Lawaai!!!

14 november 2008

Het zou me niks verwonderen als een groot deel van onze spanningen, gejaagdheid en vermoeidheid veroorzaakt wordt door lawaai. Lawaai, waaraan steeds minder te ontsnappen valt: als je gek wordt van de herrie in de stad en naar het buitenleven vlucht, word je daar opnieuw belaagd door kabaal van bladblazers, maaimachines en blaffende honden. Lawaai, dat veel ongezonder is dan je denkt, want het gaat niet zozeer om gehoorschade, maar meer om verhoogde bloeddruk en concentratieverlies. Voor dat eerste hoef je zelfs niet eens het geluid bewust te horen, want dat gebeurt ook tijdens de slaap. En dat het tweede nou niet echt bevorderlijk is voor het leervermogen van kinderen hoeft geen betoog. Kortom: lawaai is schadelijker dan we meestal denken.

Waar ik deze wijsheid vandaan heb? Uit het tijdschrift Ode, waarvan een nummer dat stilte als thema heeft al en poosje naast mijn bed ligt. Mary Desmond Pinkowish laat een hele reeks van hinderlijke geluidsbronnen de revue passeren, maar laat ook organisaties die tegen overlast vechten aan het woord. Zoals Noise Free America dat ¨wil dat iedere Amerikaanse stad lawaai bestempelt tot een gevaarlijke vorm van vervuiling¨. En een lawaaicode invoert, ¨een verbod op bladblazers op benzinemotor, autoalarmen en luidruchtige knalpijpen, boetes voor de eigenaars van hardnekkig blaffende honden, het aanwijzen van tijdvakken voor bouwwerkzaamheden en vuilnisophaal en het voorschrift dat elektronisch versterkt geluid uit auto´s op niet meer dan drie meter van het voertuig hoorbaar mag zijn.¨

Economie boven gezondheid is één van de verborgen normen van de huidige en veel vorige regeringen. Het meest klassieke voorbeeld is natuurlijk onze luchthaven die maar wil uitbreiden en uitbreiden. Ooit hebben Vriend en ik nog daartegen gedemonstreerd. ¨Schiphol hoeft niet uit te breiden, Schiphol is al groot genoeg!¨ zongen we op de muziek van Beethovens Ode an die Freude. We kochten zelfs nog een paar vierkante meters van het ´Bulderbos´ dat Milieudefensie had gekocht om de aanleg van een zoveelste baan te traineren. Hoewel je van tevoren weet dat je uiteindelijk toch verliest, is het toch goed om te blijven protesteren als je dat nodig vindt. Omdat daarmee toch iets als bewustzijn, alertheid aangewakkerd blijft. Eigenlijk ben ik helemaal niet zo´n demonstrant, maar heel af en toe vind ik wel dat ik mee moet doen. Inmiddels heeft onze luchthaven al veel van zijn omgeving verziekt: ¨Volgens een in 2004 in het British Medical Journal gepubliceerd onderzoek hadden omwonenden van Schiphol vaker last van een slechte algehele gezondheid, meer behoefte aan slaapmiddelen en slikten ze vaker pillen tegen hartkwalen.¨ Ik heb veel onder landende en opstijgende vliegtuigen gewoond, maar ook als je wat verder van Schiphol vandaan woont kun je er nog aardig last van hebben. Minuten lang kan irritant gebulder en geronk in de lucht hangen. Een zacht denderend geluid dat, al dan niet bewust ervaren, veel levensrust verstoort. Ik heb eens liggen rekenen, en je zit toch al gauw aan een miljoen mensen die last hebben van dit soort ´huisvredebreuk´, zoals Ted Rueter van Noise Free America het noemt.

¨Neurose, hysterie, angst, stress, misselijkheid, agressie, ruzie zoeken in sociale conflicten¨ zijn volgens het artikel in Ode ¨enkele van de emotionele problemen die gepaard gaan met tomeloze herrie.¨ Ik wil het niet hebben over knetterende brommers, scheurende motoren, gettoblastende auto´s en het kabaal van snelwegen, denderende treinen en bulderende vliegtuigen. Want daarvan heeft bijna iedereen last – behalve de gebruiker zelf uiteraard. Maar er zijn ook veel geluiden die zielig zijn, en een soort medelijden oproepen met de mensen die het veroorzaken. Omdat het overbodig is en alleen voortkomt uit luiheid en gemakzucht. Zoals dat van bladblazers, waarbij de gebruiker niet meer weet wat lekker vegen is. Zoals het gedender van over de stoep meegesleurde koffers, die door hun eigenaar niet meer gedragen willen worden. Zoals dat van RAVO´s, de schoonmaakwagentjes die met hun geraas elk gesprek in de nabije omgeving onmogelijk maken. Zoals het geklak van pumps, waardoor de hele straat weet dat er een nadrukkelijk aanwezige dame passeert. Voor dingen die in het openbaar worden gebruikt bestaan er geen of te ruime geluidsnormen. Omdat het geacht wordt toch maar tijdelijk te zijn. Maar intussen zitten we met steeds meer tijdelijk kabaal, zodat de normen hiervoor best wat aangescherpt zouden mogen worden.

Herrie is ook luchtverontreiniging. En uiterst schadelijk voor de gezondheid. Een roep om stilte lijkt dan ook op zijn plaats. Maar het wordt wel hard roepen om te midden van de herrie gehoord te worden!