we begaan als we ons bewustzijn verwarren met de inhoud ervan: het bewustzijn is immers zelf de container waarbinnen alles zich voordoet, net als het filmscherm de drager is van de beelden die erop worden geprojecteerd. De manier waarop we natuurkunde bedrijven is dan ook niet veel anders dan de wijze waarop we over ons eigen bewustzijn denken en loopt dan ook synchroon met onze spirituele ontwikkeling. Daarbij gaat het immers om het ontdekken van je ware kern: datgene dat niet gekend kan worden omdat je het zelf bent: bewustzijn.

Dat vind ik ook zo dom en leuk van materialistische mensen die beweren dat bewustzijn een illusie is, want wie of wat heeft dan die illusie? Uiteindelijk gaat het erom alle identificaties los te laten. Niet alleen die met onze dromen, maar ook die met ons eigen heelal met zijn al dan niet uitdijende en inkrimpende kosmologische ontwikkelingen. Dat loslaten is echter iets wat de hersenen niet kunnen, want die leven van grenzen, van de illusie van eindigheid, waarmee ze ons voortdurend in een schijnwereld van gescheidenheid dompelen. Het brein kan niet anders en daar is niets mis mee. Maar het is wel bijzonder dat mijn hersenen kunnen bedenken dat ze zelf een illusie zijn, als een leugenaar die zegt dat hij liegt.