Sarco

29 september 2024

Psychiater en euthanasiedeskundige Boudewijn Chabot ziet de Sarco niet zo zitten. Dat is een ‘suicide machine’ waarin je vredig kunt sterven. Je gaat erin liggen, drukt op de stikstofknop en daar ga je. Binnen een minuut ben je pijnloos vertrokken. Wat wil je nog meer? Het apparaat is ontworpen door de Australische Philip Nitschke en ziet eruit alsof het uit een futuristische wereld is neergedaald. Chabot, die in de jaren tachtig nog een poosje mijn supervisor was, vindt het geen mooie manier van afscheid nemen. Dat zou moeten gebeuren ‘met om je heen de mensen die van je houden. Dat is voor mij het belangrijkste,’ zoals hij afgelopen weekend in een interview in de nrc vertelde. ‘Het gaat snel en je bent alleen. Niemand die je hand kan vasthouden. Wat Nitschke zegt over sterven in het bos of aan het strand, in een apparaat dat Sarco heet – een verwijzing natuurlijk naar een Egyptische sarcofaag – dat geeft er wat mij betreft een nét iets te romantisch tintje aan.’

Daar zit wat in. Sterven zou je niet alleen moeten doen, maar met mensen om je heen die je hand vasthouden. Het pleit voor Chabot dat hij kennelijk best een romantische inslag heeft. In zo’n Sarco stappen, de deur achter je dichtdoen en gas geven gaat hem te ver. Maar je kunt je geliefden toch omhelzen vóórdat je instapt? Alsof ze echt binnenin de auto afscheid van je zouden moeten nemen als je met vakantie gaat! Alsof je de stervende niet buiten de Sarco kunt nawuiven, want er zit niet voor niets een raam in. Het enige wat mist is een toeter zodat je stervend nog twee keer kunt claxonneren als je de stikstofkraan hebt opengeklikt. Maar die komt er wellicht in de Sarco 2 bij. Net als Spotify, zodat je net als in de film Soylent Green tijdens je afscheid de Pastorale van Beethoven kunt beluisteren. Net als een pedaal voor de snelheid van je sterven, want ik ben het met Chabot eens dat een minuut wel erg kort is. Want sterven is iets waarvan je wel rustig moet kunnen genieten.

In het bos of op het strand moet het zo goed sterven zijn. Met familie en vrienden om je heen, die er wat mij betreft een feestje van maken. Ik moet toegeven dat ik dan ook liever dan reukloze stikstof een bos- of zeelucht zou inademen, maar ook daar zullen de ontwikkelaars wel iets op weten te vinden. Geurtjes genoeg. Je kunt natuurlijk ook een aanval van claustrofobie krijgen als je de deur achter je hebt dichtgeslagen, want je bent echt helemaal alleen, wat Chabot ook een nadeel van deze vinding vindt. Onterecht. Want als er iets is dat je alleen moet doen, en waarbij niemand met je mee kan gaan, is het wel sterven. Samen sterven is voor mij een nét iets te romantisch tintje. Hoewel? Sterven is wellicht het mooiste is dat je samen kunt doen als je er beiden aan toe bent. De kleine dood – het orgasme – beleef je toch ook graag samen? Maar ik vrees dat er te weinig romantici zijn om de productie van de tweepersoons Sarco 3 rendabel te maken. Bovendien is het verboden om zomaar dood te gaan omdat je er zin in hebt.

Een utopie of een dystopie? Ik weet het niet. Je hoort geen grapjes te maken over het sterven. Waarom weet ik ook niet. Vroeger was sterven heel gewoon. Mensen die aan het eind van hun leven als een nachtkaars uitgaan, zoals mijn Wijze Tante. Misschien heeft dat met acceptatie te maken, dat de dood er gewoon bij hoort zodat je het sterven niet met allemaal kunst-en-vliegwerk gaat vermijden of bespoedigen. We lijden omdat we bang zijn te vroeg of te laat te sterven. Als we dat loslaten sterven we precies op tijd.