Alleen alleen

8 maart 2009

In tegenstelling tot mijn meeste vrienden en kennissen heb ik bij tijd en wijle een uitgesproken behoefte aan oppervlakkigheid, het mondaine, het alledaagse, het gewone. Want terwijl velen zich druk maken over honger en oorlogen en vechten voor een beter milieu, kan ik in een ligstoel in de zon liggen luieren, nippend van een rum-cola. Dat is ook iets dat ik menig actievoerder verwijt: dat hij of zij niet van het leven kan genieten. En hoe kan iemand die zelf niet eens van het leven kan genieten de wereld verbeteren? Hoe kunnen demonstranten die er zelf onaantrekkelijk uitzien en niets dan boosheid uitstralen iets bijdragen aan een betere wereld? Het gaat immers niet zozeer om wat je doet, maar om de kwaliteit die je in je daden legt, om de manier waarop je dingen doet, om de bezieling ervan. ‘Wij discussieerden als studenten toen al over liberalisme,’ knoopte Vriend me laatst in de oren toen we het over de jaren zestig hadden. ‘Terwijl jij hasj zat te roken!’ En inderdaad liep ik niet voorop in demonstraties, kraakte ik geen woningen en deed ik niet mee met studentenprotesten. Hoewel dat allemaal mijn sympathie had, kon ik me er niet echt in vinden. Ik heb veel actievoerders meegemaakt die iets vaags studeerden, een lelijk baardje lieten staan, te pafferig waren, zichzelf erg belangrijk vonden, en die daarbij ook nog vaak dezelfde autoritaire trekjes vertoonden als het systeem waartegen ze vochten. Dat kon nooit goed gaan, en op dat politieke vlak is dan ook veel niet goed gegaan.

Ik heb me dus schuldig gemaakt aan bijvoorbeeld (1) vrijen met jongens die ik nauwelijks kende, (2) genieten van vliegreisjes, (3) luieren in Saint-Tropez, (4) volgen van de Medisch Centrum West, (5) lachen om Toon Hermans, (6) lezen van stripverhalen en Donald Ducks en (7) roken van veel sigaretten – kortom allemaal van die foute dingen waarover ik velen hoor denken: ‘Ja maar zoiets doe je toch niet!’ Vandaag de dag doe ik graag mee aan de rage van het bekijken van YouTube-filmpjes, zoals die met de clip van Allein allein van Polarkreis 18. Alsof ik mijn tijd niet beter kan besteden! Zoals met het zoeken naar het thema uit Bachs Goldbergvariaties waarmee ik word geconfronteerd door het lezen van het Boek Contrapunt van Anna Enquist. Of met het bezoeken van een museum om te kijken wat ik nou van beeldende kunst snap. Of met het leren van alle landen van de wereld, zodat ik niet steeds mijn atlas hoef te raadplegen bij elk nieuwsbericht. Maar niks van dit alles, want bij tijd en wijle heb ik gewoon behoefte om van het leven te genieten: Bach had maar duidelijker moeten zijn over dat kinderliedje waarop hij varieert, in musea wordt kunst zo serieus begrepen dat ik meestal al snel sta te trappelen om naar de volgende zaal te gaan, en het is voldoende om te weten dat Burundi ergens in Centraal-Afrika ligt. Maar dat heb je met oppervlakkige types zoals ik, die hebben geen geduld om iets tot zich te laten doordringen, die willen alles als hapklare brokken opgediend krijgen, nemen niet de moeite zich ergens in te verdiepen, willen meteen hier en nu in al hun behoeften bevredigd worden. Typisch jaren zestig!

‘Oppervlakkig zijn is een hele kunst,’ leerde ik van mijn astrologielerares Deepa in de jaren tachtig toen ze het over de Tweelingen had. Daar was ik het helemaal mee eens. Want diepzinnigheid is vaak serieuze gewichtigheid en zware belangrijkheid. Hoewel oppervlakkigheid geen diepte heeft, is het wel een flinterdun vlies waar je snel doorheen zakt om in heel andere werelden te belanden. Het loslaten van idealen over hoe alles zou moeten zijn, doet je terugvallen in en wereld waarin niets meer hoeft en dingen als vanzelf lijken te gebeuren. Als je echt ‘uit je hoofd valt’ en alles gewoon laat zijn zoals het is en daarvan geniet, juist dan krijgt dat wat oppervlakkig leek opeens een nieuwe diepte. Niet zozeer een diepte van het denken, maar eerder een diepte van het hart. Zo voel ik ook diepte in de wereld van Second Life, waar ik mezelf vaak van disco naar disco teleporteer, maar waar ik ook graag met vrienden op mijn dakterras zit of reizen onderneem. Een oppervlakkig leven. Een paar dagen kwam ik op het internet mezelf tegen, samen met Robbie en Carl in een filmpje van het Second Pride Festival in voorjaar 2008, waar we een aidsmemorial bezochten. Zie een flits van ons op de 56e seconde! En luister naar het mooie lied Wish for you. En voel de diepte van vriendschap. Net als in Real Life vraag me wel eens af wat méér waard is dan een gewoon ongecompliceerd samenzijn. Nu we zijn niet alleen alleen, want we zijn tegelijk ook samen in de wereld waar we alleen zijn.