Second Life in Prana

27 november 2009

In de nieuwe Prana – tijdschrift voor spiritualiteit en randgebieden der wetenschappen – staat een mooi en degelijk artikel over Second Life. Ik zou het zelf geschreven kunnen hebben. Sterker nog: ik heb het zelf geschreven! Ik ben er best trots op dat mijn ideeën nu ook in dit tijdschrift een plaatsje hebben gekregen. Het had wat voeten in de aarde want hoewel filosoof en eindredacteur Hein van Dongen me steeds vertelde dat hij het zo’n mooi artikel vond, wist hij het lange tijd niet in te passen in één van de themanummers van Prana. En zelf ben ik ook een beetje voor die vertraging verantwoordelijk, want het ook nog een tamelijk lang artikel. Maar goed, deze week trof ik zelfs voor mij onverwacht het artikel Second Life – Het leven als spel aan. Compleet met een leuke foto waar ik rond het kampvuur zit met Robbie, Slimmy en Fio, de avatars van vrienden uit Nederland, Duitsland en Italië, die ik nog nooit ‘in het echt’ heb gezien. Ze weten trouwens geen van allen nog dat ze in Real Life te zien zijn in een van de betere spirituele tijdschriften. Want dat is Prana, dat in 1975 is opgericht door Henri van Praag, parapsycholoog en opvolger van professor Tenhaeff, bij wie ik ook nog een blauwe maandag in de Utrechtse collegebanken heb gezeten. Prana is begonnen als de min of meer nuchtere wetenschappelijke tegenhanger van Bres. Ik herinner me nog hoe Gert en ik enthousiast waren toen de eerste nummers ervan verschenen.

Omdat ik nu eenmaal hou van knuppels en hoenderhokken, liefst met veel gekakel en veren, staan er wat uitspraken in die zelfs met Vriend tot pittige discussies leiden. Bij het betreden van de wereld van virtual reality stort je je immers in schijnwerelden, ver verwijderd van het concrete hier en nu, dat meestal gezien wordt als een voorwaarde voor en kenmerk van het enige juiste spirituele pad. Maar dat is voor mij iets te simpel. ‘We kunnen de wereld van Second Life dus zien als een onzichtbare, maar wel degelijk reële wereld,’ schrijf ik. ‘Met andere woorden: wat daar allemaal gebeurt is even echt, heeft een even groot werkelijkheidsgehalte als wat zich in Real Life afspeelt.’ En dat weet ik dan nog te onderbouwen ook. Waarbij ik ook inga op veel gehoorde kritieken op werelden als Second Life. Je vlucht uit de werkelijkheid. Het is een schijnwereld. Het is een wereld van namaak. Je wordt gemanipuleerd door het astrale. Het is verslavend. Wat allemaal natuurlijk best hier en daar waar kan zijn, maar niet echt het alleenrecht is van virtuele werelden.

Eigenlijk geloof ik helemaal niet in virtual reality. Alles is één, dus alles is echt óf alles is onecht. Het staat me tegen om daarbij onderscheid te maken tussen Real Life, abstracte ideeën, fantasieën, dromen, collectief gedragen beelden, mythen, sprookjes en wat dan ook. Als conclusie schrijf ik dan ook: ‘Er is geen reden om aan te nemen dat een virtuele, astrale wereld minder ‘echt’ is dan de niet-virtuele wereld, en omgekeerd. Het zijn gelijkwaardige werelden op verschillende trillingsniveaus. De virtuele, astrale wereld wordt vaag, mistig en ongrijpbaar als je haar niet onder ogen wilt zien, waarbij ze als chaos ervaren kan worden en tot verslaving kan leiden. Maar dit alles verdampt in het niets als ook deze wereld onder ogen wordt gezien als een ‘echte’ wereld, als we ons realiseren dat er meer is tussen hemel en aarde dan het fysieke bestaan. En dat kunnen we alleen door onze materiële bindingen los te laten, door te relativeren, door te spelen. Waarbij we niet in de val moeten trappen van ons aan de fijnstoffelijke wereld te hechten en die te verheerlijken. Uiteindelijk is het leven een luchtige dans door alle werelden.’

Mooier kan ik het niet schrijven. Prana 176, december 2009/januari 2010, met als thema: Goden, Goeroes en Idolen.