Vergeten vrijheid

5 mei 2015

‘Het recht niet gezien, gehoord en gevolgd te worden.’ Dat is vrijheid volgens Tommy Wieringa in de Gooi- en Eemlander van 2 mei. ‘Om geheimen te hebben en het leven in te richten zoals het je goeddunkt, zonder een staat die controleert of dat wel de juiste levenswijze is en zijn morele opvattingen opdringt.’ Waarmee hij de hypocrisie aantoont van een overheid die enerzijds vrijheid hoog in het vaandel heeft, maar aan de andere kant veiligheid kennelijk belangrijker vindt dan vrijheid, want zij doet aan alle kanten inbreuk op onze privacy. Een overheid die te stom is om zich af te vragen wat vrijheid nog betekent als er geen privacy meer is. De enige vrijheid die er overblijft is die van de gebaande paden. En een ieder die daar een stap naast doet wordt gevangen in het net van datamining. En dat kan ons allemaal overkomen. Een overheid die zijn eigen burgers wantrouwt is zelf geen vertrouwen waard.

Mensen die zeggen niets te verbergen te hebben zijn brave voorbeeldige burgers die zich keurig gedragen zoals het hoort. Die vieren vandaag vrolijk een vrijheid waarbij hun ouders en grootouders toch wel wat twijfels zouden hebben gehad. Ik zag veteranen en voelde plaatsvervangende schaamte omdat we de door hen zo bloedig bevochten vrijheid hard aan het verkwanselen zijn. Want we laten ons onzichtbaar begluren en besturen, opdat elke discussie over het minste afwijkende idee al in de kiem wordt gesmoord. We vinden het goed dat we geen geheimen meer mogen hebben. Geen recht meer hebben op een ongestoord alleen zijn met onze eigen fantasieën en ideeën. Niet meer anders dan anderen mogen zijn. Niet meer écht outside the box mogen denken en doen. Ja, ik heb wél wat te verbergen – en niet alleen mijn pincode – en wat dat is gaat anderen helemaal niets aan.

Veel verzetsstrijders wisten hoe bloedlink het verzamelen van gegevens is, en als straks Poetin of de sharia hier regeert zullen we daar de wrange vruchten van plukken. Dan zal blijken hoezeer de datamining van de overheid voor onze veiligheid garant staat. Tegen die tijd kan ik beter zorgen dat ik wegkom uit het leven – een keuze waarvan Sartre me terecht bewust heeft gemaakt – want dan is er geen lol meer aan. Nee, ik voel vandaag even helemaal niks van vrijheid, want de oorlog lijkt écht vergeten te zijn. Zoals we ook vergeten zijn wat vrijheid is. Tijdens de stille tocht gisteren in Blaricum werd er al aardig wat afgekwaakt. Vandaag scharen een felle wind, regen- en onweersbuien zich boven de feestvierders, en misschien wel terecht. En wij maar kwaad zijn op de boze en huilende natuur die ons feest bederft.