Wintertijd

28 oktober 2022

Hier zit ik dan voor de voordeur in mijn croptop en skinny jeans. Negentien graden. De winter lijkt ons een warm welkom te heten, en in deze dagen ben ik opeens minder bang voor een horrorwinter en de gasrekening. Vogeltjes kwetteren vrolijk, en voor me liggen de eerste afgevallen bladeren. Wel heb ik vorige week een halve kliko met eikels aan de straat gezet, want die boom is zo groot geworden dat zijn kroon nog net niet boven de dakgoot wuift. Ik zag een stripje waarin Snoopy met een naar beneden dwarrelend blad danst, dat hij met een keurige buiging bedankt als het uiteindelijk op de grond ligt. Zo kun je de stervende natuur ook vieren. Het wordt een warme Halloween straks.

Het voelt raar dat we straks de klokken weer een uurtje terug moeten zetten. Nou ja, dat doe ik steeds minder zelf, want ik geloof dat alleen maar mijn horloge en de Friese klok bijgestuurd hoeven te worden. Geen klokkendans meer zoals vroeger. Een uurtje extra om te slapen, maar dat komt goed uit, want daar kan ik nooit genoeg van krijgen. Mocht je wat gaten in dagen tegenkomen, dan zijn die van mij. Eigenlijk zou ik een winterslaap willen houden, maar onze samenleving is zo ingewikkeld geworden dat daar geen tijd en ruimte meer voor is. De winters zijn immers niet meer wat ze geweest waren. Een echte winter kan ik mooi vinden, in tegenstelling tot al dat natte en gure geblubber van tegenwoordig. Het liedje Things we said today van The Beatles herinnert me aan de winter van 1963, dat was een échte winter! Een foute herinnering, want dat liedje hoorde pas anderhalf jaar later het geluid. Luisterend naar het adagio van Schuberts strijkkwintet wandel ik door oneindige eenzame onstuimige sneeuwvelden. Zeg dus niet dat ik niet van de winter hou.

Eenzaamheid. Verlatenheid. Verdwaling. Dit op jezelf teruggeworpen zijn is voorwaardelijk voor creativiteit. Welke artiest heeft zijn creaties niet te danken aan zijn eigen gang door de donkere nacht van de ziel? Niet voor niets zijn onze grootste kunstenaars zelden normale mensen. ‘Ooit een normaal mens ontmoet? En, beviel het?’ stond in de jaren 70 op posters van de stichting Pandora te lezen. Normale mensen houden niet van eenzaamheid en zo, die hebben een hekel aan donkerte en stilte en stellen alles in het werk om die te vermijden. Die houden niet van de winter en doen er van alles aan om die te vermijden. Die zullen niet in de donkerte gaan wandelen om naar de heldere sterrenhemel te gaan kijken, maar gaan het thuis met familie en vrienden knus en warm maken. Met knallend vuurwerk moeten de stilte en de duisternis overschreeuwd worden. Zwarte vrijdagen, Sinterklaas en Kerstmis. Als het maar gezellig is. Juist al deze rituelen maken dat ik een hekel heb aan deze maanden en blij ben als het weer januari is.

In afwachting van de winter maken de Russen en Oekraīners zich op voor de Slag om Cherson. We houden de adem in. De meesten van ons hopen dat de laatsten winnen. Natuurlijk niet die narcistische idioot die zo brutaal was op een verjaardag van mij geboren te zijn. Het zal je pa maar wezen. Ik zie dat het daar in Oekraïne een graad of vijf kouder is dan hier. Voor dat land vind ik een zachte winter belangrijker dan voor ons. Opdat de komende maanden met de wintertijd een zege voor Oekraïne zal zijn. Dat daar vrede zal zijn als we over vijf maanden de klok weer een uur vooruit zetten.