Mijn eerste koorjaar

20 december 2018

Vandaag werd ik precies een jaar geleden gestrikt voor het Blaricums Gemengd Koor. Gisteravond sloten we het jaar af met een etentje in ons dorpshuis De Blaercom. Ik kon het niet laten om onderstaand toespraakje te houden,

Komt hij nou of komt hij niet? Me er niet van bewust dat alles een kwartier eerder begon dan ik gewend was, zat ik rustig aan de bar een cappuccino te drinken terwijl Hennie met gekromde tenen bezig was met het gebruikelijke inzingen. Komt hij nou of komt hij niet? Precies een jaar geleden had ze me na een politieke ledenvergadering hier aangesproken. Of ik ook kon zingen. Tja eh … Ik hield wel van zingen, wat ik vroeger heel vaak deed, mijzelf met de gitaar begeleidend. Of ik het leuk zou vinden om in een koor te zingen. Ze zochten tenoren. Was ik een tenor? Tja, nooit zo over nagedacht. Zing eens wat! Dus stond ik hier in De Blaercom brutaal mijn lievelingskoraal te zingen. … Aber deine Gnad und Huld ist viel grösser als die Sünde die ich stets bei mir befinde. Dat vond ik altijd prachtige woorden uit de Mattheus. En mijn stem zou best eens die van een tenor kunnen zijn. Jippie! Hoopvol keek ze me aan. Ik moest in januari maar eens komen! Tja, eh …

Ik had nog wat stoute schoenen, dus die trok ik maar aan op die woensdag in januari. Na een herinneringsmailtje van Hennie kon ik niet anders. Mijn broer zingt al jaren in een koor, en dat is eens wat anders dan me eindeloos met politiek en spiritualiteit bezig te houden. Ja, ik hou er als Waterman van om de meest onmogelijke tegenstellingen te verbinden, zoals raadswerk en non-dualiteit. En het is gewoon even héél iets anders. Nog een nipje cappuccino en dan maar naar binnen lopen. Nog voor ik me kon voorstellen zat ik al naast Hennie terwijl Lex met vreemde gebaren ons reeksen klanken liet zingen. Hennie – of was het Titia? – stopte me wat papieren in handen. Plons! Meteen het diepe in dus. Tja. In de pauze testte koorleider Lex het bereik van mijn stem en ja, ik was een tenor. Hennie meteen hartstikke blij met mij. Of in elk geval met mijn stem, want twee tenoren in een koor was wel wat weinig. En ik vond het best leuk. Alsof zingen je even helemaal in een andere wereld stortte.

Van het een kwam het ander. Maar het viel best tegen! Sommige mensen kunnen snel noten lezen, wat bij mij ongeveer 10 seconden per noot duurt. Zeker als er vier mollen aan het begin staan. Dit In tegenstelling tot Karina die direct van het blad speelt. Hoe dóét ze dat toch, waar heeft ze die rechtstreekse zenuwlijntjes tussen haar ogen en handen vandaan? Ik heb nooit gesnapt dat mensen dat kunnen. Vroeger speelde ik wat piano, maar ik moest muziekstukken helemaal uit het hoofd leren voordat ik het lekker kon spelen, het eerste deel van de Beethovens Mondscheinsonate, wat werkjes uit het Wohltemperierte Klavier van Bach. Of de Regendruppelprelude van Chopin, waar ik het pas denderend kon laten stortregenen als ik niet meer naar de bladmuziek hoefde te kijken. Maar hier in het koor werd het nog erger, want van Lex moest ik drie dingen tegelijk doen. De muziek lezen, de tekst lezen en alsof dat al niet moeilijk genoeg was óók nog naar hém kijken! Terwijl ik maar één aandacht heb! Sommige mensen hebben meer aandachten, wat voor mij een onbegrijpelijk mysterie is. Ik deed dus maar wat mij het beste uit kwam. En ik troostte me met de gedachte dat het allemaal niet zo perfect hoefde te zijn als bij Ton Koopman.

Ik ben een type dat niet zo goed tegen drukte kan en daarom vaak even de stilte moet opzoeken en alleen wil zijn. Misschien is roken – een doodzonde voor zangers – daarom zo aantrekkelijk, dan kan ik me even terugtrekken voor mijn eigen huisdeur of die voor het BEL kantoor of het gemeentehuis. En die van De Blaercom tijdens de pauze. Het zal wel iets psychiatrisch zijn. Iets met hooggevoeligheid of hoogbegaafdheid of zo. Sorry. Een rare langharige snuiter ben ik altijd geweest, eigenlijk nooit de jaren 60 ontgroeid. Toch ging het zingen best goed. Althans als ik Lex mag geloven, die zich misschien een beetje inhoudt omdat hij geen tenoren wil verspelen. En ik schijn niet de enige te zijn die bij tijd en wijle er wel eens naast zingt, of de verkeerde partij, of een ritmisch huppeltje verkeerd pakt. Als de laatste noot – bij voorkeur een picardische terts – maar goed is. Eind goed, al goed.

Ik heb genoten van ons zingen op die hete meidag in Lutjegast. Meer dan van het kerstconcert, want met veel in mijn ogen minder klassieke liedjes heb ik niet zoveel. The Holly and the Ivy – waar heeft die klimop zich in het lied verstopt? best leuk allemaal, maar geef mij maar Vivaldi en Mozart. Wel heel aardig van Lex dat hij mijn tip om Cantique de Noël te gaan zingen serieus heeft genomen, want dat is volgens mij één van de betere kerstliederen. Hoewel? ‘Voici le rédempteur’? Alsof Jezus opeens in een mandje uit de hemel wordt neergelaten waarmee we allen verlost zijn? Hmmm … Jauchzet, frohlocket! Met paukenslagen en trompetgeschal wordt de komst van de verlosser gevierd! Alsof die niet in eerste instantie in jezelf geboren moet worden, zoals Silezius al dichtte. Want ik geloof dat we allemaal diep van binnen zwanger zijn van de Christus ín ons, die alleen in donkerte en stilte geboren kan worden, en niet onder bombastisch feestgebruis.

Muziek is voor mij de hoogste kunst, wellicht omdat die alleen in het hier en nu speelt en de afstand tussen de muziek en jezelf verdwijnt. Je wórdt de muziek, wordt er één mee en bént dat ook – iets wat voor mij moeilijker is bij beeldende kunsten. En voor mij vertelt de mooiste muziek over stilte. Het Miserere van Lotti. Et in terra pax uit het Gloria van Vivaldi. Wat wel een vierde probleem bij het zingen oplevert, want ik vind het zo mooi dat ik ervan volschiet en een dikke keel van krijg. En dat zingt zo onhandig. Maar toch: ik denk dat het goed is als we ons zoveel mogelijk in de teksten verdiepen zodat we weten, zodat we léven wat we zingen. Lex attendeert ons daar terecht vaak op. Zonder bezieling blijft zingen alleen maar een reeks nootjes afraffelen. Het zou het mooiste zijn als we konden zingen zonder partituur in onze handen, maar dat is wellicht nog iets teveel gevraagd. Ik heb genoten en blijf genieten van die magische astrale groepsziel die we delen. Van momenten waarop we de techniek voorbij gaan, in klanken in elkaar opgaan.

Ik ben er dankbaar voor dit met jullie mee te maken. En dat ik leuke mensen heb leren kennen, Zoals Hennie op wie ik – mag ik het zeggen? – best een beetje verliefd ben. Zoals Nico die me een mooi jasje heeft gegeven, waarin ik nog een muntje van twee euro vond. Zoals Ingrid die al decennia geleden klant van mijn astrologische bedrijfje was, en wier dochter nu artikelen voor mijn De Idealist – de opvolger van Mellie Uylderts De Kaarsvlam – schrijft. En bij wie – Ingrid dan – ik zelfs al een keer thuis ben geweest, hoewel het wel even zoeken was. Jammer dat Vincent weg is. Niet alleen omdat we een bas missen, maar ook omdat hij vlak bij mij woont zodat ik met slecht weer met hem mee kon rijden, een taak die onze gulle voorzitter Noor heeft overgenomen. Het is rond deze dag een jaar geleden dat ik gestrikt werd voor dit koor. En hoewel ik geen strikjes kan strikken, bevalt dit me tot vandaag de dag uitstekend, terwijl ik me nog steeds een beginneling voel. Dank jullie allemaal voor de magie die ik met jullie mag leven, en ik verheug me nu al op het jubileumconcert in maart. Muziek is magie, en wat is er mooier dan dat met elkaar te delen? Goede Kerst toegewenst! Opdat – op zijn minst een beetje – Christus in jullie geboren mag worden!