Cadeautje

13 april 2020

Misschien kunnen wij boomers een mooi cadeautje geven aan hen die jonger zijn. Het coronavirus zijn vrije loop laten. Jongeren hebben er niet zoveel last van en onze generatie heeft een mooi leven gehad. Moet voor ons de hele wereld op zijn kop staan? Ja, Bob Dylan zong al over veranderende tijden. Laat ons boomers maar viraal gaan. Wat is slechts een decennium langer leven vergeleken met een halve eeuw of meer die jongeren nog te leven hebben? En ze hebben het al moeilijk genoeg met banen en huisvesting. Laten we ze de kans geven door een écht offer te brengen!

Kennelijk ben ik niet de enige die daar zo over denkt. Zo vertelde Peter Giesen een week geleden in De Volkskrant over de plaatsvervangende gouverneur Dan Patrick in Texas. ‘Amerikaanse senioren, offer u zelf op zodat Amerika niet geofferd hoeft te worden!’ Nog mooier en romantischer maakte Damiaan Denys het in de NRC: ‘We moeten het virus omarmen.’ In de keuze tussen gezondheid en economie kiezen deze mensen kennelijk voor de economie. Net als ik, hoewel die dan over méér moet gaan dan geld alleen, zoals de onlangs overleden Arnold Heertje betoogde. Youp van ’t Hek kiest echter voor de gezondheid: ‘Is dit niet het moment om gezond bankroet te gaan?’ Ook daar is wat voor te zeggen want je neemt wel het risico dat na het offer van ouderen en zwakkeren de wereld weer op zijn oude voet verder gaat zodat we niks hebben geleerd van de coronacrisis.

Rutte noemde de keuze tussen gezondheid en economie een ‘schijntegenstelling’. En dat zou het ook moeten zijn als je ook gezondheid bij de economie betrekt. Meestal resulteert dat er echter in dat gezondheid in geld werd uitgedrukt. Eén QALY, een ‘quality adjusted life year’ staat voor één levensjaar in perfecte gezondheid en de koers daarvan schommelt tussen de € 50.000 en (in ons land) € 80.000, en zo kun je uitrekenen of je mensen moet redden of niet. Het lijkt me beter om geld in gezondheid uit te drukken, ofwel je af te vragen welke gezondheidsschade de economie aanricht. En dat is veel. Het is tekenend dat de lockdown gezondere lucht oplevert en daardoor juist ook levens redt. Volgens sommigen zelfs meer dan het aantal sterfgevallen door het virus. Elk nadeel heeft zijn voordeel.

Nu leren we om stil te zijn, iets waar echt helemaal niets mis mee is. Ik moet er niet aan denken dat de samenleving na ons zelfoffer weer terugkeert naar het hectische leven van de afgelopen decennia. En ik wil me niet aan het neoliberalisme offeren. Als de crisis zo ingrijpend is dat er concrete signalen zijn dat er echt wezenlijke dingen aan het veranderen zijn, als jongeren zich ervan bewust worden dat het leven om meer draait dan geld alleen, ja, dan wordt het een ander verhaal. Dus jongens en meisjes, als jullie wakker worden heb ik een mooi cadeautje voor jullie! Dan zal ik mijn resterende QALY’s in mijn testament laten opnemen zodat een van jullie eindelijk een huis kan kopen.