Een halve eeuw internet

22 november 2019

Het is de meesten van ons ontgaan. Ook mij, totdat ik er onlangs in de NRC over las. De geboorte van het internet op 29 oktober 1969. ‘LO’. Dat was het eerste e-mailtje aller tijden, verzonden vanuit Los Angeles. Althans zo werd het op een andere computer in Menlo Park ontvangen, in plaats van het via de telefoon verzonden ‘LOG IN’. Het was geen wereldnieuws, maar vandaag de dag is het leven zonder internet bijna ondenkbaar. Misschien kijk ik teveel naar Star Trek, want ik vraag me af wat er zou gebeuren als opeens alle elektriciteit uitviel door een mysterieuze kosmische ontwikkeling of een geheim wapen. Dan blijft er weinig over van onze cultuur en moeten we weer helemaal van voren af aan beginnen.

Pas in de jaren negentig werd het internet een publieke aangelegenheid. Inbellen met een modem. Dan kon ik thuis de laatste nieuwsbrief over Osho downloaden. Dat duurde dan een half uur en computerjongen Frank in de commune vloekte dan, hoorde ik achteraf. Want hij kon al die tijd de computer niet gebruiken. Websites en e-mail bestonden nog niet, en ik kan me niet precies herinneren wanneer ik die voor het eerst in mijn computer gebruikte. Daar was Windows voor nodig, wat ik in het begin helemaal niets vond zodat ik ‘Windows voor kinderen’ dan ook een terechte titel voor een boek vond. Het begin van deze eeuw had ik nog steeds een inbelverbinding, onder het regelmatig crachende Windows 98. En wat was ik verwonderd toen de monteur van KPN me een website liet zien! Zo snel!

Pas in de jaren nul kwamen de zoekmachines en draadloze netwerken, lees ik in de NRC. En het duurde nog een decennium voordat je internet ook op je telefoon kon gebruiken. Zo kort geleden nog maar! Wie kan zich het leven zonder internet nog voorstellen? Toch heb ik het grootste deel van mijn leven zonder dat gedaan. Maar ik moet toegeven dat ik ook wat dat betreft wel eens naar de jaren zestig terug verlang, want wat moet de wereld toen rustig zijn geweest onder een stralingloze hemel! Oké, je kon nog de weg kwijt raken, verdwalen. Naar het buitenland bellen kostte kapitalen. Voor wat algemene ontwikkeling had je een encyclopedie nodig. Op vakanties was je gewoon onbereikbaar. Als je een film wilde zien moest je wachten tot die in een bioscoop of op de televisie kwam. Als je iemand wilde schrijven had je briefpapier, een envelop en postzegels nodig. Als je iets wilde kopen moest je soms lange winkelstraten afstruinen. Dat is allemaal veel makkelijker geworden nu we met alles en iedereen verbonden zijn.

Het idee achter het internet was natuurlijk fantastisch. Wat is er mooier dan verbinding? Het idee was ideaal en Timothy Leary wilde er zelfs letterlijk mee sterven. Ook vroeger fantaseerden we graag over een nieuwe tijd, het Watermantijdperk. Dat zou volgens het lied Aquarius uit de musical Hair aanbreken als de maan in het zevende huis, en Jupiter conjunct Mars stond. Onzin natuurlijk, en geen enkele astroloog heeft iets als het internet voorspeld. Minpunt voor de astrologie, en nu zit ik nog steeds op het watermantijdperk te wachten. Maar waterman is natuurlijk graag een originele uitvinder die van techniek en computers houdt, maar zó onvoorspelbaar dat het zichzelf kennelijk niet heeft laten voorspellen. Verbroedering staat hoog in zijn vaandel, en ook daaraan zou het internet kunnen bijdragen. Kunnen. Want ondanks alle verbindingen zie ik daar weinig van op het wereldtoneel. Of zijn juist door het internet onze ogen geopend voor een minder fraaie werkelijkheid die we indertijd nog niet konden zien?

De wereld zit nu veel dichter op onze huid. Het internet is verziekt door reclamejongens, hackers en hele regeringen, waardoor ons leven veel hectischer geworden. Kennelijk zijn we niet in staat om dat mondiaal op te lossen, zodat dat kleine procent van mensen die niet deugen het gebruik van het internet nodeloos ingewikkeld en onvriendelijk maakt. Het internet is van niemand en zou veel meer beschermd moeten worden tegen kwaadwillige indringers, politici en door het bedrijfsleven dat ons stalkt met zijn advertenties. Het internet dient vrij te zijn, vrij van controle door wie of wat dan ook. Pas dan bereik je de échte verbinding waarvoor het bedoeld was.