Schitterend lichaam

15 mei 2024

Soms lees ik een roman. Dan heb ik er behoefte aan even in een andere wereld te zijn. Zoals onlangs in die van De avond is ongemak van Lucas Rijneveld. Mooi boek. Dat is even wat anders dan al dat spirituele werk waarin steeds meer hetzelfde lijkt te staan. Vorige week werd het tijd om weer eens een roman over kannibalisme te gaan lezen. Trouwe lezertjes weten dat dit een van mijn hobby’s is. Daarmee loop ik het risico dat vandaag of morgen agenten voor de deur staan om mijn koelkast, kruipruimte en tuin te inspecteren. Maar ik moet hen dan teleurstellen, want ik ben de onschuld zelve. Het lijkt me doodeng om iemand te slachten, want ik leef niet in het vroegere Fiji, Congo of Brazilië waar een en ander wat minder taboe was. Misschien ben ik daar wel in een vorig leven opgegeten – dat zou een boel verklaren.

Nu heb ik Schitterend lichaam van de Argentijnse Augustina Bazterrica gelezen, een dystopie over hoe kannibalisme de gewoonste zaak van de wereld is geworden. Dat moest wel, want de aarde raakte overbevolkt met alle gevolgen van dien. Maar hoe is de ‘Transitie’ van de consumptie van dieren naar die van mensen gerealiseerd? Door te verkondigen dat dieren een dodelijk virus verspreiden zodat ze zo veel mogelijk afgemaakt en verbrand moeten worden. En door wetenschappers een en ander goed te laten onderbouwen, ook het feit dat de aminozuren van plantaardig voedsel niet toereikend zijn. En de vleesindustrie moet natuurlijk in stand worden gehouden. Om zich tegen uitwerpselen van lastig uit te roeien vogels te beschermen mag niemand zonder paraplu de deur uit.

In die wereld wordt Marcos wakker, badend van het zweet omdat er weer een dag mensen slachten op hem wacht. Hij doorziet het plot, maar heeft het geld nodig om de verzorging van zijn demente vader te kunnen betalen. Die had al een vleesverwerkingsbedrijf, waardoor hij al diverse vaardigheden heeft en nu als inspecteur rondjes doet langs looierij, fokkerij, slachterij en darmwasserij. Daar is geen gekrijs te horen omdat bij de mensen, die ‘hoofden worden genoemd, de stembanden zijn verwijderd. De beste kwaliteit is die van de EZG, de Eerste Zuivere Generatie ofwel mensen die in gevangenschap zijn geboren, zonder groeihormonen zijn grootgebracht en niet genetisch gemanipuleerd zijn.

Marcos krijgt van een relatie een mooi en duur cadeau, een EZG ‘wijfje’ om zelf te slachten of te verkopen. Maar in plaats daarvan bewaart hij het in een schuur waar hij het liefdevol verzorgt en koestert. Iemand als slaaf houden is echter barbaars, dus verboden, zodat hij het risico loopt bij ontdekking daarvan zelf in het Gemeentelijk Slachthuis te eindigen. Maar niemand kan hem verraden want zijn vrouw is een tijdje bij zijn schoonmoeder en kinderen heeft hij niet omdat zijn zoon vroeg overleden is. Hij struint door een vervallen dierentuin waar hij wat achtergebleven dieren koestert. Hij bezoekt zijn zuster waarvan de kinderen met de kannibalistische app Schitterend lichaam spelen, en verwondert zich erover dat zij zo keurig volgens de regels leeft en de waarheid rond het virus niet doorziet. Hoe nu verder?

De Transitie lijkt geslaagd in de dystopische wereld die Bazterrica beschrijft. Zo zijn er nu geen immigranten en arme mensen meer en neemt de overbevolking af. Al lezend kan je niet onder associaties uit met de coronacrisis, maar het bijzondere van dit boek is dat het al daarvoor in 2017 is geschreven. En ik moet toegeven dat deze Transitie, hoewel een tikje radicaal, dé ideale manier is om de klimaatcrisis te bestrijden – ik had dit zelf ook al eens bedacht. Het is nu afwachten of deze dystopie realiteit gaat worden. De schrijfster geeft ons daar alvast een voorproefje van. Het is immers nu al normaal dat we elkaars zielen opeten zoals in reclame en sociale media, dus het is niet zo’n grote stap om dat nu ook lijfelijk te gaan doen.