Milieuzwendel

7 augustus 2007

Een paar dagen geleden naar The great global warming swindle gekeken. Een voor de Engelse televisie gemaakte film van Martin Durkin, waarin ernstige kritiek wordt gegeven op An inconvenient truth van Al Gore. Volgens laatstgenoemde moeten we veel voorzichtiger omgaan met de uitstoot van CO₂ omdat door het broeikaseffect de aarde dramatisch dreigt op te warmen met alle gevolgen van dien. Maar volgens de wetenschappers in de Engelse film is er sprake van natuurlijke fluctuaties van de temperatuur en hebben wij mensen nauwelijks invloed op de klimaat. Zo staan Gore en Durkin tegenover elkaar en beweren beide de waarheid in pacht te hebben en grote groepen wetenschappers achter zich te hebben staan. Word er maar eens wijs uit als de ene wetenschapper de andere tegenspreekt. De enige conclusie die je dan kunt trekken, is dat wetenschap ook niet alles is. Dat wetenschap misschien zelfs ook een geloof is, net als alle andere geloven. Geloof dat er niets anders bestaat dan het zichtbare en het rationele. Geloof in statistische en objectieve bewijsvoering. Geloof dat je alleen met bewijzen anderen kan overtuigen. Wetenschap is verworden tot een meten is weten, waardoor de onmeetbare ziel van het bestaan buiten spel is gezet.

Met argumenteren komen we dus niet verder. Net als in het dagelijks leven geeft dat misschien even rust in de brouwerij, maar op langere termijn lost dat niks op. Een overtuiging is namelijk niet iets dat je rationeel op een ander kunt overbrengen, maar iets dat moet groeien en dat alleen maar kan groeien als je respect hebt voor die ander – hoezeer je het ook met hem oneens bent. En terecht, want overtuigingen moeten uit het diepste zelf komen, pas dan zijn ze echt en houdbaar. Mensen willen zich niet laten overtuigen, ook wetenschappers niet, en daarin hebben ze groot gelijk omdat iedereen recht heeft om in zijn eigen tempo te groeien en daarbij het voedsel te zoeken dat het beste bij hem past. Je kan niemand overtuigen als hij zich niet wil laten overtuigen en dat is soms terecht en soms niet.

Omdat we niet wijs worden uit alle argumenten voor en tegen, is het misschien zinnig om eens te kijken wat er op dieper niveau aan de hand is. Wat zijn de belangen van beide partijen? Of sterker nog: op welke manier praten ze over het onderwerp? Wat zich hier laat vertalen als: hebben ze respect voor de aarde met haar milieu, zijn ze bereid om te luisteren? Of menen ze nog steeds dat de aarde er alleen maar is voor hun eigen gewin, dat zij er is om te exploiteren, om gebruik van te maken? In andere woorden: voelen mensen zich verbonden met de aarde of niet? Is een boom iets dat je rücksichtslos om mag hakken als hij in de weg staat, je auto bevuilt of je zonlicht ontneemt, of is een boom iets dat je waardeert omdat ze je zuurstof levert en koele schaduw biedt onder de – zeker in de toekomst – felle zon? Waartegen je even ‘sorry’ zegt als je hem toch moet omhakken? Heel kort samengevat: is de aarde een subject of een object?

Ik zie dat mensen veel te vaak met de natuur omgaan alsof die uit objecten bestaat, een soort bezit dat je mag gebruiken zoals je dat zelf goed uitkomt. Kijk naar de manier waarop sommigen hun winkelwagentjes volladen en bij de kassa hun etenswaren zo hard op de band smijten dat zelfs de laatste levensgeesten die er nog in zitten ervan op de vlucht slaan. We moeten ons wel kogelrond eten om nog wat voedzaams binnen te krijgen! En dat allemaal omdat we de aarde uitbuiten, exploiteren, leegzuigen, geen respect meer hebben voor de grond waaruit we allemaal zijn ontstaan. Meer dan ooit is de mensheid haar wortels kwijt. Het is het gebrek aan respect en liefde voor de aarde dat ik mis bij veel tegenstanders van Al Gore. Wat ik vaak bij hen beluister is dat ze eigenlijk blij zijn dat er niets aan de hand is. Dat Schiphol verder mag uitbreiden… Dat ze weer in hun SUV kunnen stappen. Dat ze gewetenloos door kunnen gaan met de aarde te bevuilen. Wat ik bij hen voel is geen liefde maar ego: liever dan zich met moeder aarde, de natuur en zijn medemens te verbinden zijn deze mensen hoofdzakelijk uit op eigenbelang. En dat zorgt ervoor dat ik juist voor Al Gore kies.