Melodie in sigarettenrook
29 december 2020
Melodie in sigarettenrook. Dat is de titel van een roman van Cazimir Maximillian die ik intussen al bijna twee keer met rode oortjes heb gelezen. Over de in 1975 in Tsjecho-Slowakije geboren Mira Procházková, die al snel door haar ouders naar Nederland is meegenomen, op de vlucht voor de communisten. Het verhaal speelt zich rond de eeuwwisseling af, terwijl ze in de Zeeheldenbuurt in Amsterdam van een uitkering leeft zodat ze zich helemaal kan wijden aan het maken van triphop, een mysterieus en dromerig muziekgenre. Maar ze loopt wel bij psycholoog Martin om klaar te komen met een duistere fase uit haar leven, van haar twaalfde tot haar zestiende. Wat is er toen gebeurd?
De hoofdstukken van het boek lopen parallel met haar therapie, zodat steeds gewisseld wordt tussen het heden en het verleden. Een heden vol geuren van wiet en kleuren van paddo’s, en een verleden met de eerste liefdes in het fictieve Klinkerduin. In dat dorp aan zee voelt ze zich het meest thuis bij onalledaagse vriendjes als Birke die in maillot rondloopt en Thies die door klasgenootjes wordt gepest. Al lezend proef je de sfeer van twaalfjarigen die de volheid en pracht van het leven en van hun lijven ontdekken. Lol hebben in de duinen, zwemmen in de zee, dromen van eeuwige liefde …
In Amsterdam gaat Mira helemaal op in het maken van muziek, en voelt ze zich veilig in de warmte van de stad, alsof die haar tegen een onbestemde dreiging beschermt. Ze zit waarschijnlijk niet voor niets op een boksschool, zodat je maar beter geen ruzie kan maken met deze vijfentwintigjarige niet al te robuuste vrouw. Soms komt er iemand langs aan wie ze om een voor de lezer onduidelijke reden een flinke som geld betaalt. Je vraagt je als lezer af waar ze al dat geld vandaan haalt, zeker omdat ze haar muzieklusten regelmatig bevredigt met het kopen van stapels cd’s in betere winkels als Boudisque en Concerto.
En dan is er Joshua, een straatjongen van zestien op wie Mira, hoewel ze het niet echt wil weten, best verliefd is. Een crimineeltje, dat wel, en dan ook nog een hormoonbom die na de seks ook gewoon heel aardig en ontroerend lief kan zijn, tot het hulpeloze toe. Mira schrijft een song over hem, Who are you… boy?, die op haar eerste cd Sweet Dark Times verschijnt, en helpt hem uiteindelijk aan een onderdak om hem te bevrijden van de misdadige leeftijdsgenoten met wie hij uit pure noodzaak moest optrekken. De avonturen van Mira met Joshua horen voor mij tot de meest ontroerende gebeurtenissen uit het boek. Want hoewel het bij Maximillian vaak over seks, drugs, rock and roll en geweld gaat, getuigt een en ander vaak van diep gevoel, en weet hij een sfeer zo mooi te verwoorden dat je er helemaal in opgaat.
Pas na driehonderd pagina’s wordt duidelijk wat er is gebeurd in de jaren rond 1990. Dat wetende vallen ook eerdere voorvallen uit de roman op hun plek, zoals zogenaamd toevallige ontmoetingen en de rollen van een schoolmeester en een dorpsagent. Jaren waarin dingen gebeurden waar de honden geen brood van lusten, zodat je je verwondert hoe Mira nog redelijk gezond en muziek makend door het leven gaat. Met triphop, een hypnotiserende muziekstijl die ik vroeger psychedelisch zou noemen en die mij, met Mira, naar andere werelden doet zweven. Niks mis mee. En wat is er mooier dan een leven vol zingen en muziek?
Gepost in Literatuur
