Eeuwigheid in nu

Date 26 juni 2018

Ik blijf een eigenwijze puber, want ik vind die verhalen over de oerknal gewoon onzin. Althans voor zover men verkondigt dat daarmee tijd en ruimte geschapen zijn. Want scheppen is een actie, en voor actie is tijd nodig, net als een plek waar deze plaatsvindt en daar is ruimte voor nodig. Elk werkwoord maakt gebruik van tijd, dat is bijna de definitie ervan. Er gebeurt iets, en daarin onderscheiden werkwoorden zich van zelfstandige naamwoorden die alleen een toestand aangeven. Melk is gewoon melk, statisch. Koken is een proces, dynamisch. Zelfstandige naamwoorden geven iets aan dat stil staat, terwijl bij werkwoorden er altijd iets is dat beweegt. Zelfstandige naamwoorden beschrijven een bepaald zijn in de ruimte, werkwoorden voegen er dynamiek aan toe en kunnen dan ook niet zonder tijd.

Hoe kan dan de tijd gecreëerd zijn? Want daar is tijd voor nodig! De tijd is dus nooit geschapen. Toch is zij er. Dat betekent dat tijd óf een illusie is óf altijd heeft bestaan. Het eerste hoor je wel eens beweren: tijd is een product van onze hersenen, maar dat trap je in dezelfde val als die van de oerknal omdat de hersenen tijd nodig hebben om die illusie te genereren. Het enige wat overblijft is dat tijd altijd bestaan heeft en dus nooit geschapen is. Wat ook geldt voor de ruimte, want hoe kan uit een niet-ruimte, hoe minuscuul klein ze ook is, ruimte ontstaan? Dit klinkt allemaal logisch, maar leidt tegelijk tot irrationele conclusies die we niet kunnen bevatten, dat tijd en ruimte nooit geschapen zijn en toch bestaan. Dat oneindigheid bestaat omdat er nooit een einde van tijd en ruimte te vinden is. Zo kan een beetje helder denken behulpzaam zijn bij het verkrijgen van spirituele inzichten, hoe verfoeid het verstand ook moge zijn in mystieke en spirituele kringen. Ja, onze hersenen kunnen ons ook op het pad naar verlichting helpen, maar we moeten ze wel goed gebruiken.

Dit alles neemt niet weg dat ons brein tijd en ruimte kunnen vervormen. Dat ze niet overal altijd even compact zijn. Dan kom je terecht bij verschijnselen als de kromming van tijd en ruimte. In niet elke kubieke meter hoeft zich evenveel ruimte te bevinden, en het ene uur hoeft niet even lang te duren als het andere uur. Daar kunnen natuurkundigen best over meepraten, zeker als het gaat over de verwevenheid van tijd en ruimte. Tijd kan niet zonder ruimte als werkplek, en het is de beweging door de ruimte waar we de tijd aan afmeten. Tijd en ruimte versmelten met elkaar. Werkwoorden en zelfstandige naamwoorden verschillen minder van elkaar dan we denken. Zoals Tony Parsons eens zei: gordijnen bestaan niet, er is alleen het gordijnen. Zijn is een vorm van worden, en worden is een vorm van zijn, dus verschillen ze echt van elkaar?

Alles is relatief, en dat kan ook niet anders omdat alles met alles verweven is. En van het bestaan blijft niet veel meer over dan een is-heid waarin de tijdruimte kan inkrimpen en uitdijen. Waarin in een stilstaand nu de oneindigheid aanwezig kan zijn, en waarin in een klein stukje ruimte alles aanwezig is. De mystici weten daar alles van. ‘There is nothing mystical in mystics,’ zei George Harrison eens. Het ervaren ervan heeft niets met jubelende extase, overweldigende psychedelische ervaringen of smachtende romantiek te maken, maar gewoon met goed opletten. Niets bijzonders. Alles gebeurt gewoon overal tegelijkertijd. En alles is met alles verweven, zodat zelfstandigheid en objectiviteit een illusie zijn. En omdat je van alles alleen maar dan zeggen dat het is zoals het is, zijn geen oordelen meer. Er is gewoon dat Alles – of Niets, of Het, en sommigen noemen dat God – en dat is het dan. De ware intelligentie relativeert en overstijgt zichzelf, ontdekt dat er eigenlijk niets te weten valt. Die rust in de wolk van niet-weten waarin je alles weet wat er te weten valt. Niet veel dus.

Ik denk dat dit soort woorden de Codex Anthropophagus inleiden, het mystieke geschrift uit mijn boek waaruit ik maar met mondjesmaat citeer, hoewel het ‘Eeuwigheid in nu, nu in eeuwigheid’ vaak gescandeerd wordt in Strandvliet.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>