Ongezond besturen

11 maart 2021

Kajsa Ollongren (D66), demissionair minister van Binnenlandse Zaken en vicepremier, betwijfelde of ze na haar ziekte eind 2019 terug moest keren als minister. Aldus was onlangs te horen in Met het oog op morgen. ‘Mijn vrouw zegt soms: wat jullie doen is niet echt gezond.’ Vooral het 24/7 bereikbaar zijn en altijd bezig zijn kon je volgens haar als niet gezond ervaren. ‘Ik denk dat wij allemaal in Den Haag wel eens een stapje te veel zetten en dat het werk niet bepaald gezond is.’ Desalniettemin wil ze verder, graag als minister, dus wat heeft ze geleerd van haar ziekte? Ongezond door blijven leven.

Overigens was Ollongren ook ongezond voor ons. Ik bedoel de fusie van Blaricum met omliggende gemeenten die ze door wilde drukken en die ons enorm veel tijd en energie heeft gekost. Wat was haar liefde voor democratie eigenlijk waard? Eind 2018 gooide ze de handdoek in de ring, misschien omdat ze al het protest van veel gemeenten tegen fusies zat was. Of was ze tot inzicht gekomen? Maar intussen had ze er al veel gemeentelijke fusie doorheen gejaagd. D66 heeft natuurlijk best leuke ideeën zoals over euthanasie, en daar wordt best nagedacht over alternatieven zoals volksvertegenwoordigers door loting aan te wijzen, maar het is voor mij nog steeds de partij die grootschaligheid adoreert. Hoewel ze er zelf weinig van lijkt te leren, sprak Ollongren toch ware woorden door de vinger op de wond te leggen van besturen en politiek bedrijven. Het is gewoon ongezond. En hoe kunnen ongezonde mensen het land gezond maken?

Ik ervaar dat zelf ook aan den lijve in de gemeenteraad waar het werk steeds omvangrijker en hectischer wordt, mede dank zij diverse taken die door het Rijk naar de gemeenten worden overgeheveld, meestal zonder voldoende financiële compensatie. Om te voorkomen dat mensen puur om het geld in een raad willen gaan zitten, en om te verzekeren dat mensen echt gemotiveerd zijn om volksvertegenwoordiger te zijn, is het raadswerk in principe vrijwilligerswerk, hoewel er wel een vergoeding tegenover staat. Maar als je het werk echt goed wil doen, bijvoorbeeld door alle raadsstukken volledig te lezen en alle bijeenkomsten bij te wonen, ben je voor je het weet fulltime bezig. Wat denk je van de overigens goed bedoelde Raad op zaterdag? En net als je denkt even een vrije dag te hebben wil de oppositie weer zo nodig een wethouder wippen. Dag weekend!

Het voortdurend 24/7 beschikbaar moeten zijn is fnuikend. En dat geldt niet alleen in de politiek, maar ook in het bedrijfsleven waar steeds meer werknemers vechten voor het recht op onbereikbaarheid. Je moet echt zoals Ollongren helemaal in je werk opgaan om dat voortdurend bezig en bereikbaar zijn leuk te vinden, maar daarmee is het nog niet gezond. Sommige mensen vinden het heerlijk om altijd bezig te zijn, maar dat verdient eigenlijk wel een plek in de door velen omhelsde DSM, de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders die bepaalt wie gek is en wie niet. Wat mist is stilte. Even een moment gewoon in het hier en nu. Dat heeft niks met meditatie, gebed, mindfulness of wat dan ook te maken, want niemand zal ontkennen dat dat gewoon gezond is.

Volgens een klassiek zen-advies moet je elke dag twintig minuten mediteren, tenzij je het te druk ervoor hebt, want dan moet je dagelijks een uur mediteren. Laten we daar voor bestuurders en politici maar twee uur van maken, misschien dat er dan in die wereld nog iets te redden valt.