Mijn thuiskopie

Date 27 oktober 2012

‘Europese regels bepalen dat de entertainmentbranche recht heeft op compensatie voor het maken van kopieën,’ lees ik op de website van nrc. Voor pc’s en laptops gaan we daarom 5 euro extra betalen, voor smartphones, telefoons met mp3-spelers, tablets, hdd recorders en settopboxen maximaal 5 euro, voor audio- en videospelers maximaal 2 euro, voor externe hdd-drives 1 euro en voor cd-roms en dvd’s 3 eurocent. Maar deze thuiskopieheffing is volgens Buma/Stemra ‘te laag,’ zoals elders te lezen is, ‘en lost het illegale aanbod van auteursrechtelijk beschermd werk niet op.’ Wat dit betreft verdient Buma/Stemra niet veel meer eer dan de overheid zelf: wie anderen wantrouwt verdient zelf ook geen vertrouwen. Uitgangspunt  van deze maatregel is immers dat mensen illegale kopieën maken. En dat gebeurt ook – daar twijfel ik niet aan – maar tegelijk worden ook degenen die dat niet doen gestraft voor hun eerlijkheid. Dan kan je ook wel zonder onderscheid bij alle weggebruikers boetes gaan innen omdat veel van hen verkeersregels overtreden. Omdat het teveel moeite kost om zelf illegale kopieën op te sporen, wordt gemakzuchtig maar verondersteld dat iedereen crimineel is. Terwijl het wellicht nog veel crimineler is om iedereen als crimineel te beschouwen en dit nog wettelijk onderbouwd te krijgen ook.

Bloos! Ik moet iets bekennen. Namelijk dat ik zelf ook aangesloten ben bij Buma/Stemra! Niet dat ik daar ooit mijn gezicht heb laten zien, maar alleen om liedjes te beschermen die ik decennia geleden geschreven heb, en waarvan hier een selectie te lezen en te beluisteren is. Opdat niet anderen ermee aan de haal gaan, hoewel ik iedereen die er wat mee wil doen hartelijk welkom heet, zeker nu ik zelf helemaal geen aspiraties meer heb om nog poppodia te gaan betreden. Maar Buma/Stemra heeft bij mij wel een vreemde smaak gekregen. En dat niet alleen omdat ze heult met de stichting BREIN die weinig respect voor privacy en internetvrijheid toont, maar vooral omdat zij is verworden tot een soort vakbond van ‘professionele’ componisten en tekstschrijvers die op afroep composities maken waarvan het niveau nauwelijks uitstijgt boven wat er op songfestivals te beluisteren is. Dat geldt natuurlijk niet voor alles en iedereen, maar tekent wel de sfeer van een bedrijf dat muzikale creaties als hapklare brokken wil inbedden in glossy entertainment, terwijl je je ook afvraagt wat er eigenlijk voor de oorspronkelijke componisten en tekstdichters overblijft en hoeveel er aan diverse strijkstokken blijft hangen. Zelden verdienen componisten meer dan dirigenten van wie de namen op posters voor concerten groter worden afgedrukt dan die van de Bach, Beethoven of Mahler die op hun repertoire staan.

In het vinyltijdperk verzamelde ik alles van Pink Floyd. Als ik een nieuwe langspeelplaat had, was het eerste wat ik deed er een bandopname van maken op mijn Sony TC-366. Want die platen waren kwetsbaar en voor je het weet hoorde je storend getik en gekras. Ik draaide de muziek dus meestal van de band. Ik had dus een thuiskopie gemaakt, iets wat volgens de huidige maatstaven dus niet zou mogen. Maar dat was niet om er een persoonlijk voordeel uit te slaan,  maar om van een goede geluidskwaliteit verzekerd te blijven. Zo zit er ook vandaag de dag muziek in mijn mp3-speler en smartphone. Maar vrijwel altijd gewoon overgezet van een cd, die ik dan ook zelf gekocht heb. Want als ik muziek goed vind koop ik gewoon de cd, gewoon omdat het dat waard is. Of ik betaal ervoor op het internet. Voor wat hoort wat. In dat laatste zie ik trouwens een grandioze toekomst: als je voor een liedje 1 of 2 euro moet betalen, dan koop je dat toch vrijwel automatisch, net zoals je voor een soortgelijke lage prijs een app in je smartphone zet? Aan de andere kant werkt de industrie ook niet altijd mee, want omdat ik in de winkels nergens A clockwork orange in de schappen zie staan, ben ik sneller geneigd hem ergens te downloaden. Dat mensen best een redelijke prijs willen betalen voor muziek en films is voor mij een uitgemaakte zaak, maar daarvoor zal de entertainmentindustrie wel met de tijd mee moeten gaan. Want het is vaak nog veel gemakkelijker om illegaal iets te downloaden dan iets al dan niet via internet te pakken te krijgen.

Als ik muziek of een film aanschaf, wil ik daar overal van kunnen genieten. Het gaat immers om de persoon die iets koopt en daarmee de licentiehouder of eigenaar wordt. Daarom zou zo’n aanschaf beter gekoppeld kunnen worden aan de persoon van de koper, dan aan het middel dat hij of zij nodig heeft om het te beluisteren of te bekijken. In Second Life ben ik 6ea8a94a-09ab-4877-a3a3-2f9b7fe57a5a en al mijn bezit is daaraan gekoppeld. Sommige objecten zijn ‘no transfer’: zodra ik die aan een ander geef heb ik ze zelf niet meer. Zo vermijd je illegale kopieën en zou het ook met audiovisueel materiaal kunnen gaan.

Maar dat alles neemt niet weg dat de kern van de vraag is of creatief materiaal überhaupt wel een bezit van iemand kan zijn. Onlangs waren we in Utrecht bij de boekpresentatie van de Nederlandse vertaling van de twee beroemdste boeken van Ayn Rand: De kracht van Atlantis en De eeuwige bron. In dat laatste boek wordt het individuele eigendom van eigen creaties verdedigd in de persoon van architect Howard Roark die meent dat hij het recht heeft zijn eigen gebouw te mogen opblazen. En dat is waar Ayn Rand de mist in gaat, want echte creativiteit is niet iets van een persoon of individu. Het overkomt je en je bent alleen maar een open deur waardoor het kunstwerk zich concretiseert. Kunst wordt niet bedacht of gemaakt. Die komt gewoon, of je wilt of niet. Kunst is geen bezit van iemand. Artiesten moeten leren pianospelen, maar wat ze spelen komt nooit uit hen zelf, maar uit, ja, de eeuwige bron.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

2 reacties op “Mijn thuiskopie”

  1. Marcel zei:

    Een thuiskopie maken mag wel, op voorwaarde dat je dat zelf doet (een ander mag dat niet voor jou doen). Het mag zelfs van geleend materiaal (bijvoorbeeld uit een bibliotheek). Dat is waar de thuiskopieheffing een compensatie is.

    De algemene consensus is dat downloaden mag, maar eigenlijk is het een grijs gebied. De thuiskopieheffing is namelijk geen vergoeding voor downloaden. Bovendien is uploaden strafbaar, want dat is illegale verspreiding (tenzij je natuurlijk eigenaar van het werk bent).

  2. Peter Woninck op Facebook zei:

    En de piratebay doet het nog steeds http://www.thepiratebay.isoke.nl/

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>